اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» رومانىنا ەنبەي قالعان وقيعا

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ءبىر ەپوپەيامەن ءبىر ادامنىڭ بۇكىل بولمىسى مەن بار عۇمىرىن قامتۋ مۇمكىن ەمەس.

سوندىقتان دا «اباي جولى» رومانىنا ەنبەي قالعان كوپتەگەن وقيعالار بولعان. باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ ەستەلىگىندەگى قۇنانبايدىڭ سۇڭعىلالىعى مەن ابايدىڭ ءوز ورنىن بىلەتىن جاقسى قاسيەتىن بويىنا جيناعان مىنا ءبىر ءۇزىندى سونداي وقيعالاردىڭ ءبىرى.

بىردە ءميزامىل دەگەن (فاميلياسىن ۇمىتتىم) سوعىس ارداگەرىمەن اڭگىمەلەسكەنىم بار. ءوزى سەمەيلىك ءارى پروفەسسور بەيسەمباي كەنجەبايەۆپەن باجا ەكەن. كەنجەبايەۆتىڭ اكەسى ابايمەن قارىم-قاتىناستا بولعان كورىنەدى. سول بەيسەمباي كەنجەبايەۆتىڭ اكەسى ابايعا:

- سەن اكەڭنەن ارتىقسىڭ، - دەپتى. - جوق، مەن اكەمنەن ارتىق ەمەسپىن، - دەپ اباي تومەندەگى وقيعانى ايتىپ بەرىپتى.

ءبىر كۇنى قۇنانباي ابايدى وڭاشا شاقىرىپ الىپ:

- مىرزاجىگىت (قۇنانباي ابايدى مىرزا جىگىت، ال اكەسىن اباي تاتە دەيدى ەكەن)، ۇيىرىڭدە جاقسى اتتار بار ما؟ - دەيدى.

اباي اكەسىنىڭ ويىن ءتۇسىنىپ:

- بار، تاتە، - دەيدى.

ۇيىنە كەلگەن سوڭ، ويلانىپ وتىرىپ، قۇنانباي: - ۇيىردەن جەتى بايتالدى ءبولىپ الۋىڭ جانە ءبىر جاقسى ايعىر تابۋىڭ كەرەك، - دەپ شەشەدى.

ءبىر ادامنىڭ ءۇش رەت بايگەدەن كەلگەن قۇنانىن اباي ءجۇز قويعا ساتىپ اپ، جەتى بايتال توبىنا قوسادى. ارادا جىل وتەدى.

قۇنانباي مەن ابايدىڭ ۇيلەرى دە، جىلقىلارى دا بولەك كوشىپ جۇرەدى ەكەن.

تاڭەرتەڭگى مەزگىلدە:

- تاتەڭ ءوز جىگىتتەرىمەن كەلە جاتىر، - دەگەن حابار جەتەدى. اباي اكەسىنىڭ مىنەزىن بىلەدى. ءۇي توڭىرەگىن تازالاپ، اتتارىن ەرتتەپ، جىگىتتەرىن دايىنداپ تۇرادى.

قۇنانباي جاقىنداعاندا اباي الدىنان جۇگىرىپ شىعىپ، قوس قولىن كەۋدەسىنە قويىپ سالەم بەرىپ، اتتان ءتۇسىرىپ الادى.

قولتىعىنان سۇيەگەننەن-اق قۇنانباي: - مىرزا جىگىت، كوڭىلىڭدى قالدىرمايىن، تۇسەيىن. تەك ۇيدە وتىرمايمىز، شاي-پاي ىشپەيمىز، شۇعىل اتتانامىز، - دەپ ەسكەرتەدى.

قازاقتىڭ كوشپەلى ءومىر ءتارتىبى ءبىزدىڭ اسكەر تارتىبىنەن ءبىر دە كەم ەمەس. كەرمەدەن اتتار ۇزىلمەيدى، كەيبىرى ەرتتەلىپ، جورىققا دايىن تۇرادى.

قۇنانباي: «ال، مىرزا جىگىت، كەتتىك» - دەگەندەي سالماق سالا قاراعان ساتتە، ابايدىڭ باسىنا: «ءا، بۇل كىسى جىلقىعا بارىپ، باياعى جەتى بايتال مەن قۇناندى كورمەك ەكەن عوي» دەگەن وي ساپ ەتە تۇسەدى.

قىستىڭ كۇنى، قار قالىڭ. جىلقىلار اقشاتاۋ تاۋىن قىستاپ جاتقان. جولدا قۇنانباي اڭگىمە ايتقانسىپ، ابايدى الىستان قارماپ كەلەدى. ءتورت-بەس ساعات ءجۇرىپ، جىلقىعا دا جەتەدى.

- تاتەمنىڭ ارتىقتىعىن سوندا ءبىلدىم. جىلقىنىڭ ىشىنەن مەن ساتىپ العان بوتەن قۇناندى ايتقىزباي تانىدى.

تانىپ تۇردى دا: - مىرزا جىگىت، مىنا قۇناندى ۇستاتتىرشى، - دەدى.

جىلقىشى قۇناندى ءاپ-ساتتە-اق ۇستاپ اكەلدى.

- ءجۇر، ەندى انا ءۇيىردى ارالايىق، - دەپ تاتەم باسقا شوعىرعا باستادى.

- انا قۇناندى ۇستاڭدار!

- جىلقىشىلار ءۇيىردى التى اينالدىرىپ ءجۇرىپ، ارەڭ ۇستادى.

- ال، ەندى وسى ەكەۋىن جارىستىرىپ كورەيىك، مىرزا جىگىت. قار بەلۋاردان اسادى. كوز كورىم جەردەن ەكى ات بىرىنەن ءبىرى وزا الماي قاتار كەلە جاتىر.

جاقىنداعاندا تاتەم: - مىرزا جىگىت، قازىر قۇنانىڭ قالاي بولار ەكەن، قۇلاپ قالماس پا ەكەن؟ - دەپ كۇلدى.

ەزۋىن جيىپ العانشا بولعان جوق، ءجۇز قويعا ساتىپ العان جۇيرىگىم ەتپەتىنەن ءتۇستى. اناۋ تۇسىمىزدان قۇيعىتىپ وتە شىقتى.

تاتەم: - ال، مىرزا جىگىت، ساۋ بول، - دەدى دە، اتىن بۇرىپ اپ، ءوز جىگىتتەرىمەن ءجۇردى دە كەتتى.

مەن اكەمنەن ارتىق بولسام، ءوز جىلقىمنىڭ ىشىنەن جۇيرىك قۇناندى تاڭداي بىلمەس پە ەدىم؟

حالىق مەنى اقىلدى، اكەسىنەن ارتىق دەيدى. اقىلدىلىعىم قايدا؟ مۇنى مەن قالايشا بايقامادىم؟ بالا قانداي اقىلدى بولسا دا، اكەسىنەن ءبىر باسقىش تومەن بولادى ەكەن دەگەن تۇيىنگە كەلدىم، - دەگەن ەكەن اباي...

(باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ ەستەلىگىنەن)

ummet.kz


سوڭعى جاڭالىقتار