يران سانكسيا سەرگەلدەڭىنەن قۇتىلۋدىڭ امالىن تاپتى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - تەگەران ا ق ش- تىڭ مۇناي ەكسپورتىنا سالعان سانكسيانى اينالىپ ءوتۋدىڭ جولىن تاپقانى تۋرالى مالىمدەدى. جەرگىلىكتى ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا قۇراما شتاتتاردىڭ شەكتەۋ شاراسىنا قاراماستان قارا التىندى ءوندىرۋدى جالعاستىرىپ، مەملەكەت قازىناسىن تولتىرا بەرمەك.

ءبىراق يراننىڭ قانداي امال تاپقانى جاريالانباي وتىر. تەگەران الەمگە جار سالىپ، الداعى ۋاقىتتا ۆاشينگتوننىڭ ۇيىمداستىرعان ەكونوميكالىق قىسىمنىڭ كۇللى كوكە ۇشاتىنىن ايتادى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا مەملەكەتتەگى جاعداي ءبىرشاما تۇراقتالعان. جاقىندا بۇل ەلدىڭ باسشىسى ءوز مينيسترلەرىنىڭ ورمۋز بۇعازىن جابۋ تۋرالى شەشىمىن قولدادى. تەگەران «ەگەر يران بولماسا، ايماقتاعى ەشبىر مەملكەت قارا التىندى ەكسپورتتاۋعا ءتيىس ەمەس» دەگەن ۇستانىمدا. مۇنداي جاعدايدا كاتار، كۋۆەيت، ساۋد ارابياسى، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى جانە يراك ەلدەرى وزدەرى قيىندىققا ۇشىراماق.

 باحرام حونلار، «يران تۋدەي» تەلەارناسىنىڭ ديرەكتورى:

 - تاريحي تۇرعىدان الساق ورمۋز بۇعازى يرانعا تيەسىلى. سوندىقتان بۇل وتكەل ارقىلى قاتىنايتىن تانكەرلەر تەگەراننان رۇقسات سۇراۋى ءتيىس. سول سەبەپتى ا ق ش نەمەسە ونىڭ وداقتاستارى يراندى اينالىپ ءوتىپ ساۋدا جاسايمىن دەگەنىنەن تۇكتە شىعا قويماس. كوپ ەلدەر يران مۇنايىنا مۇقتاج جانە سانكسياعا قاراماستان بىزدەن ساتىپ الىپ جاتىر. ءبىز وعان ءوز باعامىزدى قويا الامىز.

ءبىراق سانكسيادان قىتاي جاقىندا يراننان مۇنايدى ەكسپورتتاۋدى توقتاتاتىنىن مالىمدەدى. وعان دەيىن ءۇندىستان دا بۇل مەملەكەتتەن قارا التىندى ساتىپ الۋىن دوعاردى. الايدا نيۋ- دەلي يران مۇنايىن باس تارتىپ، ەڭ الدىمەن وزىنە نۇقسان كەلتىرگەن. سەبەبى، ءۇندىستانعا قارا التىندى ەكسپورتتاۋشى وزگە ەلدەردى ىزدەستىرۋگە تۋرا كەلگەن.

ماريام شوكراني، ساياسي شولۋشى:

 - يران 40 جىلدان بەرى سالىنعان سانكسياعا قاراماستان ءوز مۇنايىن شاعىن مەملەكەتتەر مەن وزگە دە كاسىپورىندارعا ساتىپ كەلەدى. بۇل ءۇردىس قازىر دە جالعاسۋدا. ءبىراق امەريكا بۇل مۇنايدىڭ كىمگە جانە قالاي ساتىلىپ جاتقانىن تۇسىنە الار ەمەس. سەبەبى، مۇناي تاسىمالداناتىن جولدار تەك يران جەرىمەن جۇرەدى. وعان امەريكا قول سۇعا المايدى. كەي ەلدەر ا ق ش- تىڭ جەتەگىندە جۇرۋمەن تەك وزدەرىنە عانا قيانات جاساپ وتىر. يران مۇنايلى مەملەكەت بولىپ قالا بەرمەك. سوندىقتان بىزبەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋدان باس تارتقاندار عانا زارداپ شەگەدى. سەبەبى ولار وسىلايشا ميلليونداعان دوللاردى جوعالتىپ وتىر.

 يران قازىر بۇل ماسەلەدە ەۋروپادان تاباندىلىق تانىتۋىن سۇراپ وتىر. تەگەراننىڭ مالىمەتىنشە، يراندى وقشاۋلاۋدىڭ ەش ءمانى جوق جانە ول ەۋروپانىڭ مۇددەسىنە قايشى. الايدا ۆاشينگتون جاقىندا يراننىڭ 30-عا جۋىق فيرمالارى مەن ۇيىمدارىنا تاعى سانكسيا سالدى.

www.24.kz