تەڭگە باعامى السىرەۋىنىڭ سەبەبى نەدە

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ا ق ش دوللارى قۇنىن جوعالتپايدى. ەلدە ۆاليۋتا باعامى قۇبىلىپ تۇر. وعان نە سەبەپ؟ بۇل جاعداي حالىقتىڭ تولەم قابىلەتى مەن جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعانا قالاي اسەر ەتەدى؟

سوڭعى ءتورت كۇندە دوللار 4 تەڭگەگە قىمباتتادى. قازاقستان قور بيرجاسىندا 1 ا ق ش دوللارى 384 تەڭگەدەن ساۋدالاندى. ال الماتىداعى اقشا ايىرباستاۋ ورىندارىندا ول 2 تەڭگە قىمبات. تەڭگە السىرەپ، دوللاردىڭ كۇن- سايىن كۇشەيۋىنە بىرنەشە ماكروەكونوميكالىق فاكتور اسەر ەتتى.

مۇنايدىڭ ارزانداۋى، ەكونوميكاداعى شيكىزاتتىق سەكتوردىڭ باسىمدىعى، تاۋار اينالىمىنداعى يمپورت پەن ەكسپورت ۇلەسىندەگى ايىرماشىلىق. ەكونوميست ماقسات حالىقتىڭ پىكىرىنش الداعى ۋاقىتتا دوللار باعاسى وسە بەرەدى.

ماقسات حالىق، ەكونوميست:

- جازدا الداعى ۋاقىتتا تاعى دا اسەر ەتەتىن فاكتورلار بار. ول ماۋسىمدىق جىلداعى بولاتىن جازدىق دەمالىس. كوپشىلىك ادامدار شەتەلدە دەمالادى. كوك قاعازعا دەگەن سۇرانىس ارتادى. سونىڭ ناتيجەسىندە تۇراقسىزدىق پايدا بولادى.

 بۇل ەندى تابيعي بولاتىن، الداعى ۋاقىتتا كۇتىلەتىن جاعداي. ال جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى باعا وزگەرىسسىز قالادى دەيدى ساراپشى. ياعني دوللاردىڭ تەڭگەگە شاققانداعى باعامىنان جەر تەلىمدەرى مەن ءۇي باعاسى ارزاندامايدى. مىسالى، الماتىدا 1 شارشى مەتر ءۇيدىڭ ەڭ تومەنگى باعاسى 240 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى.

 ماقسات حالىق، ەكونوميست:

- سوڭعى ۋاقىتتاردا تەڭگەمىز قۇنسىزدانىپ كەلە جاتىر عوي. سول ۋاقىتتاردىڭ وزىندە قارايتىن بولساق جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىندا باعالار تۇسكەن ەمەس. قايتا كەرىسىنشە ءوسىپ كەلە جاتىر. ءبىر عانا قورىتىندى شىعارۋعا بولادى. تەڭگەمىز قانشا السىرەسە دە جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعى ارزانداپ كەتەدى دەگەن ءسوز ەمەس. ول ءوزىنىڭ قۇنىن ساقتاپ قالادى دا بەلگىلى ءبىر دارەجەدە تەڭگەگە شاققانداعى قۇنىنىڭ وسۋىنە، قىمباتتاۋىنا اسەرىن تيگىزىپ وتىرادى.

 «ا ق ش دوللارى جانە 10 تەڭگەگە قىمباتتاۋى مۇمكىن. ءوسىم اي سوڭىندا توقتاپ، كەيىن باعام تۇراقتىلۋى ىقتيمال» دەيدى قارجى نارىعىنداعى كومپانيا وكىلدەرى.

 انتون سوي، قارجى كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى:

- وپەك- كە مۇشە ەلدەر دە قاراپ وتىرعان جوق. قالىپتاسقان جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن ولار الەمدەگى مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن ازايتۋ جونىندە شەشىم قابىلداۋى مۇمكىن. ەگەر سونداي كەلىسىم جاسالسا وندا مۇنايعا دەگەن سۇرانىس ارتادى. بۇل جاعداي ءبىزدىڭ ۆاليۋتانىڭ كۇشەيتەرى ءسوزسىز.

«ازىرگە قارجى نارىعىندا تەڭگە كۇرت قۇلدىرايدى دەپ ايتۋعا بولمايدى. ويتكەنى قازاقستاننىڭ ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرى تۇراقتى» دەيدى ساراپشىلار.

www.24.kz