قىتايداعى «تۇلپار مەكەنى» اتالعان موڭعولكۇرە - شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق- قا شولۋ
تيبەت ءۇستىرتى الەمدەگى ەڭ جاقسى جەر - «جەنمين جيباو» (People Daily)
قىتاي عىلىم اكادەمياسى ماماندارىنىڭ باعالاۋىنشا، سينحاي- سيكان- تيبەت تاۋلى قىراتى الەمدەگى ەكولوگيالىق جاعدايى ەڭ جاقسى وڭىرلەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالعان، دەپ حابارلايدى kazakh.people.com.cn سايتى.
«تيبەت ءۇستىرتىنىڭ ءتۇرلى ەكولوگيالىق جۇيەسىنىڭ تابيعي ءبىرتۇتاستىعى ساقتالىپ، اۋا، سۋ، توپىراق ەكولوگياسى بولىنبەگەن. قازىرگى كۇنى تيبەت اۆتونوميالىق ولكەسىندە 47 ءارتۇرلى ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماقتار بار. 2001 جىلدان بەرى مەملەكەت مۇنداي ەرەكشە قورعاۋ رەجيمى بەلگىلەنگەن مەملەكەتتىك تابيعي- قورىقتار مەن تابيعي كەشەندەردى قورعاۋعا 32 ميلليارد يۋانعا جۋىق اقشا بولگەن»، - دەپ جازادى باسىلىم.
مالىمەتكە قاراعاندا، سينحاي- سيكان- تيبەت تاۋلى قىراتى - جەر شارىنداعى ەڭ بيىك جانە اۋماقتى تاۋلى قىرات. جەر اۋماعى 2 ميلليون شارشى ك م. ورتاشا بيىكتىگى 4000 - 5000 م، كوپتەگەن جوتالاردىڭ بيىكتىگى 6000 - 7000 م جەتەدى. «تيبەتتىڭ تاريحي استاناسى لاحاسادا تيبەت بۋدديستەرىنىڭ قاسيەتتى ورتالىعى پوتالا جانە نوربۋلينگكا سارايلارى ورنالاسقان»، - دەپ جازادى «جەنمين جيباو» سايتى.
«اسىل مۇرا» كومپانياسىنىڭ ونىمدەرىن ۇلى بريتانيالىقتار ساتىپ الادى - KAZNEWS
موڭعوليانىڭ KAZNEWS اقپاراتتىق پورتالىندا ۇلتتىق قولونەر كاسىبىمەن نارىقتان ءوز ورنىن ءساتتى تاپقان، بەلگىلى كاسىپكەر - «اسىل مۇرا» كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى گۇلمايرا اكىم قىزىمەن بولعان سۇحبات جارىق كوردى.
اتالعان ب ا ق- تىڭ جازۋىنشا، گۇلمايرا اكىم قىزى 2004 -جىلى چوي لۋۆسانجاۆ اتىنداعى لينگۆيستيكا ينستيتۋتىنان مادەنيەتتانۋشى ماماندىعىن يگەرگەن. 2013 -جىلى موڭعوليانىڭ عىلىمي تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنەن ديزاين- جوبالاۋشى ماگيسترى دارەجەسىن العان. ونىڭ ونەرگە دەگەن تالپىنىسى مەن تالانتى قولونەردى كاسىپ ەتىپ، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق مۇراسىن موڭعوليا ەلى مەن شەتەلدەرگە تانىتۋىنا جانە الەم جۇرتىنا ءوز ونىمدەرىن ساۋدالايتىن كومپانيا قۇرۋىنا جول اشقان.
«ستۋدەنت كەزىمدە ارت- دۇكەندەر ارقىلى تۋريستەرگە ەسكى تۇسكيىز ساتىپ ءجۇردىم. ەسكى تۇسكيىز ازايعان سوڭ، جاڭاسىن نەگە تىگىپ ساتپاسقا دەگەن وي كەلدى. سودان باستاپ تۋرا وسى كاسىپتى قولعا الدىم. 2007 -جىلى سۇرانىستىڭ ارتۋىنا وراي جۇمىسشىلار سانىن كوبەيتىپ، «اسىل مۇرا» كومپانياسىن جولداسىم ەكەۋىمىز قۇردىق. قازىر تىگىن وندىرىسىمىزدە نالايح قالاسىندا 32 جۇمىسشى، بايان- ولگەيدە 22 كەستەشى جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن بىرگە 80-گە جۋىق كەستەشىمەن كەلىسىمشارت ارقىلى بىرلەسە جۇمىس اتقارۋدامىز. ءونىمنىڭ جەتپىس پايىزىن تاپسىرىسپەن جاسايمىز. ۇلى بريتانيالىق ارىپتەستەرىمىز بار. قىرىق پايىزىن سولار الادى. ودان كەيىنگىسىن ق ح ر شىڭجاڭ- ۇيعىر اۆتونوميالى رايونىنداعى كومپانياعا وتكىزەمىز. ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن ساۋدا جەلىسى «نومين» سۋپەرماركەتتەرىندە، بايان- ولگەيدە پامۋكاللە عيماراتىنىڭ ەكىنشى قاباتىندا ونىمدەرىمىز ساتىلادى. ءوندىرىستىڭ باستى قوزعالتقىشى - ءونىم ساتىپ الۋشىلار. سولاردىڭ ارقاسىندا جەتىستىككە قول جەتكىزۋدەمىز»، - دەيدى گۇلمايرا اكىم قىزى.
كاسىپكەر KAZNEWS اقپاراتتىق پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا بولاشاق جوسپارلارىمەن دە بولىسكەن.
«قولونەرشىلەر ورتالىعىن تۋعان جەرىمدە اشپاقپىن. جەردى الىپ قويدىم، ەندى ينفراقۇرىلىمداردان باستاپ ىسكە قوسۋىم قاجەت. قازىر تۋريستەر ءۇشىن عانا ءونىم وندىرسەك، كەلەشەكتە قازاقستانعا ەكسپورتتالاتىن ەكسكليۋزيۆ، ساپالى زاتتاردى شىعارۋ ماقساتىمىز بار. باستى ارمانىم الداعى 3-5 جىلدا حالىقارالىق دارەجەدەگى 500 ايەل جۇمىس جاسايتىن كاسىپورىن اشۋ، وندىرىستەر جەلىسىن قۇرۋ. كەلەشەكتە «اسىل مۇرا» - دان قالعان زات دەپ ايتاتىنداي جەكە قولتاڭباسى بار ونىمدەر شىعارسام دەيمىن. ۇلانباتىردا تۇراتىندىقتان كوبىندە موڭعول تىلىندەگى كىتاپتاردى وقۋعا تۋرا كەلەدى. ءوزىم عانا وقىپ ۇيرەنبەي، جۇمىسشىلاردى دا وقىتۋعا نازار اۋدارامىن. شۆەيتساريانىڭ كۋرستىق وقىتۋ جانە جاپونيانىڭ موڭعول- جاپون بيزنەس ورتالىقتارىمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەيمىز»، - دەيدى ول.
گۇلمايرا اكىم قىزى اتالعان سۇحباتىندا ادامدار ەڭبەكشىل، تالاپتى بولسا ويلاعان ارمانىن ورىنداي الاتىنىن جانە ايەلدەردىڭ بيزنەسپەن اينالىسۋى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ وڭتايلى شەشىلۋىنە جول اشاتىنىن ايتادى.
«قىتاي عۇلاماسى كونفۋتسي «دۇنيەدە ەكى ادام بولادى. بىرەۋى باسقارۋشى، ەكىنشىسى - جۇمىسشى» دەگەن. ول ايەل، ەركەك دەمەگەن. ەڭبەكشىل ادامعا عانا باسقالار قۇرمەتپەن قارايتىن بولادى. جەتىستىك وڭاي كەلمەيدى. سوندىقتان الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ايەلدەر بيزنەسكە كوپتەپ كەلۋى قاجەت دەپ ويلايمىن. ءبىراق ايەل، ەر ادام دەپ بولگىم كەلمەيدى. دايىن زات ساتۋدان ءوندىرىس باستاۋدىڭ ماڭىزى قوعامدا وتە زور. ءوندىرىس دامىماي، ەل دامىمايدى. سالىق تولەۋ، ادامدارعا جۇمىس تاۋىپ بەرۋ ارقىلى ءبىز اقشا وندىرەتىن بولامىز»، - دەيدى.
«تۇلپار مەكەنى» اتالعان موڭعولكۇرە - «ورتالىق حالىق راديوسى» (CNR)
قىتاي مەملەكەتى «تۇلپار مەكەنى» دەپ تانىعان ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ موڭعولكۇرە اۋدانىنىڭ جىلقى مادەنيەتىنىڭ تاريحى ۇزاق، تامىرى تەرەڭدە، دەپ جازادى قىتايلىق kazakcnr.com سايتى.
«ىلە جىلقىسى تاريحتا قىتايدىڭ حان ديناستياسى مەن ءۇيسىن مەملەكەتى تۇسىندا اتتى اسكەرلەردىڭ سەنىمدى سەرىگى سانالىپ، داڭقى شىققان. تاريحتان بەرى تەكتى تۇلپارىمەن اتاعى الىسقا جەتكەن موڭعولكۇرەنىڭ جىلقى مادەنيەتىنىڭ تاريحى ۇزاق، تامىرى تەرەڭدە. ىلە جىلقىسىن ءوسىرۋ ورتالىعى سانالاتىن بۇل اۋداندا 100 مىڭ جىلقى بار، مۇنىڭ 90 پايىزى ىلە جىلقىسى. بۇل، شىنجاڭداعى ىلە جىلقىسىنىڭ 60 پايىزىن قۇرايدى. سوندىقتان موڭعولكۇرە بۇكىل قىتاي ەلى بويىنشا جىلقى سانى ەڭ كوپ، جىلقى ساپاسى ەڭ جاقسى اۋدان ەسەپتەلەدى»، - دەپ جازادى سايت.
اقپاراتقا قاراعاندا، قىتاي اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى 2003 -جىلى موڭعولكۇرە اۋدانىنا «قىتايدىڭ تۇلپار مەكەنى» دەگەن اتاق بەرگەن.
«ىلە ءوڭىرىنىڭ قوڭىرجاي كليماتى، تاۋلى، ادىرلى القابى، شۇرايلى جايىلىمى جىلقى وسىرۋگە ەرەكشە قولايلى. موڭعولكۇرە اۋدانىنىڭ تۇلپارلارى مەملەكەت، ولكە دارەجەلى ات سپورتى باسەكەسىندە 150 مەدال الىپ، الدىڭعى ورىنعا شىققان. ال ىلە جىلقىسى مەملەكەت بويىنشا ات سپورتى جارىستارىنا قاتىساتىن جىلقىلاردىڭ 70 پايىزعا جۋىعىن يەلەگەن»، - دەلىنگەن قىتايلىق ب ا ق- تا.
قازاقستاندىق ۇشاقتى مۋگلادا «سۋدان القا» راسىمىمەن كۇتىپ الدى - TRT
قازاقستاننان تۇڭعىش رەت مۋگلاعا جولاۋشىلار ۇشاعى كەلىپ قوندى. بۇل وقيعاعا ارنالىپ سۋدان جاسالعان القا ءراسىمى ۇيىمداستىرىلدى، دەپ حابارلايدى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا مەكەمەسىنىڭ رەسمي پورتالى.
«الماتى قالاسىنان العاشقى تۋريستەر توبىن تاسىمالداعان جولاۋشى ۇشاعىن ميلاس- بودرۋم اۋەجايىندا ءورت ءسوندىرۋ كولىكتەرى «سۋدان القا» راسىمىمەن كۇتىپ الدى. ۇشاقتان تۇسكەن 189 جولاۋشىعا اۋەجايدا كۇتىپ الۋشىلار گۇل ۇسىندى، ۇشقىش پەن ەكيپاجعا ارنالىپ تورت بەرىلدى. ميلاس- بودرۋم اۋەجايىنىڭ باسشىسى يجلال كاياوعلۇ مالىمدەمە جاساپ، «ەير استانانى» الماتى مەن مۋگلا اراسىنداعى ءوزارا ۇشاق رەيسى سەنبى جانە سارسەنبى كۇندەرى قاتىنايتىنىن ايتتى»، - دەپ جازادى TRT.
باسكەتبولدان قىتاي قۇراماسىنا شىڭجاڭدىق ەكى ويىنشى قابىلداندى - «جەنمين جيباو» (People Daily)
قىتاي باسكەتبول قوعامى توپتىق جاتتىعۋعا قاتىساتىن ەرلەر قۇراماسى مۇشەلەرىنىڭ جاڭا ءتىزىمىن جاريالادى. ولاردىڭ قاتارىندا شىڭجاڭدىق ەكى ويىنشى بار، دەپ جازادى kazakh.people.com.cn سايتى.
«باسكەتبولدان قىتاي قۇراماسىنىڭ جاڭا مۇشەلەرىنىڭ قاتارىنا شىڭجاڭ ولكەسىنەن قىرانبەك بەكەن مەن ابدىسالام ابدرەشيت قابىلداندى. شىڭجاڭ ولكەسى باسكەتبول قۇراماسىنىڭ كاپيتانى قىرانبەك بەكەن مەن ەكى جىلدان بەرى مەملەكەتتىك قۇرامادا ويناپ جۇرگەن ابدىسالام ابدرەشيت وسى ۋاقىتقا دەيىن ءتۇرلى جارىستارعا قاتىسىپ، وزدەرىنىڭ بىلىكتى، شەبەر ويىنشى ەكەندەرىن دالەلدەگەن. ا. ابدرەشيت اسقان شەبەرلىگىمەن 2018 -جىلعى ازيا چەمپيوناتىندا قىتاي قۇراماسىنىڭ جەڭىسكە جەتۋىنە سەپتىگىن تيگىزگەن. قازىرگى كۇنى ۇلتتىق قۇراماعا 20 ويىنشى تاڭدالىپ الىنعان. بۇل قۇراما قىتايدا وتەتىن باسكەتبولدان 2019 -جىلعى الەم چەمپيوناتىنا جانە 2020 جىلعى وليمپيادا ويىندارىنا دايىندالۋ ءۇشىن قۇرىلعان»، - دەپ جازادى «جەنمين جيباو» سايتى.
وقۋشى قىزدار كيىمىنىڭ ەتەگى تىزەدەن تومەن بولادى - «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى
2019-2020 وقۋ جىلىنان باستاپ وزبەكستاندا مەملەكەتتىك جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە زاماناۋي مەكتەپ فورماسىن ەنگىزۋ جوسپارلانۋدا، دەپ حابارلايدى وزبەكستاننىڭ «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.
«الداعى ۋاقىتتا بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا بارلىق وقۋشىلار بىردەي كيىنەتىن بولادى. كيىم وتە تار نەمەسە وتە كەڭ پىشىمدە بولمايدى. مەملەكەتتىك ستاندارتقا ساي، وقۋشى قىزداردىڭ كيىمى تىزەدەن 5-15 س م تومەن بولادى» ، - دەپ جازادى «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى.
ال وقۋشى بالالاردىڭ شالبارى توبىقتان تومەن، اياق كيىمىنىڭ وكشەسى 3 س م اسپايتىنداي ەتىپ جاسالادى.
«زاماناۋي جاڭا مەكتەپ كيىمىنىڭ ماتاسى، وقۋشىلاردىڭ جاسىنا قاراي، سانيتاريا تالاپتارىنا، نورماعا ساي جانە گيگيەنالىق تالاپتارعا دا بايلانىستى تولىقتاي سايكەس كەلەتىن ەتىپ جاسالادى»، دەلىنگەن.
يراننىڭ تاڭعاجايىپ تاريحي اۋىلى - مەيماند - «فارس» اقپارات اگەنتتىگى
مەيماند اۋىلى - يراننىڭ تاريحي اۋىلدارىنىڭ ءبىرى. ول كەرمان وبلىسىندا باباك قالاسىنان 30 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان، دەپ حابارلايدى parstoday اقپارات اگەنتتىگى.
«قولدا بار دەرەكتەرگە سايكەس، جارتاستاردىڭ ورتاسىندا ويىلىپ سالىنعان بۇل تاڭعاجايىپ اۋىلدىڭ 2-3 مىڭ جىلدىق تاريحى بار. مەيماند اۋىلىنداعى ءبىر نەمەسە بىرنەشە بولمە مەن قورادان تۇراتىن ءۇي «كيدجە» دەپ اتالادى»، - دەپ جازادى parstoday.
اۆتور: باقىتجول كاكەش