ءاليحان مىنگەن تارانتاس... - وڭىرلىك باسپا سوزگە شولۋ
ادەتتەگىدەي «قازاقپارات» ح ا ا وقىرماندار نازارىنا ەلىمىزدىڭ ايماقتارىندا جارىق كورەتىن مەرزىمدى باسپا سوزگە شولۋ ۇسىنادى.
مايليننىڭ ماقالاسى تابىلدى: «ورىس شوۆينيزمى ءورشىپ بارادى» - «جەتىسۋ» گازەتى
«جەتىسۋ» گازەتىندە جۋرناليست سەرىك ابىكەننىڭ ماقالاسى جارىق كوردى. اۆتور ارحيۆتەن اقتارىپ تاپقان، كەيىن ساقتاپ قويعان «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىندە جاريالانعان ماقالانىڭ جاي-جاپسارى تۋرالى ايتا كەلىپ، «نا ستانتسي ۋشتوبە رازۆيۆاەتسيا ۆەليكودەرجاۆنىي شوۆينيزم» اتتى ماقالانىڭ مازمۇنىن دا اشىپ وتەدى. جازۋىنشا، ماقالادا 1930 -جىلدارى تەمىرجولدا ىستەگەن قازاقتارعا وكتەمدىك جاسالعانى تۋرالى ماسەلە كوتەرىلىپتى.
«مىسالى، الماتىعا تارتىپ بارا جاتقان پويىزدىڭ فەردمان دەگەن ماشينيسى كوككوزوۆ دەگەن قازاندىقشى قازاقتى ساباپ، ايدالادا وتاربادان ءتۇسىرىپ كەتەدى، ستانسى باستىعى چەرنىشەۆ دەگەن «يتتە بولعانشا يەسىندە بولسىن» دەپ كوگەنوۆ دەگەن قازاقتىڭ پالتوسىن سىپىرىپ الىپ، ورىس تەمىرجولشىعا كيگىزەدى؛ تەمىروۆ دەگەن جۇمىسشى بۇراندا بۇراۋدان قولى ءۇسىپ، جاقىن جەردەگى ۇيشىككە كىرىپ جىلىنادى، ول جەردە جايلانىپ وتىرعان ورىس جۇمىسشى مۇنى جاقتىرماي ساباپ، تەمىرمەن ۇرىپ ءتىسىن قاعىپ الادى... كارنەتسكي دەگەن ماشينيست كومەكشى قازاقتاردى پاروۆوزدان لاقتىرۋدى ەرمەك ەتىپتى».
وسىعان بايلانىستى ورىس تىلىندە جازىلعان ماقالادان سول قالپىندا مىسالدار بەرىلەدى. قازاققا اراشا ءتۇسىپ، ورىسشا ماقالا جازعان كىم بولدى ەكەن دەپ ويلاعان اۆتور، سوڭىندا «جۋلاۋچي» دەپ ءوزىن اتاعانى، ونىڭ بەيىمبەت مايلين ەكەنىن انىقتاپ بەرەدى.
ونىڭ ايتۋىنشا، XX عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا ءىلياس جانسۇگىروۆ «ماتاي»، «قاپتاعاي»، «كۇيشى»، ءاليحان بوكەيحانوۆ «قىر قازاعى»، مۇحتار اۋەزوۆ «قوڭىر»، «ەكەۋ» دەگەندەي بۇركەنشەك ەسىمدەر قولدانسا، بەيىمبەت مايلين «مىرقىمباي»، «مالاي»، «جولاۋشى»، «بالىقشى» دەگەن ەسىمدەرمەن جازىپ وتىرعان. سوسىن مايلين «ەڭبەكشى قازاققا» گازەتىندە 1934 -جىلى «قازاق ادەبيەتىنە» باس رەداكتور بولىپ تاعايىندالعانعا دەيىن ىستەگەن ەكەن.
«بياعانىڭ ماقالاسى ءبىراز جايتقا كوز اشادى: 613 ادامنىڭ وتىزدان اسار-اسپاسى عانا قازاق بولۋى جەرگىلىكتى حالىققا دەگەن كوزقاراستى انىق كورسەتەدى، سوۆەتتىك كينولارداعى تەمىرجول كەلىپ مالشى قازاقتىڭ كوزى اشىلدى دەگەن ناسيحات - جالعان. كوحانوۆ دەگەن قۇرىلىس باسشىسىنىڭ 16 جاسار بوزبالانى اجەتحانا تازالاۋشى ەتىپ قويىپ، باسقا جۇمىس سۇراسا «بوق تازالاعىڭ كەلمەسە باسقا جاققا كەت، جاقسى جۇمىس تاۋىپ ال!» دەپ جەكىرۋى وسىعان كۋا بولعان قالامگەردىڭ جان-دۇنيەسىن الاي-تۇلەي ەتكەنى انىق. بايعۇس قازاق قايدا بارسىن؟ بۇل - وڭىردە اشارشىلىق ايداھارداي ىسقىرىپ، جان-جاعىن جالماپ جاتقان ۋاقىت ەدى» دەپ جازادى اۆتور.
ماقالادا بۇدان باسقا دا ءبىرقاتار دەرەكتەر كەلتىرىلىپ، تالدىقورعان ماڭىنداعى ءبىرقاتار كوتەرىلىستەردەن مالىمەت بەرىلەدى. قاساڭ زامانداعى ءوڭىر حالقىنىڭ باسىنا تۇسكەن اۋىرتپاشىلىق پەن قۋدالاۋعا قاتىستى ارحيۆ دەرەكتەرىن العا تارتادى. ال تابىلعان ماقالا تۋرالى: «ۇشتوبە ستانسىسىندا ۇلى ورىسشىلدىق شوۆينيزمى ءورشىپ بارادى» دەپ اتالادى ەكەن. سوۆەتتىك ساياسات سونى «ۆەليكودەرجاۆنىي» دەپ اۋدارا سالعان. توتە جانە لاتىن تاڭباسى قاتار قولدانىلىپ، 1931 -جىلى، 9 -ناۋرىز، دۇيسەنبى كۇنى جارىق كورگەن گازەتتەگى ماقالانىڭ تۋرا توبەسىنە توتە جازۋمەن «لەنيننىڭ ۇلت ساياساتىن بۇرمالاتپايمىز» دەپ ۇران جازىپتى.
«جولاۋشىنىڭ» ماقالاسى دا احاڭنىڭ الىپبيىمەن باسىلىپ، ۇشتوبەدەگى شوۆينيزمدى ىرەپ سالعان. ءسال تومەنىرەكتە تاعى ءبىر شاعىن ماقالا تۇر. تاقىرىبى « ۇلى ورىسشىلدىق ويى جايىلىپ، جەرگىلىكتى ۇلتشىلدىقتى قوزعاۋدا». توڭكەرىستەگى كىرمەلەردىڭ وكتەمدىگى قازاقتىڭ اشۋىن قوزدىرىپ، نامىسىنا ءتيىپ جاتقانىن ايتىپتى. اۆتورى - «ءتىلشى». جازۋ مانەرىنە قاراساڭ «جولاۋشى» سەكىلدى» دەيدى.
ءاليحان مىنگەن تارانتاس - «Ortalyq Qazaqstan» گازەتى
«اقتوعاي اۋداندق مۇراجايدىڭ اۋلاسىندا تارانتاس تۇر. بۇل تارانتاسقا ءبىر كەزدەرى الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحان وتىرىپ، ەل ارالاپ ساپار شەككەنىن جۇرتتىڭ ءبىرى بىلسە، ءبىرى بىلە بەرمەيدى»، - دەپ جازادى «Ortalyq Qazaqstan» گازەتى.
ماقالادا وسى تارانتاس تۋرالى ولكەتانۋشى تۇڭعىشباي مۇقان اقساقالدىڭ اڭگىمەسى دە بەرىلىپتى. اقساقالدىڭ ايتۋىنشا، 1921 -جىلدىڭ شىلدە ايىندا الەكەڭ ەلگە ورالادى. 1922 -جىلدىڭ قازانىندا اباقتىعا جابىلعانعا دەيىن تۋعان جەرى جەلتاۋدا بولادى. ەل ىشىندە جۇرگەندە جەلتاۋدان قارقارالى، سەمەيگە شابانباي ءبيدىڭ تىكەلەي ۇرپاعى بولىپ كەلەتىن ءسادۋاقاس ءابىلديننىڭ تارانتاس ارباسىمەن قاتىناپ تۇرىپتى. ءسادۋاقاستىڭ ءوز اكەسى ءابىلدا ءبىر قاۋىم ەلدى اۋزىنا قاراتقان بي بولعان ادام. وسىعان قاراپ قۇس سالىپ، تارانتاس مىنگەن تەكتىنىڭ ۇرپاعىنىڭ تەگىن ادام ەمەستىگىن اڭعارامىز. كۇنقاقتى بولىپ، قاراۋسىز قالعان كونە جادىگەردى قاۋاز مۇقاجانوۆ اقساقال ءسادۋاقاستىڭ بالالارىنان اتتاي قالاپ الىپ، 2012 -جىلى مۇراجايعا ءوز قولىمەن تابىستاعان ەكەن.
بۇل عاان ەمەس مۇراجايدا ءاليحاننىڭ قارىنداسى نۇربەك پايدالانعان اس تاباق تا بار ەكەن.
«مۇراجايدىڭ قورىندا ساقتالعان تاريحي جادىگەرلەردىڭ اراسىندا ءاليحان بوكەيحانعا قاتىستى مۇرالاردى ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. سونىڭ ءبىرى - الەكەڭنىڭ قارىنداسى نۇربەك پايدالانعان اس تاباق. بۇل تاباقتان نۇربەكتىڭ اعاسى ءاليحان بوكەيحاننىڭ اس ىشكەنى ءسوزسىز. نۇربەك انامىزعا تيەسىلى تۇسكيىز دە وسىندا ءىلۋلى تۇر. جادىگەرلەردى مۇراجايعا اپالى- ءسىڭىلى قاپۋراش پەن عاينىش جاروۆالار تابىستاعان. اقتوعايعا كەلگەن قوناقتاردىڭ ەڭ الدىمەن تابان تىرەيتىن بىردەن- ءبىر جەرى وسى اۋداندىق ارحەولوگيالىق- ەتنوگرافيالىق مۇراجاي. ولار كوبىنە الاش ارىستارىنا قاتىستى دەرەكتەر مەن ءاليحان بوكەيحاننان قالعان جادىگەرلەرگە قىزىعۋشىلىق ءبىلدىرىپ جاتادى، - دەيدى تاباراك جارماعانبەتوۆ».
وسكەمەننىڭ جاسى نەشەدە؟ - «ديدار» گازەتى
«وسكەمەننىڭ پالەن جىلىن تويلايمىز» دەگەن ءسوز ءار ون جىل سايىن ءبىر شىعادى. وسى اڭگىمەنىڭ شەتى شىقسا بولدى، بەرەكەسى ايرانداي ۇيىپ وتىرعان قالا جۇرتى سيىردىڭ بۇيرەگىندەي بولەكتەنىپ شىعا كەلەدى. نەگە؟ جاۋابى انىق، ءبىر تاراپ قالانىڭ يەسى - ءبىز، ىرگەتاسىن ءوز قولىمىزبەن قالاعانبىز دەگەن وكتەمدىگىن كورسەتكىسى كەلسە، ەكىنشى تاراپ بۇل ۇستەمدىك جاراسىنا تۇز سەبەتىن سىڭايلى» دەپ جازادى «ديدار» گازەتىندەگى ماقالادا اۆتور.
ايتا كەتەرلىگى، قازىرگى كۇنى وسكەمەننىڭ «300 جىلدىعىن تويلايمىز» دەگەن ويلار الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ءار تۇسىنان ايتىلىپ قالىپ جاتىر ەكەن. وسىعان بايلانىستى ماقالادا وسكەمەننىڭ تاريحى 300 -جىلمەن شەكتەلمەيتىنىنە، ونىڭ اۋماعىندا كونە قالانىڭ ىزدەرى سايراپ جاتقانىنا نازار اۋدارتىلادى. وسكەمەننىڭ تاريحى قامال سالىنعان 1720 -جىلدان باستالمايتىنىنا دالەلدەر كەلتىرىلەدى.
«تۇپتەپ كەلگەندە، وسكەمەننىڭ 300 جىلدىعى دەگەن سايقال تويسىماقتىڭ ارعى جاعىندا ورىس وتارىنىڭ 300 جىلدىعى دەگەن جالماۋىز وي جاتقان جوق پا؟! ايتپاقشى، ارعى باباسى التايدى مەكەندەگەن كوشپەندى جۇرت وسى وتارلىق قامالدار قۇرىلا سالىپ قازاقتىڭ ۇشتەن ەكىسىن جالماعان ايگىلى «اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما» دەيتىن ناۋبەتتى باستان كەشتى. بۇعان دەيىن جوڭعارمەن تالاي جويقىن ۇرىستى كورگەن قازاقتىڭ بارار جەر، باسار تاۋىنىڭ جولىندا وسى قامالدار تۇرعاندىقتان، سىرعا بەت بۇردى ەمەس پە؟! ودان كەيىنگى اشارشىلىق... سوعىس... قازاقتىڭ قابىرعاسىن قاقىراتقان تەك وسىلار عانا ما ەدى؟! ول - باسقا اڭگىمە. ءبىز وسكەمەندە ورىس وتارلاۋىنان بۇرىن دا وركەنيەت بولعانىن تۇسىندىرەيىكشى، ءبىلسىن بىلمەيتىندەر» دەپ جازادى اۆتور.
ماقالادا «وسكەمەننىڭ جاسى نەشەدە؟ » دەگەن سۇراققا ءبىرقاتار دالەلدەر كەلتىرىلەدى. ءتۇرلى ارحەولوگيالىق قازبا جۇمسىتارىنىڭ ناتيجەسىندە تابىلعان قۇندى ايعاقتارعا دا شولۋ جاسالادى. وسىلايشا وسكەمەننىڭ تاريحي ءۇش عاسىرمەن شەكتەلمەيتىنىن، وسى وڭىردەگى 1000 جىل بۇرىنعى حالىقتىڭ بۇيىمدارى ساقتالعانىن، ءتىپتى تاريح ودان دا ارعىعا كەتەتىنى جازىلادى.
«باسقا قالالار 1000 -جىلدىقتارىن اتاپ ءوتىپ جاتقان كەزدە، وسكەمەن تاريحى ودان ارىگە كەتۋى مۇمكىن. تەك قيماقتار داۋىرىنەن بەرى 11 عاسىر ءوتىپتى. ويلى وقىرمان، ءوزىڭىز ايتىڭىزشى، وسكەمەننىڭ 300 -جىلدىعىن تويلايىق پا، الدە تۇركىلەردىڭ ءتۇپ مەكەنى بولعان اردا التايداعى باس قالانىڭ مىڭ جىلدىعىن تويلايمىز با؟!» دەپ جازادى اۆتور مۇراتحان كەنجەحان ۇلى.
ەسكى شاعاتاي تىلىندەگى كىتاپتى 600 مىڭ تەڭگەگە ساتپاقشى- «زامانا» گازەتى
تاياۋدا شاعاتاي تىلىندەگى قولجازبانىڭ 600 مىڭ تەڭگەگە ساتىلاتىنى تۋرالى جارناما شىققان ەكەن. ماقالادا اۆتور وسى جارنامانى بەرۋشىمەن سۇحباتتاسىپ، قۇندى قولجازبانىڭ ءمان- جايىن ءبىلىپتى.
«حيجرا جىل ساناعى بويىنشا 1280 -جىل دەپ كورسەتىلگەنىنە قاراعاندا، ونىڭ باسىلىپ شىققانىنا كەمىندە 200 -جىلداي ۋاقىت وتسە كەرەك. بۇل كىتاپتى اجەمنىڭ وقىپ جۇرەتىنى ەسىمدە. ول كىسى قايتىس بولعاسىن ونى اكەم وقىپ ءجۇردى» دەپتى جارناما بەرۋشى.
ول بۇل كىتاپتىڭ مازمۇنىن قازىر كوپ ادام تۇسىنە بەرمەيتىنىن، اكەسى قايتىس بولعالى كىتاپ وقىلۋسىز تۇرعانىن ايتىپ، وندا اۋليەلەر تۋرالى، شاريعات جايىندا ۋاعىزدار جازىلعانىن ەستىگەنىن جەتكىزەدى.
«مەن مۇنى تاريحي جادىگەرلەردى باعالايتىن، ساقتاي بىلەتىن ادامنىڭ العانىن قالايمىن. حابارلاسقاندارمەن باعاسىن كەلىسۋگە بولادى»، دەپتى ول.
ماقالادا شاعاتاي ءتىلى تۋرالى دا ماعلۇمات بەرىلەدى.
«اكەسى قۇستان، شەشەسى تىشقان»... - «اراي» گازەتى
ماقالا نەگىزىنەن ارالاس نەكە ماسەلەسى تۋرالى. اۆتور وندا سوڭعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە ارالاس نەكەنىڭ بەلەڭ الىپ بارا جاتقانىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، مۇنى قازاق حالقىنا تونگەن قاۋىپ رەتىندە قاراستىرادى. مۇنى ۇلت باسىنداعى قايعى- قاسىرەت رەتىندە كورسەتكىسى كەلەدى. سونىمەن قاتار، ماقالادا ينتەرنەتتەن الىنعان ءبىرقاتار مالىمەتتەر كەلتىرىلىپ، وقيعالار جازىلادى. شەتەلدىككە كۇيەۋگە شىعىپ الدانعان، تاعدىرى تالكەگىنە ۇشىراعان قازاق قىزدارى تۋرالى ايتىلادى. تۇتاستاي العاندا، ماقالا اۆتورىنىڭ پايىمىنشا، ارالاس نەكە قازاقتىقتى بۇزادى، ونداي وتباسىنداعى ۇرپاق سالتداستۇردەن قاعىلادى. ەڭ باستىسى ارالاس نەكە سانى از ۇلتتىڭ باسىنا قاسىرەت اكەلەتىنىن العا تارتادى.
«ءدال قازىر ارالاس نەكە ءبىز ءۇشىن ۇلكەن پروبلەماعا اينالدى. ماسەلەن، كسرو زامانىندا قازاقستاندا ءاربىر جەتىنشى نەكە ارالاس جاعدايدا بولىپتى. تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى، ايتالىق 2010 -جىلى 90 873 جاس شاڭىراق كوتەرسە، ونىڭ 18477 سى ارالاس نەكە، ياعني 20 پايىز. 2017 -جىلى وتباسىن قۇرعان قازاقتار 52636 بولسا، ارالاس نەكەگە تۇرعاندارى - 3927. سەم حاريسون: «ارينە، ادامنىڭ كىمگە ۇيلەنۋى - اركىمنىڭ ءوز ەركىندەگى شارۋا. الايدا ارالاس نەكە - از حالىقتى جۇتۋدىڭ جاقسى جولى» دەپتى. شىنىندا دا بۇل ءسوزدىڭ جانى بار» دەيدى اۆتور.
پلاستيكالىق وتاعا تىيىم سالۋ كەرەك پە؟ - «سارىارقا سامالى» گازەتى
پاۆلودار وبلىستىق گازەتى ءقاۋىپتى سانالاتىن پلاستيكالىق وتانىڭ قالىپتى جاعدايعا اينالىپ بارا جاتقانىنا الاڭداپتى. اۆتور ماسەلەنى شاريعات تۇرعىسىنان سارالاپ، قىرعىزستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى جاقىندا دەنساۋلىقتى تۇزەتۋگە قاتىسى جوق پلاستيكالىق وتا جاساۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى ءپاتۋا قابىلداعانىن العا تارتادى. وسىعان بايلانىستى مۇنداي تالاپ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەنگىزىلۋى ءتيىس پە دەگەن ساۋال تاستالىپ، ساراپشىلار پىكىرى بەرىلىپتى.
«الاڭ» ايدارىنداعى پىكىرىندە ءدىن وكىلى پلاستيكالىق وتالار حارام سانالاتىنىن العا تارتىپتى. پلاستيكالىق وتا عانا ەمەس، جاساەندى سۇلۋلىقتىڭ دا دىنگە قايشى تۇستارى بار ەكەن.
«بۇگىندە كەيبىر مۇسىلمان ايەلدەرى جاساندى كىرپىك پەن تىرناق جالعاۋعا اۋەس. يسلام شاريعاتىندا تىرناق جالعاۋ بىلاي تۇرسىن، تىرناقتى ءوسىرۋدىڭ ءوزى كۇنا. ەندەشە، حاق دىنىمىزدە حارام سانالعان ىستەردەن اۋلاق بولايىق، اعايىن دەگىم كەلەدى.
ال ادامنىڭ بەت- الپەتى وتقا كۇيىپ، كىرپىگى ءتۇسىپ، كورىكسىز جاعدايعا دۋشار بولسا نەمەسە اۋرۋ سالدارىنان سىرت كەلبەتىندە كەمىستىك پايدا بولسا، ونىڭ ورنىن تولتىرۋعا رۇقسات ەتىلەدى. ويتكەنى، شاريعاتىمىز ادامنىڭ اعزاسىندا قاندايدا ءبىر اقاۋ، ناۋقاستىق پايدا بولسا، ونىڭ ەمدەلۋ جولىن قاراستىرۋدى مىندەتتەيدى. ءبىراق، بۇل جاعداي مەن ساندىك ماقساتتا جاسالاتىن ءىس- شارالاردىڭ ءجونى بولەك ەكەنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك» دەپتى ءدىن وكىلى.
ال ءسان سالونىنىڭ قىزمەتكەرى كەرىسىنشە پلاستيكالىق وتاعا تىيىم سالۋعا قارسى. ونىڭ پىكىرىنشە، پلاستيكالىق وتا جاساتۋدىڭ دا ءوز سەبەپتەرى بولادى. ونداي پىكىردى حيرۋرگ دارىگەر دە قولداپتى، ياعني تىيىم سالماس بۇرىن ونىڭ ناقتى قانداي ماقساتپەن جاسالاتىنىن انىقتاپ الۋ كەرەك.
بوكەي حاننىڭ ەسىمىن ۇلىقتاي الماي ءجۇرمىز - «ورال ءوڭىرى» گازەتى
«بوكەي حاننىڭ ەلىمىز تاريحىندا الاتىن ورنى وتە زور. ەگەر بوكەي سۇلتان ديپلوماتيالىق جولمەن ءى پاۆەل پاتشانىڭ ءتىلىن تاۋىپ، 1801 -جىلى ەدىل مەن جايىقتىڭ ارالىعىنا كوشپەگەندە، بۇگىندە وسىناۋ اۋماقتىڭ كىمنىڭ قولىندا قالارى بەلگىسىز ەدى. باتىس قازاقستان مەن اتىراۋ وبلىستارىنىڭ كوپتەگەن جەرى قازاق حانىنىڭ كورەگەندىگىنىڭ ارقاسىندا حالقىمىزدىڭ ماڭگىلىك قونىسى بولىپ قالدى. سوندىقتان بوكەي حاننىڭ ءبىزدىڭ ولكە ءۇشىن جاساعان ەڭبەگى ولشەۋسىز دەر ەدىك» دەپ جازىپتى «ورال ءوڭىرى» گازەتى.
ماقالادا بوكەي حاندىعىندا قازاقتار وتىرىقشىلىق ءومىر مەن ەۋروپالىق وركەنيەتكە بەت بۇرعانى، مەكتەپ، قازىناشىلىق بانك، مۋزەي، اۋرۋحانا، ءدارىحانا، باسپاحانا جانە باسقا تاريحي ورىندار العاش رەت بوي كوتەرگەنى ايتىلادى. اۆتوردىڭ جازۋىنشا، بوكەي حاننىڭ ەسىمى ورال قالاسىمەن دە تىعىز بايلانىستى: 1812 -جىلى وسىندا بوكەي حان رەتىندە كوتەرىلىپ، سول ورىن ءالى كۇنگە دەيىن حان توعايى دەپ اتالادى.
«ەل تاريحىندا ەسىمى قۇرمەتپەن اتالاتىن بوكەي حاندى ءالى كۇنگە دەيىن تولىق ۇلىقتاي الا الماي كەلەمىز. سوندىقتان، بىزدەر، بوكەيلىكتەر زاشاعان كەنتىنىڭ اتاۋىن بوكەي حان دەپ وزگەرتۋدىڭ ۋاقىتى كەلدى دەپ ەسەپتەيمىز. مۇنى اق جايىق جۇرتشىلىعى قولدايدى دەپ سەنەمىز. بۇل اتاۋ زاشاعانعا ۇيلەسەر ەدى. ەڭ الدىمەن حان توعايىنان كەيىن بوكەي حان كەنتى باستالار ەدى. ونىڭ ورتالىق كوشەسى جاڭگىر حان اتىندا. جاڭگىر حان اتىنداعى باتىس قازاقستان اگرارلىق- تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى دە وسىندا ورىن تەپكەن. سول سەبەپتى جايىقتىڭ وڭ جاق بەتىندە ورنالاسقان كەنتكە بوكەيدىڭ ەسىمىن بەرىپ، جەلتاۋدىڭ الىستان كورىنەتىن بيىكتەۋ جەرىنە حاننىڭ ەڭسەلى ەسكەرتكىشى ورناتىلسا، بۇل بابا الدىنداعى پەرزەنتتىك بورىشىمىزدىڭ وتەلگەنى بولار ەدى»...
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى