قازاقتاردىڭ كوزى كوك، شاشى سارى بولعانى قانشالىقتى راس
اندرونوۆتار ەۋروپالىق انتروپولوگيالىق ءتيپتىڭ وكىلدەرى بولدى.
"ءتورت مىڭ جىل بۇرىن التايدان كاسپيگە دەيىنگى ايماقتا تۇرعان قازاقتاردىڭ اتا- بابالارى يەۆروپا تەكتەس بولدى. بۇل سۇيەكتەرگە، باس سۇيەگىنە جانە سىرت كەلبەتىنە بايلانىستى بولجاندى. ءبىراق ءبىز ءار وڭىردە يەۆروپالىقتاردىڭ ءوز ەرەكشەلىكتەرى بارىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ولاردڭ بەت تەگىس، قىسقا بويلى، ماڭدايى جازىق بولاتىن"، - دەپ اتاپ ءوتتى ورازاق يسماعۇلوۆ جارتى عاسىردان استام ۋاقىتىن جۇمساعان كىتابىندا.
تاريحشى جاقسىلىق ءسابيتوۆتىڭ پىكىرىنشە، اندرونوۆتار قازاقتاردىڭ اتا- بابالارىنىڭ ءبىرى، ءبىراق ادەيى اتالماعان باسقا دا اتا- بابالارىمىز بولعان.
«قازاقتىڭ كوك كوزدى، سارى شاشتى بولعان دەگەن اڭىزى انتروپولوگيالىق دوكترينا جۇمىسىنا بايلانىستى شىققان. ادام مەن جانۋارلاردىڭ باس سۇيەگىن زەرتتەيتىن كرانيولوگيا زەرتەۋى وسىنداي ماعلۇمات بەردى. بۇل ۇعىم قازاق ك س ر- نىڭ ساياسي ەليتاسىنا ءتيىمدى بولدى. ەسىك ماڭىندا تابىلعان وسى "ەۋروپالىقتىڭ" بىرەۋى تاۋەلسىزدىك سيمۆولىنا اينالدى («التىن ادام»، «ساكس جاۋىنگەرى») ،
«ناعىز قازاقتار كوك كوزدى بولعان» دەگەن دۇرىس ەمەس، اندرونوۆتار - قازاقتاردىڭ اتا- بابالارىنىڭ ءبىرى، ءبىراق جالعىز عانا ولار جاتپايدى»، - دەدى ءسابيتوۆ.
تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور جامبىل ارتىقبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقتاردىڭ اتا- بابالارى كوگىلدىر كوزدىڭ، اققۇبالى ەكەندىگىن دالەلدەۋ قيىن. ول يراندىقتاردىڭ مىسالىن كەلتىرەدى. يراندىقتار ەۋروپا تەگىنە جاتادى، ءبىراق ولاردىڭ شاش ءتۇسى قارا، كوزدىڭ ءتۇسى قارا- قوڭىر نەمەسە قارا.
"مەن ورازاق يسماعۇلوۆتىڭ زەرتتەۋ جۇمىستارىن قولدايمىن، ماسەلەنى زەرتتەپ، قازاقتاردىڭ ەتنوگەنىندە ەۋروپالىقتاردىڭ بار ەكەندىگىن انىقتادىم، الايدا فيزيكالىق انتروپولوگياداعى زەرتتەۋلەر موڭعوليالىقتارمەن ارالاسۋدىڭ بار ەكەنىن كورسەتەدى"، - دەيدى ارتىقبايەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە قازاق تىلىندە جانە ەۋروپادا ۇقساس سوزدەر بار. مىسالى، اعىلشىن تىلىندە "eyes" كوز دەگەن ماعىنادى. ال قازاق تىلىندە "ايىزىم قاندى" ءسوزى بار.
ارتىقبايەۆ قازاقتاردىڭ شىعۋ تەگى تۋرالى شىندىقتى بىلۋگۋ ءۇشىن ەجەلگى قولجازبالاردى زەرتتەۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.