كوپبالالى وتباسىلار ەلوردادان ەكىباستۇزعا كوشتى

 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - باس قالامىزدا ون مىڭنان اسا كوپبالالى وتباسى تۇرادى.

ولاردىڭ جايى نازاردان ەشقاشان تىس قالعان ەمەس. جاقىندا نۇر-سۇلتان قالاسى، پاۆلودار وبلىسى، ەكىباستۇز قالاسى اكىمدىكتەرى بىرلەسىپ، «نۇر ەرتىس» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا ورتاق كەلىسىمگە كەلدى.

مامىلە بويىنشا جۇمىس كۇشى جەتكىلىكسىز ەكىباستۇز قالاسىنا ەلوردامىزداعى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن، كوپبالالى وتباسىلاردى كوشىرۋ قاراستىرىلعان ەدى. 5 -مامىر كۇنى كوشتىڭ العاشقى لەگى اتتانىپ، 17 وتباسى قونىس اۋدارعان. ال بىرەر كۇن بۇرىن كەزەكتە تۇرعان تاعى 18 جانۇيا ەكىباستۇز قالاسىنا جەتكىزىلىپ، ءۇش بولمەلى پاتەردىڭ كىلتىن الدى. وسى قۋانىشتى ءوز كوزىمىزبەن كورمەك ءۇشىن ءبىز دە بىرگە اتتانعان ەدىك.

- بۇگىن ارنايى جالدانعان ەكى اۆتوبۋستا 18 وتباسى ەكىباستۇزعا كوشۋ ءۇشىن دايىندالىپ وتىر. ولار - نۇر-سۇلتان قالاسىندا باسپانا كەزەگىندە تۇرعان جاندار. ءبىز، «تۇرعىن ءۇي قورى» ارنايى حابارلاما جاساپ، ولارعا ەكىباستۇزعا قونىس اۋدارۋ تۋرالى ۇسىنىس جاسادىق. ال ول جاقتا «نۇر ەرتىس» باعدارلاماسى بويىنشا پاتەراقىسى ايىنا 8 مىڭ تەڭگەدەن اسپايتىن ءۇش بولمەلى جاڭا باسپانامەن، تۇراقتى جۇمىسپەن، تەگىن بالاباقشامەن، مەكتەپكە قاجەت زاتتارمەن قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك.

ال ەكىباستۇز اكىمدىگى ولاردىڭ جالاقىسى 120 مىڭ تەڭگەدەن كەم بولمايدى دەگەن ۋادە بەرىپ وتىر، - دەدى «تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ» ديرەكتورى نۇرسۇلۋ قوجاحمەتوۆا.

ۇيىمداستىرۋشىلار ءبارىمىزدىڭ باسىمىزدى ماعجان جۇمابايەۆ پەن راقىمجان قوشقاربايەۆ داڭعىلدارىنىڭ قيىلىسىندا قوستى. كوپشىلىكتىڭ كوزىندە سەنىمنەن كۇدىك باسىمىراق. ءبىراق تابىسى پاتەراقىسىنان ارتىلمايتىنىن ەسكەرىپ، تاۋەكەلگە بەل بۋعانى جۇزدەرىنەن كورىنىپ تۇر.

- نۇر- سۇلتاندا ءبىر بولمەلى جاتاقحانا ءۇشىن ايىنا 40 مىڭ تەڭگە تولەپ تۇردىق. جالاقىم نەبارى 60 مىڭ تەڭگە بولاتىن. ەندى ەكىباستۇزعا جاعدايىمىز جاقسارادى دەگەن ۇمىتپەن كەتىپ بارامىز. ءوزىم وسى قالادا تۋىپ، وسىندا وسكەندىكتەن بولار، قازىر ىشتەي قۋانىپ تۇرسام دا استانامىزدان قيماستىقپەن اتتانىپ بارامىن، - دەيدى ءتورت بالاسى بار قالامقاس تەمىرعاليەۆا.

ءوندىرىستى ايماققا ماماندار قاجەت

جول بويى ەكىباستۇز قالاسىنىڭ جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنىڭ مامانى ايگۇل شابەكوۆامەن بىرگە كەلگەندىكتەن، ەلوردالىقتاردى قانداي جاعداي كۇتىپ تۇرعانىن، ولاردىڭ كوشىپ بارعانىنان ەكىباستۇزعا قانداي پايدا بارىن بىلمەك بولىپ سوزگە تارتقان ەدىك.

- بۇل جوبا «نۇر ەرتىس» باعدارلاماسى بويىنشا جۇزەگە اسىپ وتىر عوي. جالپى پاۆلودار وبلىسى وندىرىستىك ايماق بولعان سوڭ جۇمىس كۇشىن كوبىرەك قاجەت ەتەدى. ياعني، جۇمىس كوپ بولعانمەن، ونى ىستەيتىن جۇمىسشىلار جەتكىلىكسىز. سونىڭ ىشىندە، اسىرەسە، ەكىباستۇز قالاسىندا قاجەت سالالاردىڭ قىزمەتكەرلەرى الدەقايدا از. مۇندا تۇرعىندار سانى 160 مىڭنىڭ اينالاسىندا. ءوندىرىستى ايماق ءۇشىن بۇل ازدىق ەتەدى. ال اتالعان باعدارلاما بۇل ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرىپ، ماماندار تارتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى، - دەدى ايگۇل.

ورتالىق قىزمەتكەرىنىڭ بۇل جاۋابى ماماندىعى جوق وتباسىلار «نۇر ەرتىس» بويىنشا كوشىپ بارا المايدى دەگەن ويدى مەڭزەپ تۇرعانداي بولدى.

- شىنى كەرەك، ماماندىعى جوق جۇرت بىزدە دە جەتەرلىك. سوندىقتان ءبىز نۇر-سۇلتاننان كوپبالالى وتباسىلاردى كوشىرەردە مىنا ءبىر ماسەلەگە كوبىرەك ءمان بەردىك. وتباسىنداعى كەمىندە ءبىر ادام جۇمىسقا جارامدى، قانداي دا ءبىر وقۋ ورنىن بىتىرگەن ءارى كوپبالالى دەگەن مارتەبەسى بولۋى ءتيىس. ال ەگەر ديپلومى بولا تۇرا ءوز سالاسىندا جۇمىس ىستەمەگەن بولسا، ارنايى تاجىريبەدەن ءوتىپ بارىپ جۇمىسقا قابىلدانادى، - دەدى ايگۇل شابەكوۆا.

جوعارىدا ايتىلعان كەلىسىم بويىنشا ءۇش بولمەلى پاتەر ءۇشىن ايىنا نەبارى 8 مىڭ تەڭگە تولەپ تۇرسا ارى ءبىر ۇيدەن ەكى ادام بىردەي جۇمىس ىستەسە، سونداي-اق بالالارى ءۇشىن بالاباقشاسى، مەكتەبىندەگى اس-سۋى، كيىمى، قاجەت زاتتارى تەگىن بولسا، بۇل تابىسى پاتەراقىسىنان ارتىلمايتىن جاندار ءۇشىن وتە قولايلى بولۋى ءتيىس.

سودان نە كەرەك، ارتىنىپ- تارتىنىپ جولعا شىعامىز دەگەنشە ساعات 12 بولىپ قالعان ەدى. ەكىباستۇزعا كۇن ەكىنتىگە قاراي اۋعاندا جەتتىك. راس، ءبارى ايتىلعانداي. كەلگەن جۇرتتى پاۆلودار وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى اسحات ورالوۆ پەن ەكىباستۇز قالاسىنىڭ اكىمى نۇرجان اشىمبەتوۆ جاڭادان سالىنعان بەس قاباتتى ءۇيدىڭ اۋلاسىندا قارسى الدى. ۋاقىت سوزباي بىردەن ءارقايسىسىنا پاتەر كىلتىن سالتاناتتى تۇردە تابىس ەتكەندە جۇزدەرىندەگى كۇدىك پەن ۇرەي سەيىلىپ، قۋانىشقا ۇلاستى. كەيبىرى ءوز كوزىنە ءوزى سەنبەي، قولىنداعى كىلتكە قايتا- قايتا قاراعانى جيىلعان جۇرتتى ەرىكسىز كۇلدىرىپ.

سالتاناتتى راسىمدە اسحات ورالوۆ قونىس يەلەرىن قۇتتىقتاي وتىرىپ، وتباسىلارىنا بەرەكە تىلەدى.

- باسپانالى بولدىڭىزدار. ەندى تەك جۇمىس ىستەۋ كەرەك. مۇنداي باقىت كەز كەلگەن ادامعا بۇيىرا بەرمەيدى. ءبىز قولىمىزدان كەلگەن جاعدايدىڭ بارىن جاسايمىز. تەگىن بالاباقشا، تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ باستى نازاردا تۇر. ال سىزدەر ەرىنبەي، ەكىباستۇزدىڭ وركەندەپ، گۇلدەنۋى ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتۋلەرىڭىز كەرەك، - دەدى ءوڭىر اكىمىنىڭ ورىنباسارى.

ال ەكىباستۇز اكىمى جاڭا ءۇي جاڭا باعدارلاما بويىنشا سالىنعانىن قوزعاي وتىرىپ، ەلوردالىقتاردىڭ مەيلىنشە تەزىرەك ءسىڭىسىپ كەتۋى ءۇشىن باسپانا قالانىڭ ورتالىق تۇسىنان بەرىلگەنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

«8 بالاممەن ءبىر بولمەدە قينالىپ ءجۇر ەدىم...»

پاتەر كىلتى سالتاناتتى تۇردە تاپسىرىلعاننان كەيىن وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ار ۇيگە جەكە- جەكە كىرىپ، قونىس يەلەرىن قۇتتىقتاپ شىقتى. «بەينە ءبىر ۇيىقتاپ جاتقاندايمىن. ءبىر اپتا بۇرىن عانا ءبىر بولمەدە تۇرىپ، ءۇي يەسىنىڭ قاس-قاباعىنا قارايتىن ەدىك. تاپقان تابىسىمىزدىڭ دا بەرەكەسى بولمايتىن. وتكەن سارسەنبى كۇنى وسى باعدارلامانى ەستىگەندە «تۇرعىن ءۇي قورىنا» قۇستاي ۇشىپ جەتتىم. ارادا ەكى كۇن وتپەي، ەكىباستۇزعا كوشەتىنىمىز تۋرالى حابار كەلدى. ەندى، مىنە، 80 شارشى مەتر ءۇيدىڭ كىلتىن الدىق. ءارى قاراي ەكىباستۇزدا ءتاتتى بالىشتەر، ءدامدى سامسا پىسىرسەم دەگەن ويىم بار. ءوزىم ءدامدى تاعامدار ازىرلەگەندى ۇناتامىن» دەيدى كوپبالالى جانار ەسقوجانوۆا قۋانىشتان كوزىنە جاس الىپ.

وسى ورايدا ءبىز باعدارلاما اياسىندا ەكىباستۇزعا 5 -مامىرداعى العاشقى كوشپەن كەلگەن الماگۇل جۇسىپوۆامەن اڭگىمەلەسكەن ەدىك. ىشىندەگىنىڭ ءبارىن جايىپ سالدى.

«8 بالاممەن اياداي عانا بولمەدە تۇرىپ قينالىپ ءجۇر ەدىم. ءبىر كۇنى نۇر-سۇلتان اكىمى كوپبالالى انالاردى جەكە-جەكە قابىلداپ جاتىر دەگەندى ەستىپ، قابىلداۋىنا جازىلدىم. اكىمگە جاعدايىمدى ايتىپ، مۇڭىمدى شاققاندا «نۇر ەرتىس» باعدارلاماسى تۋرالى ءتۇسىندىرىپ بەردى. «ءۇي بەرىلەدى، تۇراقتى جۇمىسىڭ بولادى. جاعدايىڭ جاقسارادى. ەكىباستۇزعا كوشەسىڭ بە؟» دەدى. ەكى سوزگە كەلمەي بىردەن كەلىستىم. مىنە، ارادا كوپ ۋاقىت وتپەي باسپانالى بولىپ وتىرمىن. باقىت سۇلتانوۆقا العىسىم شەكسىز» دەدى ول.

بالالى ءۇي بازار... ەندى بۇل ءۇيدىڭ اۋلاسىندا بالانىڭ كۇلكىسى مەن شۋى عانا ەستىلەدى. نۇر-سۇلتان - جۇمىس كۇشى جەتكىلىكتى قالا. سوندىقتان باس قالامىزدى عانا ەمەس، ىرگەلەس جاتقان ايماقتاردى دا دامىتۋ - كەز كەلگەن قازاقستاندىقتىڭ بورىشى. يگىلىگى مول وسىنداي ءۇردىس جالعاسىن تابا بەرسىن دەمەكپىز.

 

نۇر- سۇلتان - ەكىباستۇز 

astana-akshamy.kz