بالاعا قارجىلىق تاربيەنى قالاي بەرۋ قاجەت؟

 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بالا تاربيەسى تۋرالى ايتىلعان ءسوزى ەستەرىڭىزدە مە؟ «بالا دۇنيەگە كەلگەننەن كەيىن تاربيەلەۋ كەش.

ونى انانىڭ قۇرساعىندا جاتقاننان باستاپ تاربيەلەۋ قاجەت». جانىڭىزدى قۇلدىراڭداپ جۇرگەن قۇلىنشاعىڭىز ءسىز ءۇشىن ءالى تىم كىشكەنتاي بولۋى مۇمكىن. ءبىراق، كۇنى ەرتەڭ بۋفەتتەن بالمۇزداق الۋ ءۇشىن دەپ، تۋمباداعى ەكى مىڭ تەڭگەلىككە يەلىك ەتە سالماسىنا كىم كەپىل؟ ەسەيگەندە ءبىر كولىك ءۇشىن ەكى-ءۇش نەسيە العانىن قالاماساڭىز، بەسىكتەن باستاپ قارجىلىق تاريبەسىنە اسا ءمان بەرگەنىڭىز ابزال.

بالادان قارجىلىق جاعدايىڭىزدى جاسىرماڭىز

ماسەلە جۇبايىڭىز ەكەۋىڭىزدىڭ ايلىعىڭىز بەن نەسيە كولەمىن تولىققاندى ايتىپ وتىرۋدا ەمەس. بالا وتباسىنىڭ كوممۋنالدى تولەمگە قانشا كەتىپ، ءبىر اپتالىق ازىق-تۇلىك ءۇشىن قانشا مىڭ تەڭگەلىكتەر تولەگەنىڭىزدى ءبىلىپ ءجۇرسىن. ولاردىڭ ءۇي-ءىشىنىڭ قارجىلىق جاعدايى، اقشانىڭ سالماقتىلىعى جونىندە ۇعىمى قالىپتاسۋى قاجەت.

كەرەك بولسا ءتۇرلى ويىندار ساتىپ الىپ، جانىڭىزعا دۇكەنگە ەرتىپ ءجۇرىڭىز. قانداي زاتتىڭ قىمبات، ارزان ەكەندىگىن ايىرۋعا ۇيرەتىڭىز. باستىسى - اقشانىڭ قالاي كەلىپ، قايدا كەتىپ جاتقاندىعىنان حاباردار بولسىن. ونىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعىنىڭ نەگىزى وسىلاي قالىپتاسادى.

قالتا اقشاسىنان قاقپاڭىز

ءوز اقشاسىنىڭ بولۋى - ەسەيۋىنىڭ ۇلكەن تاجىريبەسى. پسيحولوگتار 6-7 جاسىنان باستاپ بالاعا ازداعان سوما بەرىپ وتىرۋعا شاقىرادى. قارجىلىق جاعدايىڭىزعا بايلانىستى اپتا سايىن نەمەسە ايىنا بىرنەشە رەت. ەگەر 7 جاسىنان باستاپ ءوزىنىڭ «سىلدىرماقتارى» ءۇشىن اقشا تولەي الاتىن بولسا، 14-15 جاسىندا ءىرى قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن (موبيلدى بايلانىس، دوستارىنا سىيلىق) قالاي جۇمساۋ كەرەكتىگىن بىلەدى. جاستايىنان العان تاربيە ءوزىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن ءتۇسىنىپ، شىعىندارىن ءتيىمدى جوسپارلاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى.

قاجەتتىسىن ءوزىم ساتىپ الىپ بەرەمىن، ارتىق اقشا قاجەت ەمەس دەۋدىڭ دە ءوزىندىڭ زياندى تۇستارى بار. مامانداردىڭ سوزىنشە، بالانىڭ وتىنىشتەرىن ەسكەرمەي، قالتا اقشاسىنسىز قالدىرۋ ءوز- وزىنە دەگەن سەنىمسىزدىكتى قالىپتاستىرادى. ەگەر شىنىمەن جاعدايىڭىز كوتەرمەسە، «بىزدە اقشا جوق» دەگەنننىڭ ورنىنا بالاعا بەرۋى ءتيىستى اقشانى باسقا ماڭىزدى زاتقا جۇمساعانىڭىزدى ءتۇسىندىرىپ ايتىڭىز.

ۇنەمدەي ءبىلۋ قاجەت

قالتا اقشا بەرۋ قاجەت دەگەن كەڭەس ءاميانىڭىزدىڭ كىلتىن دە قوسا بەرىڭىز دەگەندى بىلدىرمەيدى. ۇنەمدەۋگە ۇيرەتىڭىز. بەرىلەتىن اقشا كولەمىن كەلىسىپ، سول سومادان اسپاۋعا تىرىسقان ءجون. جوعالتىپ السا تەز ارادا ورنىن تولتىرۋعا دا اسىقپاڭىز، ءوز قاتەلىكتەرىنەن ساباق السىن.

دۇكەندە ءجۇرىپ، قالاعانىنىڭنىڭ بارلىعىن دا بىردەن اپەرە بەرۋگە دە ۇمتىلماڭىز. ءسىز بالانىڭ كوڭىلىن قالدىرمايىن دەپ جۇرگەندە، ول اقشانىڭ كولەمىن تۇسىنۋدەن قالادى. شىدامدىلىققا، جوسپارلاۋعا ۇيرەنۋدەن بۇرىن، بارلىعىن بىردەن الۋعا داعدىلادى. سوندىقتان، اقشانىڭ قۇنىن تۇسىنە ءبىلۋى دۇرىس. ول ءۇشىن پۋلتتى ماشينانى بىردەن ساتىپ الاتىن 4 مىڭدىقتان اپتا سايىن اسقان توزىمدىلىكپەن جيناپ جۇرەتىن ءتورت ءجۇز تەڭگەلىكتەرى قىمبات بولۋى قاجەت.

اقشا تابۋدى ۇيرەتىڭىز

جاسوسپىرىمدەردىڭ كوپشىلىگى جاز شىعىسىمەن جۇمىس ىستەپ، اقشا تابۋعا تىرىسادى. بالاڭىز وسىنداي نيەتىن بىلدىرسە، بەتىنەن قاقپاڭىز. ەڭبەك ەتۋ - تاربيەنىڭ ەڭ باستى قۇرالى. ال جۇمىس ىستەپ، اقشا تاپقان بالا ونى قالاي جۇمساۋدى دا بىلەدى.  قىزىعىپ جۇرگەن گادجەتى نەمەسە قىمبات كروسسوۆكاسىنىڭ وتەمىن ءوزى تاپسا قۇبا- قۇپ. ءبىراق بالا اقشانى ەمەس، اقشا بالانى يگەرىپ الماسىن. اقشانى بونۋس، ءومىر سۇرۋگە قاجەتتى قۇرال دەپ ۇيرەتسەڭىز، ول ءومىردىڭ نەگىزگى قۇندىلىقتارىن ۇمىتپايتىن بولادى. قارجىدان قىسىلعاندا قارا اسپاندى ءتوندىرىپ، ءوزىن الەمدەگى ەڭ ساتسىزدەردىڭ قاتارىندامىن دەپ سەزىنبەي، ودان دا ماڭىزدى ىستەردىڭ بارىن تۇسىنەدى.

اقشا تابۋعا ۇيرەتۋدىڭ تاعى ءبىر كوڭىل اۋدارارلىق تۇسى - ۇيدەگى كەز-كەلگەن تاپسىرمانى سىياقى كوزىنە اينالدىرىپ جىبەرۋ. جاقسى باعا العان سايىن ءجۇز تەڭگە دايىن تۇراتىنىنا ۇيرەنگەن بالا ءبىلىمنىڭ باعاسىن ۇمىتادى. قوقىس توككەنى ءۇشىن، ويىنشىعىن جيناعانى ءۇشىن دە ءاميانىڭىزعا قول سوزا بەرمەڭىز. ول وتباسىنداعى وزىنە تاپسىرىلعان تاپسىرمانى ەشبىر اقىسىز، ورتاق يگىلىكتەرى ءۇشىن عانا ورىندالاتىندىعىن ۇمىتپاسىن. ەگەر قارجىنى موتيۆاتسيا كوزىنە اينالدىرساڭىز، اقشا قادىرىن بىلەتىن، جاقسى قارجىگەر تاربيەلەي الاسىز. ءبىراق ادامدىق قاسيەتتەردى سەزىنە ءبىلۋ قابىلەتىن ءبىرجولا ءولتىرىپ الۋىڭىز مۇمكىن.

بالانى ەركىنە جىبەرىڭىز

كەز-كەلگەن ىسكە تەك تاجىريبە ارقىلى ۇيرەنۋگە بولادى. قاتەلىكتەر بولۋى دا مۇمكىن، ءبىراق بالا كەزدە بارلىعىن جوندەۋگە بولادى. بۇعان ءسىزدىڭ ارالسۋىڭىز ماڭىزدى، دەگەنمەن بالاعا كوبىرەك ەركىندىك بەرۋ قاجەت.

ونى قارجىلىق ساۋاتتىلىقققا ۇيرەتىپ، اقشا تاۋىپ جاتقانىن كورگەندە ريزا بولاسىز. قالتا اقشاسىن دا ۇنەمدەپ جۇمساپ ءجۇر. ءسىز سىرتىنان باقىلاڭىز. ءار دۇكەنگە بارعانى سايىن «نە الدىڭ؟ نەگە الدىڭ؟» دەپ تەرگەۋدەن اۋلاق بولىڭىز. ول ءسىزدىڭ تاراپىڭىزدان سەنىمسىزدىك بايقاماسىن. قاجەتسىز زات السا از ۋاقىتتان سوڭ ىستەن شىعادى، سىندىرادى. كەلەسى جولى دا قايتالانۋى مۇمكىن. ءبىراق ۇيرەنەدى، ساپالىعا ۇمتىلادى. ۇنەمى ونى تۇساۋلاپ، اقشاسىن ساناپ وتىرۋ بالا پسيحولوگياسىنا وزگەگە تاۋەلدىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرادى.

ول ءسىزدى ۇلگى تۇتادى

بۇل كەڭەستى ۇنەمى وزىڭىزگە قايتالاپ وتىرىڭىز. بالانى تاربيەلەۋدى وزىڭىزدەن باستاۋ كەرەك. بالالار ءبىز ايتقاننىڭ 20 پايىزىن ەستيدى، وزگە 80 پايىز اقپاراتتىڭ بارلىعىن اتا-اناسى ءوزىن قالاي ۇستاعانىنا قاراپ قابىلدايدى. سوندىقتان بالانى قارجىلىق تاربيەگە ۇيرەتپەس بۇرىن، ەڭ الدىمەن ءوزىڭىزدىڭ ارەكەتىڭىزدىڭ دۇرىستىعىنا كوز جەتكىزىڭىز.

 

دەرەككوز: Reactor