قاسىم-جومارت توقايەۆ جەمقورلىقپەن كۇرەستىڭ جەتى نەگىزگى شاراسىن اتادى
ءبىرىنشى - ازاماتتاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ. مەن كونستيتۋتسياعا سايكەس ۇلتىنا، دىنىنە، مۇلىك جاعدايىنا قاراماستان بارلىق ازاماتتار تەڭ دەگەن ەرەجەنى باسشىلىققا الامىن. ەشكىم دە زاڭنان بيىك ەمەس. قول استىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جەمقورلىققا قاتىسى بولسا، ورتالىقتا دا، وڭىرلەردە دە ءبىرىنشى باسشىلار تىكەلەي جاۋاپ بەرەدى. سوندىقتان، كەشەندى الدىن الۋ شارالارىن قولعا الۋ قاجەت.
ەكىنشى - مەملەكەت پەن ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىنىڭ كونسترۋكتيۆتى ارىپتەستىگىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. ويتكەنى جەمقورلىقپەن كۇرەستە كۇشتىك شارالار ازدىق ەتەدى. قوعامدا جەمقورلىققا مۇلدەم توزبەۋشىلىك قالىپتاسۋى شارت. بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار وسى باعىتتا جۇمىس ىستەۋ كەرەك. ادىلەت مينيسترلىگى كوپشىلىكتىڭ جەمقورلىققا قاتىستى قۇقىقتىق ساۋاتىن ارتتىرۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋى كەرەك. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى دە بالالاردى ەرتە جاستان جەمقورلىققا قارسى مادەنيەت نەگىزدەرىنە باۋلۋدى قول العانى ءجون.
ءۇشىنشى - قوعامدىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋ. پارلامەنتتىڭ، قوعامدىق جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ بەلسەندى قاتىسۋى نەگىزىندە مەملەكەتتىك شەشىمدەردىڭ ادىلدىگىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. جەر ۋچاسكەلەرىن بەرۋ، بالاباقشادان كەزەك الۋ سياقتى ماسەلەلەردىڭ ءبارى دە قوعامدىق باقىلاۋ نەگىزىندە جۇزەگە اسۋى شارت. بىزدە مۇنداي جۇمىستار ءۇشىن قۇقىقتىق مەحانيزمدەر بار. ءاربىر مەملەكەتتىك ورگاندا قوعامدىق كەڭەس جۇمىس ىستەيدى. الايدا، ءىس جۇزىندە ولاردىڭ جۇمىسى كوڭىل كونشىتپەي وتىر. ازاماتتىق قوعاممەن جۇمىستاعى تاسىلدەردى تۇبەگەيلى وزگەرتۋ قاجەت. مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىن ازاماتتاردىڭ تالابىنا ساي باعىتتاۋ كەرەك.
ءتورتىنشى شارا - بيۋدجەتتىك ساياساتتىڭ اشىقتىعى. بيۋدجەتتىك پروتسەستىڭ كەزەڭدەرى ياعني، قۇرىلۋدان باستاپ جۇزەگە اسۋعا دەيىنگى ارالىقتىڭ بارلىعى اشىق بولۋى كەرەك. ازاماتتار قاجەت ەتپەيتىن تاۋارلار الىنىپ، عيماراتتار سالىنىپ جاتاتىن مىسالدار از ەمەس. ءتيىمسىز «يميدجدىك» جوبالار مەن باعدارلامالاردان باس تارتۋ قاجەت. داڭعويلىق پەن ىسىراپشىلدىققا جول بەرگەن شەنەۋنىكتەر قاتاڭ جازالانۋى كەرەك. حالىقتىڭ قارجىسى ءتيىمسىز جۇمسالسا، قۇقىق بۇزۋشىلىققا جول بەرىلسە، ونىڭ جازاسى اۋىر بولادى. مەملەكەتتىك ورگاندار جانىنداعى ۇيىمدار مەن ۇلتتىق كومپانيالار دا قوعام باقىلاۋىندا اشىق ءارى تۇسىنىكتى بولۋى كەرەك.
بەسىنشى كەزەكتە جەمقورلىققا قارسى ساياساتتا وڭىرلەردىڭ ءرولىن كۇشەيتۋ قاجەت. اكىمدەرگە ايتارىم، جەمقورلىقتى تۇبەگەيلى جويۋ سىزدەردىڭ جۇمىستارىڭىزدىڭ نەگىزگى كورسەتكىشىنىڭ ءبىرى بولادى. وعان سىزدەر تىكەلەي جاۋاپتىسىزدار. ءاربىر ەلدى مەكەننىڭ ءوز بيۋدجەتىنە بايلانىستى ءتورتىنشى دەڭگەيلى بيۋدجەتتى قۇرۋدى اياقتاۋ تۋرالى مىندەت قويامىن. مەنىڭ پرەزيدەنت رەتىندەگى ۇستانىمىم بيۋدجەت شىعىندارىن جوسپارلاۋعا، اسىرەسە وڭىرلەردە حالىقتىڭ وكىلدەرىن قاتىستىرۋ كەرەك. بۇدان ەل ەكونوميكاسى دامىپ، تيىسىنشە، حالىقتىڭ ءال- اۋقاتى ارتادى.
التىنشى - مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ىسىندەگى ۇدەمەلى تسيفرلاندىرۋ. مەملەكەتتىك اپپارات قىزمەت كورسەتۋ بارىسىندا تۇتىنۋشىلارعا بەيىمدەلۋ قاجەت. تۇرمىستىق جەمقورلىقتى جويۋدىڭ بىردەن ءبىر كوزى - مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋدى ەلەكتروندى نۇسقاعا كوشىرۋ. بۇل جەردە شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر بار. بۇگىندە مالىمەتتەر بازاسىنىڭ 33 پايىزى عانا ينتەگراتسيالانعان. سيفرلىق دامۋ، قورعانىس جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى وسى جۇمىستى ساپالى ءارى ۋاقىتىلى اياقتاۋى قاجەت. ەلەكتروندى ۇكىمەتتى دامىتۋ اياسىندا ازاماتتاردىڭ كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ءموبيلدى نۇسقادا الۋى ءۇشىن جاپپاي وقىتۋ جۇمىستارىن دامىتۋ كەرەك.
جەتىنشى مىندەت - مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەلەرىن جەتىلدىرىپ، بيزنەسكە اكىمشىلىك قىسىمدى تومەندەتۋ. بۇگىندە 25 مىڭ ۇيىم مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلاردى جۇزەگە اسىرادى. بۇل جەمقورلىققا قارسى باقىلاۋدى قيىنداتادى. وسىعان بايلانىستى، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلاردى ورتالىقتاندىرىپ، الەۋمەتتىك سالاداعى بيۋدجەتتىك مەكەمە باسشىلارىن بۇل مىندەتتەردەن بوساتۋ كەرەك. كوللەدجدەر مەن مەكتەپ ديرەكتورىنا دەيىن مەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قاتىسى بار. ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردا ساياسي قىزمەتشىلەردى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلارعا ارالاستىرمايتىن مەحانيزمدەر ازىرلەۋدى تاپسىرامىن.
سونىمەن قاتار مەملەكەتتىك فۋنكسيالاردى باسەكەلىك ورتاعا بەرۋ كەرەك. بۇل تۋرالى ءجيى ايتىلسا دا، 5 فۋنكسيا عانا جەكە سەكتورعا بەرىلگەن. پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ءا. سمايىلوۆقا جانە ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترىنە ءتيىستى جۇمىستاردى جۇرگىزۋدى تاپسىرامىن.
ۇكىمەت پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە وسى جيىندا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ەنگىزىلگەن ۇسىنىستار نەگىزىندە جۇمىس ىستەۋ تاپسىرىلدى.