قاندى نەگە توپقا بولەدى؟

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قان توبى نەگە ءار ءتۇرلى جانە رەزۋس- فاكتور دەگەن نە، ولار ادامنىڭ دەنساۋلىعى مەن بولمىسىنا اسەر ەتە مە دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كوردىڭىز بە؟ نەگە قان توپتارعا بولىنەدى؟

قان سۇيىق پلازما مەن جاسۋشالار - ەريتروتسيت، لەيكوتسيت پەن ترومبوتسيتتەردەن تۇرادى. ەريتروتسيتتەردىڭ سىرتقى قابىعىندا گەنەتيكالىق قابىلەتكە يە جۇزدەگەن انتيگەندەر بار: گليكوپروتەين نەمەسە گليكوليپيدتەر.

انتيگەن - اعزاعا ەنگەن نەمەسە تۇزىلگەن جاعدايدا يممۋندىق جۇيەنى ىسكە قوسىپ، انتيدەنەمەن بىرلەسە قىزمەت اتقاراتىن گەنەتيكالىق بوگدە زات. ولاردىڭ قاتارىنا ءنارۋىز، پوليساحاريدتەر، ليپوپروتەين، نۋكلەوپروتەيندەر كىرەدى.

قان توبىن انىقتاۋ ءۇشىن ABO جۇيەسى قولدانىلادى. نەگىزگى ەكى انتيگەن ا جانە ۆ ارقىلى قاندى توپقا جىكتەۋگە بولادى.

1. ا قان توبى (II) - ەريتروتسيتتەر ا انتيگەنىن وندىرەدى.

2. B قان توبى (III) - تەك ۆ انتيگەنى وندىرىلەدى.

3. و قان توبى (I) - ەكى انتيگەن دە كەزدەسپەيدى.

4. اb قان توبى (IV) - ەكى انتيگەن دە بار.

قان توبىنا بايلانىستى پلازمادا انتيدەنەلەر بولادى: الفا (انتي- ا) مەن بەتا (انتي- B). بۇل اقۋىزدى قوسىلىس بوگدە انتيگەندەرمەن كۇرەسىپ، يممۋندىق جۇيەنى قوزدىرادى.

1. ا قان توبى (II) - پلازمادا انتي- B انتيدەنەسى بار.

2. B قان توبى (III) - سۇيىقتىقتا انتي- A انتي دەنەسى كەزدەسەدى.

3. و قان توبى (I) - انتي- ا جانە انتي- B دە بار.

4. اb قان توبى (IV) - ەكى انتيدەنە دە قان پلازماسىندا جوق.

نەگە قان قۇيار كەزدە توبىنا ءمان بەرەدى؟

ەگەر ا قان توبىنا باسقا قان توبىن ارالاستىراتىن بولسا، پلازماداعى ونىڭ انتيدەنەلەرى ءوزارا رەاكتسياعا ءتۇسىپ، قان جاسۋشالارى جابىسىپ قالادى دا، ەريتروتسيتتەر اگگليۋتيناتسياسى بولادى. ناتيجەسىندە تامىرلاردىڭ بىتەلىۋى مەن ءولىم تۋىندايدى. سوندىقتان دونور تاڭدار كەزدە مىندەتتى تۇردە قان توبىنا ءمان بەرەدى:

ەگەر ادامنىڭ قان توبى ا بولسا، وعان ا جانە و توبىن قۇيۋعا بولادى.

ەگەر ۆ قان توبىنا جاتاتىن ادام بولسا، وعان ۆ جانە و توبى سايكەس كەلەدى.

اۆ قان توبىنا كەز كەلگەن توپتاعى قان قۇيىلادى: انتيدەنە بولماسا، ماسەلە تۋىندايمايدى.

و توبىنا تەك ءوزىن عانا قۇيا الادى. ەسەسىنە، ولار كەز كەلگەن توپقا دونور بولا الادى. ولاردىڭ قۇرامىندا انتيگەن بولماعاندىقتان، بۇل قان توبىمەن ەشقانداي انتيدەنە قارسى كۇرەسپەيدى. دەگەنمەن، قان قۇيار كەزدە تەك توپ قانا ەمەس، رەزۋس- فاكتور دا نازارعا الىنادى.

رەزۋس- فاكتور دەگە نە؟

رەزۋس- فاكتور - ەريتروتسيتتەردىڭ بەتكى قاباتىندا ورنالاسقان ءنارۋىز D- انتيگەنى. ەگەر ءسىزدىڭ قانىڭىزدا بۇل ءنارۋىز بولسا وندا رەزۋس- فاكتور وڭ (Rh+)،

ەگەر بولماسا - تەرىس (Rh- ). ەگەر رەزۋس- فاكتورى تەرىس ادام D- انتيگەندى قاندى قۇيدىراتىن بولسا، اعزا D- انتيدەنەسىن وندىرە باستايدى. ناتيجەسىندە ەريتروتسيت قۇرامى بۇزىلادى. ەگەر، رەزۋس تەرىس بولسا، كەز كەلگەن ادامعا قۇيىلا بەرەدى. ال، وڭ بولعان جاعدايدا تولىققاندى تەكسەرىستەن سوڭ عانا قۇيىلادى.

الەمدە تەك %15 ادامنىڭ رەزۋس فاكتورى تەرىس. سوندىقتان، دونور كەيدە ۇزaق ىزدەلەدى. جۇكتىلىك كەزىندە دە Rh- ادامدار دەنساۋلىعىنا ءمان بەرگەن ءجون. ەگەر ۇرىقتىڭ رەزۋس فاكتورى Rh+ بولسا، وندا انا قانى ارقىلى بالاعا ءوتۋى مۇمكىن.

كەيىن ونى قانى انتيدەنە وندىرە باستايدى. العاشقى جۇكتىلىك تە قاۋىپتى بولماعانىمەن، ەكىنشى نە ءۇشىنشى بالانىڭ قان جاسۋشاسىن زاقىمداپ، قان ازدىق تۋدىرۋى مۇمكىن. قان توبى مەن رەزۋس فاكتوردى قالاي انىقتايدى؟ زەرتحانادا ساراپتاما جۇرگىزىلەدى: قان ۇلگىلەرىنە الفا جانە بەتا انتيدەنەلەرى بار رەاگەنتتەردى قوسادى.

قان - ادامنىڭ ماڭىزدى ىشكى سۇيىقتىق ورتاسى. ءوزىڭىزدىڭ دەنساۋلىعىڭىزدى ساقتاۋ ماقساتىندا قان توبىن ءبىلۋ ءۇشىن ساراپتاما جاساتقانىڭىز ارتىق ەتپەيدى.


سوڭعى جاڭالىقتار