كەڭەستىك جۇيەنىڭ شەكتەۋلەرىنە قارسى شىققان مەكتەپ وقۋشىلارى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - وقۋشىلار ۇلتشىلدىق سيپاتىنداعى وي-پىكىرلەرمەن ءبولىستى، ولەڭدەر شىعاردى، قازاقتارعا «بابالار جولىن جالعايىق» دەگەن ۇرانمەن ءۇنپاراقتار جاساپ، پاۆلوداردا تاراتقان.

الپىسىنشى جىلدارى سوتسياليستىك جۇيەنىڭ شەكتەۋلەرىنە، قازاق حالقىنىڭ قۇقىقتارىنا شەك قويىلىپ جاتتى. ۇلكەن دۇربەلەڭ بولماسا دا، حالىقتىڭ ىشىندە ۇلكەن نارازىلىق جيىلىپ قالعان بولاتىن. وعان قارسىلىق بىلدىرگەندەر قاتارىندا سول ۋاقىتتىڭ ەركىندىككە دەگەن بىردەن-ءبىر ۇمىتتەرى، مەكتەپ وقۋشىلارى بار ەدى. جاس بولسا دا باس بولعان بەلسەندى جاستار شىعىپ جاتتى. سولاردىڭ ءبىرى - 1969 -جىلى «جاس ۇلان» ۇيىمىن قۇرعان كومسومول ارمان قانيەۆ.

مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ توعىزىنشى سىنىپ وقۋشىسى، كوممۋنيستىك جاستار وداعىنىڭ مۇشەسى ارمان قانيەۆ پاۆلودار مەن ەرماك قالالارىنىڭ ونداعان وقۋشىلارىنان قۇرالعان جاسىرىن جاستار ۇيىمىن قۇردى. كەيىن ولار بەس ادامنان قۇرالعان ۇيىم «كوميتەتىن» ۇيىمداستىرىپ، «كوميتەتتىڭ» ءتورت جالپى جينالىسى مەن بەس جالپى وتىرىسىن وتكىزدى.

ۇيىمنىڭ جارعىسى، ونىڭ قۇرامىنا كىرەتىندەرگە ارنالعان ساۋالنامالار بولدى، مۇشەلىك جارنالار جينالدى، ادالدىق انتتارى بەرىلدى، حاتتامالار جۇرگىزىلدى، ءوز قۇپيا ءسوزى بولاتىن بولعان.

وقۋشىلار ۇلتشىلدىق سيپاتىنداعى وي-پىكىرلەرمەن ءبولىستى، ولەڭدەر شىعاردى، قازاقتارعا «بابالار جولىن جالعايىق» دەگەن ۇرانمەن ءۇنپاراقتار جاساپ، پاۆلوداردا تاراتقان.

مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ انىقتاماسىندا جاسۇلانشىلار تۋراسىندا بىلاي دەلىنگەن: «پاۆلودارداعى مەكتەپتەردىڭ بىرىندە ءان ءپانىن وقىتاتىن ر. نۇرباساروۆ ماڭىنا تانىس وقۋشىلار جيناپ، ولارعا ۇلتشىل باعىتتا ۇگىت-ناسيحات جۇرگىزگەن، قازاقتاردىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىنىڭ قۇلدىراۋى، قازاق جاستارى انا تىلىندە ءبىلىم الۋ كەرەكتىگى، ۇلتتىق سالت-ءداستۇردى جانە ءتىل تازالىعىن ساقتاۋ قاجەتتىلىگى جونىندە ۇگىتتەگەن».

«جاس ۇلان» ۇيىمىن قۇرعان كومسومول ارمان قانيەۆ - 1954 -جىلى 22 -اقپاندا پاۆلودار قالاسىندا تۋعان. پاۆلودار قالاسىنداعى 3- مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ (قازىرگى ى. التىنارين اتىنداعى 3- گيمنازيا- ينتەرنات) 9 -سىنىبىندا وقىپ جۇرگەندە ۇلتجاندى جاس-وسپىرىمدەردىڭ «جاس ۇلان» اتتى جاسىرىن ساياسي ۇيىمىن قۇرىپ، جەتەكشىسى بولىپ سايلانعان.

بۇل ۇيىمدى قۇرعانى ءۇشىن كومسومول كوميتەتىنىڭ قاتارىنان شىعارىلىپ، مەكتەپتەن قۋىلىپ، كوپتەگەن كەدەرگىلەرگە ۇشىراعان. 1976 -جىلى چاپايەۆ ورتا مەكتەبىن سىرتتاي وقىپ بىتىرگەن. 1995 -جىلى پاۆلودار پەداگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتىن تامامداعان. ءار جىلداردا پاۆلودار وبلىستىق تەلەراديو كومپانياسىندا رەداكتور، «سارىارقا سامالى»، وبلىستىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ «ەرتىس ديدارى» گازەتتەرىندە ءتىلشى، جۋرناليست بولىپ قىزمەت ىستەگەن. قازىر «ەرتىس ديدارى» گازەتىنىڭ رەداكتورى.

اقىننىڭ ولەڭدەرى «قارلىعاش»، «ارمان قاناتىندا» سياقتى ۇجىمدىق جيناقتارعا ەنگەن. «ار الدىندا»، «قىزىل تۇنەكتەگى اق بۇرقاق»، «تامشىلار»، «شىندىقپەن بەت-بەت» جىر جيناقتارى جارىق كورگەن.