يراننان مۇناي العان كەز- كەلگەن مەملەكەت ا ق ش- تىڭ قاھارىنا ۇشىرايدى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ يران كىرىسىن قۇلدىراتۋدى مىقتاپ قولعا الايىن دەدى. ونىڭ ايتۋىنشا مەملەكەت قارا التىنىن ساتۋ ارقىلى تاياۋ شىعىستاعى قاۋىپسىزدىككە قاتەر ءتوندىرىپ وتىر.

 تەرروريزمدى قولداپ، يادرولىق قارۋىن كۇشەيتىپ جاتىر دەيدى. سوندىقتان مامىر ايىنىڭ ەكىنشى جۇلدىزىنان باستاپ يراننان مۇناي العان كەز- كەلگەن مەملەكەت ا ق ش- تىڭ قاھارىنا ۇشىرايدى. ياعني سانكسيانىڭ ساداعىنا ىلىنەدى. وسىلايشا، ۆاشينگتون يران بيلىگىن باستى تابىس كوزىنەن ايىرۋدى كوزدەپ وتىر.

 مايك پامپەو، ا ق ش مەملەكەتتىك حاتشىسى:

 - يران رەجيمىنە ماكسيمالدى تۇردە قىسىم كورسەتۋدى كوزدەپ وتىرمىز. ەندى ەشقانداي ەلگە تەگەراننان مۇناي الا تۇرۋعا ۋاقىتشا مۇمكىندىك بەرىلمەيدى. ءبىز يراننىڭ تابىس كوزىن نولگە جەتكىزبەكپىز. ولار ءبىزدىڭ تالاپتاردى بىلەدى. يادرولىق قارۋ ءوندىرۋدى، تەرروريزمدى قولداۋدى توقتاتىپ، ءبىر ۇستەل باسىنا وتىرمايىنشا سانكسيانى كۇشەيتە بەرەمىز. يرانمەن سەرىكتەستىك ورناتقان كەز- كەلگەن مەملەكەت بۇل سانكسياعا ىلىگەتىن بولاتىن.

ەكى ەل اراسىنداعى جاعداي «يران يادرولىق كەلىسىمنەن» ا ق ش باس تارتقان سوڭ ۋشىعا ءتۇستى. ول قۇجاتقا ساي يران يادرولىق باعدارلاماسىنا شەكتەۋ قويۋى ءتيىس ەدى. تيىسىنشە ۆاشينگتون سانكسيا سالماۋعا ۋادە بەرگەن- ءدى. ءبىراق، بيلىككە دونالد ترامپ كەلگەلى تەگەران تالاپتاردى ورىنداماعانىن العا تارتىپ، كەلىسىمنەن شىقتى. ىزىنشە قارا التىنعا جانە ونى يمپورتتاۋشى ەلدەرگە سانكسيا جاۋدىرادى. ءبىراق سەگىز ەلگە ۋاقىتشا 180 كۇنگە دەيىن يراننان مۇناي الا تۇرۋعا مۇمكىندىك بەرگەن بولاتىن. ەندى بىردە- ءبىر مەملەكەت تەگەراننان مۇناي المايدى دەپ وتىر. مۇنى ەستىگەن سەرىكتەس ەلدەر ترامپتىڭ قادامىن قاتاڭ سىنعا الدى.

 قىتاي سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ۋاكىلى گەن شۋان:

 - قىتاي ا ق ش- تىڭ ءبىرجاقتى سانكسيالارىنا ۇنەمى قارسى شىعىپ كەلەدى. سەبەبى قىتاي مەن يراننىڭ سەرىكتەستىگى اشىق، زاڭدى تۇردە جۇرگىزىلىپ كەلەدى. سول سەبەپتى ءبىزدىڭ ۇكىمەت قىتايلىق كومپانيالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ ءۇشىن قولدان كەلگەنىن جاسايدى. حالىقارالىق ەنەرگەتيكالىق نارىقتا تۇراقتىلىق بولۋى كەرەك.

ميەۆليۋت چاۆۋشوگلۋ، تۇركيا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى:

 - بۇل ساياسي جانە ساۋدا تۇرعىسىنان دا، ەتيكالىق تۇرعىدان دا دۇرىس ەمەس. ا ق ش ساۋدا بويىنشا حالىقارالىق زاڭنامانى، دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ زاڭىن بۇزىپ وتىر. وڭىردەگى تۇراقتىلىققا زالال كەلۋى مۇمكىن. ۆاشينگتون بۇل قادامى ارقىلى ءوز سەرىكتەستەرىنىڭ مۇناي ساتىلىمىن ارتتىرماق. تۇركيا مۇنداي لاس ءارى زاڭسىز قادامدارعا قارسى.

 ا ق ش- تىڭ شەشىمنە قارسى شىققانداردىڭ قاتارىندا جاپونيا جانە يراك ەلدەرى دە بار. ال يزرايل بولسا اق ءۇي باسشىسى دونالد ترامپتىڭ بۇل شەكتەۋىن قوس قولداپ قولدايتىنىدىعىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا سانكسيا سالۋ ارقىلى يران اگگرەسياسىن توقتاتۋعا بولادى.

 بينيامين نەتانياحۋ، يزرايل پرەمەر- ءمينيسترى:

 - پرەزيدەنت دونالد ترامپ پەن امەريكالىق ۇكىمەتتىڭ سانكسيانى كۇشەيتۋ شەشىمىن قولدايمىن. سەبەبى وسىنداي ەكونوميكالىق قىسىمدار، يراننىڭ اگگرەسسيۆتى قادامدارىنا نۇكتە قويماق.

 ال رەسمي تەگەران بولسا، ۆاشينگتوننىڭ ايىپتاۋلارىنا ەتى ۇيرەنگەنىن ايتادى. سول سەبەپتى شەت ەلدىك سەرىكتەستەرىمىز كەلىسسوزدى جالعاستىرىپ، قاجەت بولعان جاعدايدا ا ق ش- قا تيىسىنشە جاۋاپ قاتامىز دەپ وتىر. حالىقارالىق ساراپشىلار بولسا، ا ق ش بۇل قادامى ارقىلى ءوزىنىڭ جانە سەرىكتەس ەلدەرىنىڭ شيكىزاتىن ساتۋدى كوزدەپ وتىرعانىن العا تارتادى.

www.24.kz