ۇلىقبەك ەسداۋلەت. اقسەلەۋدىڭ «فەوداليزمدى اڭساۋعا» جاۋابى

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - سوناۋ ءبىر ستۋدەنت كەزىمدە، شاماسى 1976- جىل بولۋى كەرەك، «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنە اقىن كەڭشىلىك مىرزابەكوۆتى ىزدەپ بارىپ، اقسەلەۋ سەيدىمبەكوۆ اعاعا جولىعىپ قالدىم. قولىمدى سالالى ساۋساقتارىمەن قىسىپ تۇرىپ:

- وسى كۇنگى كەيبىر جاستار قول الىسىپ، سالەمدەسۋدىڭ ءجونىن بىلمەيدى. اماندىق جوق، ساۋلىق جوق، ولگەن بالىق ۇستاتقانداي قولىن بەرە سالادى. ونداي سۇلەسوق سالەمدى العىڭ دا كەلمەيدى. سەنىڭ سالەمىڭ، مىنە، بىلەتىن ادامنىڭ بەرگەن قاراپايىم ءىلتيپاتتى سالەمى. وسىلاي، كىسىنىڭ كوزىنە تۋرا قاراپ، ىقىلاسپەن قول قىسىسا امانداسۋ كەرەك. قولىڭ مەن كوزىڭ سالەمدەسكەن ادامعا دەگەن سەنىڭ شىن نيەتىڭدى بىلدىرمەك. دۇرىس، - دەپ ءبىر قويدى. سوسىن:

- كەڭشىلىك قازىر كەلەدى، وتىرا تۇر، - دەپ ورىن ۇسىندى.

اياداي كابينەتتىڭ بوساعا جاعىنداعى قابىرعادا تارقاتىلعان ۇزىن قالىڭ قارا شاشى يىعىنان اسا توگىلىپ، تىرسەگىن كومگەن ءبىر سىمباتتى بويجەتكەننىڭ ۇلكەن سۋرەتى ءىلۋلى تۇر ەكەن. قاپ- قارا قولاڭ شاشى قارا دارياداي بولىپ، تاسىپ، تولقىپ، توگىلىپ جاتىر. سوعان مەنىڭ نازارىم اۋعانىن بايقاپ:

- مىنە، قازاق قىزدارى وسىنداي بولۋى كەرەك. بۇل سۋرەتتى قاراعاندى وبلىسىندا ءتىلشى بولىپ جۇرگەندە تۇسىرگەن ەدىم، - دەدى.

سالدەن كەيىن اقاڭ بۇرىشتا تۇرعان قوقىس شەلەگىنەن شەتى قىلتيىپ جاتقان الدەبىر قاعازدى ساۋساق ۇشىمەن ءىلىپ الىپ شىقتى. ەكى- ءۇش پاراققا يرەك ارىپتەرمەن تولتىرا جازىلعان ماقالا ما دەدىم. ماعان سونى كورسەتە وتىرىپ، ءبىر اڭگىمە باستادى.

- الگىندە عانا وسىندا ءسادۋ ماشاقوۆ دەگەن اقساقال كەلىپ، مىنا جازعان دۇنيەسىن گازەتكە باسۋدى سۇرادى. بايقاسام، سىن ماقالا ەكەن. سىن بولعاندا دا باسقا ەمەس، ءبىر ءاننىڭ سوزىنە جازىلعان سولاقاي سىن. قازىر كوپ ايتىلىپ جۇرگەن تەمىرجان بازاربايەۆتىڭ «اۋىلىم» دەيتىن تاماشا ءانى بار عوي. «كىندىگىمنىڭ جاس قانى تامعان جەرىم - اۋىلىم» دەپ باستالاتىن. ولەڭىن جابايىل بەيسەنوۆ دەگەن اۋىلدىق اقىن جازعان ەكەن. ءسادۋ اقساقال سول ءاننىڭ ءسوزىن تاس- تالقان سىناپتى. «بۇل دەگەن ەسكىلىكتى كوكسەۋ، فەوداليزمدى ساعىنۋ، باياعى كيىز ۇيدە تۇراتىن قاراڭعى، نادان، تۇرپايى تۇرمىستى اڭساۋ، قازىرگى تەحنيكالىق پروگرەسس، سوۆەتتىك سوتسياليستىك ورلەۋ زامانىندا مۇنداي كەرتارتپا انمەن قايدا بارماقپىز؟ گۇلدەنگەن داۋىردە جۋسان مەن جۋانى جوقتاپ جۇرگەن نە قىلعان بەيشارالىق؟ سوندىقتان بۇل ءان ەفيردەن الىپ تاستالۋى كەرەك» دەپ جازىپتى. سودان مەن ول كىسىنىڭ بەتىنە قاراپ وتىرىپ، جايمەن عانا:

- اقساقال، ءسىز وسى كۇندە ليموناد- فانتا ىشەسىز بە، الدە قىمىز- شۇباتتى ءتاۋىر كورەسىز بە؟ - دەپ سۇراق قويدىم.

- ارينە، قىمىز بەن شۇباتقا نە جەتسىن، ءدام- تاتۋسىز كوك سۋدى كىم ىشەدى؟ - دەدى ول كۇلىمسىرەپ. شاماسى، مەن وزىنە ۇسىنۋعا سۋسىن تاڭداتىپ وتىر دەپ قالعان بولۋى كەرەك. ويىندا باسقا تۇك تە جوق سياقتى..

- ال، سوسيسكا مەن قولباسا جەگەندى جاقتىراسىز با، الدە قازى- قارتا، جال- جايا جاعا ما؟ - دەدىم.

- قاراعىم اقسەلەۋ، بالانىڭ سۇراعىن قويماساڭشى، تۋىرىلعان قازى- قارتا تۇرعاندا سولبىراعان ساسيسكە جەپ جىن ۇرىپ پا؟ - دەدى ول، ەندى عانا الدەنەدەن كۇدىكتەنگەندەي بولىپ.

- ءسىزدىڭ مۇنىڭىزدىڭ ءوزى بارىپ تۇرعان فەوداليزمدى اڭساۋ، ەسكىنى كوكسەۋ عوي! ەندەشە، اقساقال، مىنا ماقالاڭىزدى ەشكىمگە كورسەتپەستەن الىپ كەتە قويىڭىز. ءسىز جازعان جوقسىز، مەن وقىعان جوقپىن، - دەپ قولىنا ۇستاتا بەرىپ ەدىم، سىلەيىپ، قالىڭ كوزىلدىرىك ىشىندە كوزى جىپىلىقتاپ ءبىراز تۇردى دا، ءسوزىمنىڭ توركىنى ميىنا جەتكەن كەزدە مىنا ماقالاسىن ءوز قولىمەن قوقىس شەلەگىنە لاقتىرىپ كەتتى، - دەپ اقسەلەۋ اعا بار دەنەسىمەن سەلكىلدەي كۇلىپ، الگى «تۋىندىنى» شەلەكتەگى جىلى ورنىنا قايتادان اتىپ ۇردى.

https://www.madeniportal.kz

سوڭعى جاڭالىقتار