قىپشاق جاۋىنگەرلەرى پاتشا داۆيد تورتىنشىگە گرۋزيانى جاۋدان ازات ەتۋگە كومەكتەسكەن

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - گرۋزيا تاريحىنداعى التىن كەزەڭدى قالىپتاستىرۋعا قىپشاق جاۋىنگەرلەرى دە ۇلەس قوسقان. وعان سول زاماننان قالعان تاريحي جادىگەرلەر كۋا.

سولاردىڭ ءبىرقاتارىن «بابالار ىزىمەن» عىلىمي ەكسپەديتسياسىنىڭ مۇشەلەرى ارالاپ كوردى.

- بۇل گرۋزياداعى تەتريتسحارو اۋدانى، قازاقشا اۋدارعاندا اقبۇلاق دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ءدال وسى اۋدانداعى سامشۆيلدە قالاشىعى تامارا پاتشايىمنىڭ سۇيىكتى رەزيدەنسياسى بولعان. سول پاتشايىم قايتىس بولعاندا جەرلەنگەن جەرىن جاسىرۋ ءۇشىن تبليسيدەن ءبىر ساتتە سەگىز تابىت شىعارىلىپتى. سونىڭ ءبىرى ءدال وسى سامشۆيلدەدە قويىلعان.

 تاريحي دەرەكتەرگە قاراعاندا داۆيد ءتورتىنشى وزىنە كومەككە كەلگەن قىپشاق جاۋىنگەرلەرىنىڭ ءبىر بولىگىن ءدال وسى سامشۆيلدەگە ورنالاستىرعان. وعان دالەلدى بۇگىنگە دەيىن مۇرا بولىپ كەلە جاتقان قۇلپىتاستاردان اڭعارۋعا بولادى. كونە شاھاردى ارالاعان ەكى ساعاتتاي ۋاقىت ىشىندە سونداي تاستىڭ بىرنەشەۋى كوزگە ءتۇستى. بارلىعىنان قازاق جاۋىنگەرىنە ءتان بەلگىلەردى بايقاۋعا بولادى.

گۇلنار ناترادزە، تاريحشى:

- بۇل وتە كونە قامال. مۇندا قىپشاقتار كەلمەي تۇرىپ قالا بولعان. دەگەنمەن، داۆيد ءتورتىنشى ءوز مەملەكەتىن جاۋدان قورعاۋ ءۇشىن قىپشاق جاۋىنگەرلەرىن كومەككە شاقىرىپ، وسىنداي شەكاراعا جاقىن اۋداندارعا قونىستاندىرادى. ولارعا بارىنشا جاعداي جاساۋ ءۇشىن قاراپايىم تۇرعىنداردان قىپشاق سالىعى جينالعان. بۇل تۋرالى گرۋزين اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارىندا كەزدەسەدى. ءتىپتى ەلگە قايتقىسى كەلگەن جاۋىنگەرلەردى قالۋ ءۇشىن سۇلۋ قىزدارىن قالىڭدىق رەتىندە بەردى دەگەن دەرەكتەر بار.

 سامشۆيلدەدەن كەيىن ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى ۆاردزيا موناستىرىن بەتكە الدى. بيىك تاۋدىڭ تاسىن قاشاپ سالعان ۇڭگىر تەكتەس قامالدىڭ قۇرىلىسى 12-عاسىردا ءۇشىنشى گەورگيدىڭ تۇسىندا باستالىپ، تامارانىڭ  تۇسىندا اياقتالدى. ونىڭ ۇزىندىعى 500 مەتر، ال ەنى 50 مەتر. ونىڭ ىشىنە 15 مىڭعا دەيىن ادام سىيىپ كەتەدى.

 ساپار ىسقاقوۆ، «بابالار ىزىمەن» عىلىمي ەكسپەديتسياسىنىڭ جەتەكشىسى:

 - بۇل قامالعا سول كەزدە ءۇشىنشى گەورگيدىڭ سوسىن تامارا پاتشايىمنىڭ ۋاقىتىندا ارميادا باسقارۋشى بولعان كۋباسار كەلۋى مۇمكىن. ودان كەيىن تامارانىڭ كۇللى قارجى ءبولىمىن باسقارعان كۋتلۋك ارسىلان كەلۋى مۇمكىن. تاريحتىڭ اتى تاريح. ونى جاسىرۋعا بولمايدى. داۆيد ءتورتىنشىنىڭ ۋاقىتىندا، ودان كەيىن اكەسى گەورگي ءۇشىنشىنىڭ ۋاقىتىندا ودان كەيىن تامارا پاتشايىمنىڭ ءوزىنىڭ ۋاقىتىندا ءبىزدىڭ بابالارىمىز وسى ارادا تۇردى، ءومىر ءسۇردى. وسىلاردىڭ رەليگياسىنا كىردى، گرۋزيانى قورعادى. كۋرا وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىنداعى بيىك جارتاسقا سالىنعان قامالدا كىتاپحانا، قويما، مونشا جانە شىركەۋ بولعان. ولاردىڭ ءبىرازى جەر سىلكىنىسىنەن قيراپ قالعان. ءبىزدىڭ «بابالار ىزىمەن» ەكسپەديتسياسى ەندى اتابەك قىپشاق- تۇرىك مەملەكەتىنىڭ استاناسى بولعان احالتسيكە قالاسىنا ات باسىن بۇرىپ، رابات قامالىنىڭ تاريحىمەن تانىساتىن بولادى.

www.24.kz