حالەل دوسمۇحامەد ۇلىنىڭ قاناتتى سوزدەرى

None
None
 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - 1. جات سوزدەردى قولدانعاندا ءتىلىمىزدىڭ زاڭىمەن وزگەرتىپ، تىلىمىزگە لايىقتاپ الۋ كەرەك. جات ءسوزدى وزگەرتپەي، بۇلجىتپاي الاتىن جەر دۇنيەدە ءتىل جوق دەپ ايتسا دا بولادى.

2. ادەبيەت ءتىلىنىڭ قارۋى - باسپا مەن مەكتەپ. باسپا مەن مەكتەپ دەگەن - ادام شوشىنارلىق وتە قايراتتى قارۋ. باسپا مەن مەكتەپتە قولدانعان ءتىل ەلگە اقىرىندا سىڭبەي قالمايدى. مەكتەپ پەن باسپانىڭ ءتىلى دۇرىس ءتىل بولسا، ەلدىڭ ءتىلىن كوركەيتىپ، بايىتىپ، گۇلدەندىرەدى؛ مەكتەپ پەن باسپادا قولدانعان ءتىل شاتاسقان ءتىل بولسا، ول ەل - سورلى ەل، مۇنداي ەلدىڭ ءتىلى بۇزىلماي قالمايدى.

3. ەلدىڭ ءتىلى بۇزىلۋىنا ەڭ الدىمەن وقىعاندارى سەبەپ بولادى. بۇلار جات اسەرلەرگە باعىنعىش كەلىپ، انا ءتىلىن وزگەرتۋگە جول باسشى بولادى.

4. جاسىندا ۇلت مەكتەبىندە دۇرىستاپ وقىعان ادام انا ءتىلىنىڭ زاڭىن ۇمىتپايدى، بوتەن ءتىلدىڭ سوزدەرىن انا ءتىلىنىڭ زاڭىمەن ايتامىن دەپ شاتاسادى. سوندىقتان وڭاشا جۇرگەن ەلدىڭ ءوز ەركىندە تۇرعاندا ءتىلى بۇزىلمايدى. ەلدىڭ ءتىلىن بۇزاتىن - كورشىلەس ەلدەردىڭ مادەنيەتىن ۇلگىگە العان مادەنيەتتى ەلدەردىڭ اسەرى.

5. ءبىزدىڭ تاجىريبەمىزدە قازاق ءتىلى - باي ءتىل. تەك سوزدەرى عىلىم جولىنا سالىنىپ رەتتەلمەگەن ءتىل. قازاق ءتىلى عىلىم جولىنا سالىنىپ رەتتەلسە، ەشبىر جۇرتتىڭ تىلىنەن كەم بولاتىن ەمەس، بۇعان يلانۋىمىز كەرەك.

6. مادەنيەتىمىزدىڭ نەگىزى - ءبىلىم. ءبىلىم ءتىل ارقىلى جەتىلەدى. ءبىلىمدى جۇرتتاردىڭ ءتىلى باي بولادى.

7. اقىندىق - تابيعاتتىڭ تاڭداپ بىرەن- ساران ادامدارعا بەرەتىن ارتىق ونەرى. «كوپ بەرىلگەننەن كوپ سۇرانادى» دەگەن ناقىلدى ەسكەرتىپ، اياعىنا دەيىن تۇزەتۋگە كەرەك ەدى. ءتىلدى بۇزباي ۇستارتۋ، شەبەرلەتۋ، بايىتۋ - اقىنداردىڭ مويىندارىنا ارتىلعان زور بورىش.

8. ءتىل - جۇرتتىڭ جانى. تىلىنەن ايىرىلعان جۇرت - جويىلعان جۇرت.

9. انا ءتىلىن ءبىلىپ تۇرىپ، بوتەنشە جاقسى سويلەسەڭ، بۇل - ءسۇيىنىش. انا ءتىلىن بىلمەي تۇرىپ، بوتەنشە جاقسى سويلەسەڭ، بۇل - كۇيىنىش. ءوز ءتىلىن بىلمەي تۇرىپ، جات تىلگە ەلىكتەي بەرۋ - زور قاتە.

 

سوڭعى جاڭالىقتار