قىتايدا تۋىپ، «بولاشاقپەن» دۇنيە كەزگەن

 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - انگليانىڭ شەففيلد قالاسىندا «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم الىپ جۇرگەن تالعار دالەلعازى قازاقستاننىڭ ونداعان مىڭ جاستارى جىل سايىن ا ق ش پەن ەۋروپادا ءبىلىم السا، ەلدىڭ دامۋى جىلدامداي تۇسەر ەدى دەپ ارماندايدى.

تالعار دالەلعازى - قىتايدا تۋىپ، شىنجاڭدا ورتا مەكتەپ بىتىرگەن سوڭ تاريحي اتاجۇرتىنا كوشىپ، قازاقستاندا بىرنەشە جوعارى وقۋ ورنىن اياقتاپ، كەيىن «بولاشاق» باعدارلاماسى ارقىلى باتىستا وقۋعا قول جەتكىزگەن از ستۋدەنتتىڭ ءبىرى. قىتايدىڭ ىلە قازاق اۆتونوميالىق وبلىسىنا قاراستى كۇنەس اۋدانىنىڭ تۋماسى كەزىندە اكە-شەشەسىمەن بىرگە 2007-جىلى الماتى وبلىسىنىڭ تالعار اۋدانىنا كوشىپ كەلگەن. اتىنا ساي مەكەنى دە تالعارلىق بولىپ شىققان 36 جاستاعى جىگىت ەندى «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا انگليانىڭ شەففيلد قالاسىندا «عالامدىق جۋرناليستيكا» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم الىپ ءجۇر.

ازاتتىق ءتىلشىسى قوڭىراۋ شالعان كەزدە تالعار وتباسىمەن بانكتەن شىعىپ كەلە جاتقانىن ايتتى. 2015-جىلدان بەرى شەتەلدە وتباسىمەن جۇرگەن ول كىشكەنتايلى بولعالى ستۋدەنتتىك ستيپەنديانى ۇنەمدەپ كۇن كورۋگە بەيىمدەلگەن. ماگيستراتۋرانى بىتىرگەن سوڭ PhD باعدارلاماسىنا تۇسكىسى كەلەدى. الماتىداعى ابىلايحان اتىنداعى حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەر ۋنيۆەرسيتەتى مەن قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىن قاتار بىتىرگەن ول استاناداعى نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە التى اي ءبىلىم الىپتى.

- شەتەلدەن ءبىلىم العىم كەلدى. سوسىن نازاربايەۆتا وقىپ جۇرگەن كەزىمدە بولاشاققا تاپسىردىم. گرانتتى جەڭىپ العاننان كەيىن ا ق ش- قا كەتتىم. چيكاگودا ءبىر جىل جەتى اي دايىندىق كۋرسىنان ءوتتىم. قازىر ءوز تاڭداۋىممەن انگليادا ءبىلىمىمدى جالعاستىرىپ جاتىرمىن، - دەيدى تالعار.

شەففيلد ۋنيۆەرسيتەتىندە تالعاردان بولەك اتىراۋ قالاسىنان بارعان تاعى ءبىر وتباسىلى ستۋدەنت بار. ەكى وتباسى كۇن سايىن ارالاسىپ تۇرادى. جاقىن ورنالاسقان مانچەستەر قالاسىندا قازاقتاردىڭ كوپ ەكەنىن، ءبىراق ولارمەن قاتىناسىپ تۇرۋعا مۇمكىندىكتىڭ دە، ۋاقىتتىڭ دا از ەكەنىن ايتادى. «بولاشاق» باعدارلاماسىمەن وقيتىن قازاقستاندىقتاردىڭ قاراسى قالىڭ دەپ ويلاپ كەلگەن تالعار باتىستا ءجۇرىپ پىكىرىن وزگەرتكەن.

- ا ق ش- تا دا، انگليادا دا ءبىر بايقاعانىم - جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا مەن قىتاي باتىس ەلدەرىنە جاستاردى وتە كوپ جىبەرەدى. Apple كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى تيم كۋكتىڭ ءبىر سۇحباتىنان: «قىتايدا كەڭسە اشقان سەبەبىمىز - ارزان ەڭبەك كۇشىنىڭ عانا ەمەس، ماماندار قوسىنىنىڭ دا جەتكىلىكتى ەكەنى» دەگەنىن وقىعان ەدىم. ياعني قىتايدىڭ مىڭداعان جاسى جىل سايىن ا ق ش پەن ەۋروپاداعى سوڭعى جەتىستىكتەردى ۇيرەنىپ، مەملەكەتتىڭ ءاربىر سالاسىنا تىڭ كۇش بولىپ قوسىلىپ جاتىر، - دەيدى تالعار.

تالعار ءوزى وقيتىن شەففيلد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىر عانا فاكۋلتەتىندە 120 عا جۋىق قىتاي ستۋدەنتىنىڭ بار ەكەنىن، ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ءوز قاراجاتىمەن وقىپ جۇرگەنىن ايتادى. قازاقستاننان دا ا ق ش پەن ەۋروپا ەلدەرىنە جىلىنا ونداعان مىڭ ستۋدەنت كەلىپ وقيتىن جاعداي تۋسا، ەل جىلدام دامىر ەدى دەپ ويلايدى. ونىڭ ءبىر بايقاعانى - باتىستاعى قىتاي، وڭتۇستىك كورەيا مەن جاپونيا ستۋدەنتتەرى كوبىنە تەحنيكالىق ماماندىقتار بويىنشا ءبىلىم الادى.

- ا ق ش- تا وقىپ جۇرگەن كەزىمدە ءبىر پروفەسسور قازاقستاننان قانشا جاستىڭ «بولاشاق» بويىنشا ءبىلىم العانى تۋرالى سۇرادى. مەن اۋزىمدى تولتىرىپ: «10 مىڭ تۇلەك دايىندالدى» دەگەنىمدە، ول كىسى: «وتە از، ماردىمسىز. ونىڭ اسەرى قوعامدا كورىنبەيدى عوي» دەگەن ەدى. مەنىڭ ارمانىم - قازاقتىڭ 200-300 مىڭ جاس تالانتى الەمدىك ستاندارتتاعى بىلىممەن قارۋلانسا، - دەيدى تالعار.

تالعاردىڭ سوزىنشە، كەيبىر قازاقستاندىق جاس شەتەلدەن بولىنەتىن تەگىن گرانتتار تۋرالى ىزدەنبەي، قازاقستانداعى قىمبات اقىلى جەكە مەنشىك وقۋ ورىندارىنا بارادى. ونىڭ ايتۋىنشا، 2018-2019- وقۋ جىلىندا شەتەلدەن قازاقستانعا بولىنگەن 20 مىڭعا جۋىق گرانتتىڭ ەكى مىڭىنا عانا ۇمىتكەر تابىلعان.

«بولاشاق» حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ ديرەكتورى جانبولات مەلدەشوۆ قازاقستاندىق اقپارات قۇرالدارىنا بەرگەن سۇحباتىندا 2019-جىلى 555 گرانتتىڭ بولىنگەنىن ايتقان بولاتىن.

مەلدەشوۆتىڭ سوزىنشە، 2018-جىلى «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ سىرتىندا ۇكىمەتارالىق كەلىسىمدەر نەگىزىندە تاعايىندالاتىن گرانتتار سانى 20 مىڭعا جەتكەن. ءبىراق بولىنگەن گرانتتىڭ بەس پايىزى عانا ورىندالعان. 2019-جىل باستالعالى دا ۇكىمەتارالىق كەلىسىمدەر نەگىزىندە شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردەن بولىنەتىن گرانتتار سانى مىڭنان اسقان. «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا وقيتىنداردىڭ 85 پايىزى ا ق ش، ۇلى بريتانيا مەن كانادانى تاڭدايدى.

قازاقستاندىق ستۋدەنتتەر ءۇشىن ەڭ تانىمال ءۇش ەلدىڭ ەكەۋىندە وقىپ ۇلگەرگەن تالعار دالەلعازى سانمەن قاتار ساپا دا وسسە دەپ تىلەيدى. ول «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا وقۋعا قابىلداۋ كەزىندە اعىلشىن تىلىمەن قاتار نەگىزگى ماماندىق بويىنشا ءپان ەمتيحانى مىندەتتەلسە، ۇمىتكەرلەردىڭ ساپاسى كۇشەيە تۇسەر ەدى دەپ سانايدى.

«ازاتتىق»