تۇركىستاندا ياساۋي كەسەنەسىنىڭ كىرپىشى كۇيدىرىلگەن پەشتىڭ ورنى تابىلدى

تۇركىستان. قازاقپارات - تۇركىستان قالاسى اۋماعىنداعى قاراشىق وزەنىنىڭ بويىندا ياساۋي كەسەنەسىن تۇرعىزۋ كەزىندە كىرپىشتەرىن كۇيدىرۋ ءۇشىن سالىنعان پەشتىڭ ورنى تابىلدى.

مۇنداي بولجامدى «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىق-مۋزەيىنىڭ عالىمدارى جاساپ وتىر، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ازىرەت سۇلتان» قورىق-مۋزەيىنەن ءمالىم ەتكەندەي، مەكەمەنىڭ ارحەولوگيالىق توبى XIV عاسىرعا تيەسىلى ورىننان، سونداي-اق انتيكالىق داۋىرگە جاتاتىن قاراشىق-1 قالاشىعىنان ءتۇستى مەتال بالقىتاتىن پەشتى دە تاپقان.

قورىق-مۋزەيدىڭ تۇركىستان ارحەولوگيالىق توبى اعىمداعى جىلدىڭ 1- اقپانىنان باستاپ تاريحي اقپاراتتار نەگىزىندە زەرتتەۋ جۇمىستارىن باستاعان. وسى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە تىڭ دەرەكتەردى انىقتاپ، ءبىرقاتار جادىگەرلەردى تاپتى. ارحەولوگ عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، ياساۋي كەسەنەسىنىڭ كىرپىشتەرىنە ارنالعان توپىراق ەسكى ساۋران قالاشىعىنان الىنعان. ءسويتىپ قاراشىق-1 قالاشىعىندا دايىندالعان بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى بۇل پىكىردى راستايتىن بىرنەشە دالەلدەر انىقتالعان.

«قازبا جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنىڭ كىرپىشتەرىنە ۇقساس ونىمدەر شىعۋدا. كەسەنەنىڭ كىرپىشتەرىن وسى جەردە دايارلاۋى مۇمكىن دەگەن بولجامىمىزدىڭ ءبىر دالەلى وسى بولسا كەرەك. ەكىنشىدەن، كىرپىشتەردى جاساۋعا، شيكىزاتتى (بالشىقتى) جاساۋعا وتە كوپ مولشەردە سۋ قاجەت. ويتكەنى بالشىعىن دايىنداۋ الدىندا توپىراقتى قايتا-قايتا سۋمەن شايىپ، ونى تۇزدان تازالايدى. بۇل پروتسەس ساپالى كىرپىش جاساۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى بولىپ كەلەدى. سوندىقتان كىرپىش كۇيدىرەتىن پەشتى وزەننىڭ جاعاسىندا سالعان ءتيىمدى. ەكونوميكالىق تۇرعىدان قاراعاندا توپىراقتى ساۋران ولكەسىنەن تاسىپ اكەلىپ، تۇركىستاننىڭ وزىندە جاسالۋى دالەلگە جاقىنداۋ»، - دەيدى ارحەولوگيالىق توپتىڭ جەتەكشىسى باقىتجان نۇرحانوۆ.

ال، تابىلعان اۋماققا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن ارحەولوگتار سۋ كىرپىشتى كەپتىرەتىن ورىنداردىڭ دا بەتىن اشا باستادى. بىرنەشە عاسىر وتسە دە وت ءتيىپ، قىزىل تۇسكە ەنگەن قابىرعالار مەن بولمەلەر بەرىك قالپىن ساقتاپ تۇر. ءۇيىندى استىندا قالعان تاريحي ورىننىڭ سىرى تولىقتاي اشىلعاننان سوڭ، تۇركىستان مەن  قىزىلوردا كۇرە جولى بويىندا اشىق اسپان استى مۋزەيى سالىنباق. ال، قاراشىق-1 قالاشىعىنان تابىلعان پەشتىڭ ورنى مەن جان-جاعىندا شاشىلىپ جاتقان مەتالدى قالدىقتار ءالى دە زەرتتەلمەك.