جەر شارىنىڭ لاستانۋ كارتاسى

استانا. قازاقپارات - اتموسفەرانىڭ لاستانۋى سوڭعى جارتى عاسىرداعى ادامزات بالاسىنىڭ باستى پروبلەماسىنا اينالدى. زاماناۋي تەحنيكانىڭ دامۋىمەن قاتار ونىڭ تابيعاتقا تيگىزەتىن كەرى اسەرى دە ارتىپ كەلەدى.

 اتموسفەرانىڭ لاستانۋى تابيعي جانە انتروپوگەندى جاعدايدا ءجۇرۋى مۇمكىن. تابيعي جولمەن لاستانۋ جانارتاۋدىڭ اتقىلاۋىنا، تاۋ جىنىستارىنىڭ ۇگىتىلۋىنە، شاڭدى داۋىلداردىن تۇرۋىنا، ورمان ورتتەرىنە تەڭىز تۇزدارىنىڭ جەلمەن اسپانعا كوتەرىلۋى مەن اۋاداعى سۋلى ەرىگىندى تامشىلارىنىڭ قۇرعاۋىنا، ولگەن ورگانيزمدەردىڭ ءىرىپ- ءشىرۋى پروتسەستەرىنە بايلانىستى. ال اتموسفەرانىڭ جاساندى لاستانۋدىڭ كوزدەرىنە ونەركاسىپتىك كاسىپورىندار، كولىك، جىلۋ ەنەرتەتيكاسى، تۇرعىن ۇيلەردى جىلىتۋ جۇيەلەرى، اۋىل شارۋاشىلىعى جاتادى.

 Descartes Labs زەرتتەۋشىلەرى دۇنيەجۇزىنىڭ لاستانۋ كارتاسىن جاساپ شىقتى. كارتادا الەمنىڭ ەڭ لاس جەرلەرى اق ءتۇستى داقپەن كورسەتىلگەن. بۇل اۋماقتا جانۋ كەزىندە پايدا بولاتىن ديوكسيد ازوتىنىڭ مولشەرى ادامزات ومىرىنە ءقاۋىپتى دەڭگەيگە جەتكەن. اۋانى لاستايتىندار قاتارىندا اۆتوكولىكتەر، ەلەكتر ستانتسيالارى، زاۋىتتار، قۇرىلىس تەحنيكاسى، ءتىپتى، كوگال شاپقىش بار. سونداي- اق، ورماننىڭ ورتەنۋى دە كەرى اسەر بەرەتىنى ءسوزسىز. نەگىزىنەن ونەركاسىپ كوپ ورنالاسقان اۋماقتار مەن ءىرى قالالاردىڭ اۋاسىنىڭ لاستانۋى جوعارى دەڭگەيگە جەتكەن. دەگەنمەن كارتادان مۇحيتتىڭ دا لاستانعانىن كورۋگە بولادى. بۇل ساۋدا جانە تاسىمالداۋشى كەمەلەردىڭ ءجۇرىپ وتەتىن جولدارى. كارتانى 2017 -جىلدىڭ قازان ايىندا ۇشىرىلعان Sentinel 5P عارىش سەرىگىنىڭ كومەگىمەن جاساعان. زەرتتەۋشىلەر عارىشتان تۇسىرىلگەن سۋرەتتەردى جيناستىرىپ، ءبىر رەتكە كەلتىرگەن.

 ەۋروپا عارىش اگەنتتىگى Sentinel 5P سەرىگىن جەر شارىنىڭ جاعدايىن قاداعالاپ وتىرۋ ءۇشىن ۇشىرعان بولاتىن. بۇدان بولەك جەردەگى وسىمدىكتەردىڭ دەڭگەيىن، تەمپەراتۋرانىڭ اۋىسۋىن، ءتىپتى، انتاركتيكالىق مۇزدىقتاردىڭ جارىلۋىن قاداعالايتىن سەرىكتەر بار. بۇعان دەيىن Numbeo دەپ اتالاتىن تاۋەلسىز ستاتيستيكالىق سايت ەۋروپادا ەڭ قاتتى لاستانعان قالالاردىڭ رەيتينگىن جاريالاعان بولاتىن. ەكولوگتار قالالارداعى ءتۇرلى فاكتورلار (اۋانىڭ لاستانۋى، ءوندىرىس ورىندارى، تۇرمىستىق قالدىقتار، ت. ب. ) نەگىزىندە ءتۇزىپ شىققان. Pollution Index 2018 Mid-Year رەيتينگىندە ەڭ قاتتى لاستانعان قالالار ءتىزىمىن ماكەدونيانىڭ تەتوۆو قالاسى باستاپ تۇر. لاس تانۋ يندەكسى بويىنشا 97,57 بالل بەرىلگەن. ەكىنشى ورىنعا يتاليانىڭ نەاپول قالاسى ورنالاسقان. بۇل قالانىڭ لاستانۋ يندەكسىن ەكولوگتار 84,61 باللمەن باعالاعان. ودان كەيىنگى ورىنعا ماكەدونيانىڭ استاناسى سكوپە ورنالاسقان. ەۋروپادا ەڭ قاتتى لاستانعان 10 قالانىڭ تىزىمىنە تيرانا (البانيا) ، تۋرين (يتاليا) ، بۋحارەست (رۋمىنيا) ، سارايەۆو (بوسنيا جانە گەرتسەگوۆينا) ، كراكوۆ (پولشا) ، پلوۆديۆ (بولگاريا) جانە كيەۆ (ۋكراينا) قالالارى ەنگەن. ال فينليانديا ەلىنىڭ استاناسى حەلسينكي ەۋروپاداعى ەڭ تازا قالا سانالىپ وتىر.

Massaget.kz