بالانى قىرقىنان شىعارۋ ءجونى مەن جوسىعى

None
None
 استانا. قازاقپارات - بالا شىر ەتىپ جارىق دۇنيەگە كەلگەن كۇننەن باستاپ رەتىمەن كەلىپ جاتاتىن ۇلكەندى- كىشىلى - شىلدەحانا، ات قويۋ، بەسىككە سالۋ سياقتى بالا ومىرىندە ايرىقشا ورنى بار تويلار تۋرالى وتكەن ساندارىمىزدا ايتتىق.

بالا ومىرىندەگى تاعى ءبىر ماڭىزدى شاقتىڭ ءبىرى -  ءسابيدى قىرقىنان شىعارۋ.

قازاق ءۇشىن قىرىق سانىنىڭ ماڭىزى

بالانى قىرقىنان شىعارۋدىڭ ءوزى جايدان- جاي شىققان نارسە ەمەس. ءبىر ەسكەرەتىن جاعداي، مەن ەشتەڭەنى ويىمنان شىعارىپ وتىرعانىم جوق، حالىقتا بۇرىننان باردى ايتام. حالىق -  عالامات ءبىر قازىنا. سونى بىلۋگە تالپىنۋ ءارى ءوزىڭ بىلگەندى وزگەگە ۇيرەتۋ -  ادامدىق پارىز. قىرقىنان شىقپاعان بالانىڭ ەتى مەن سۇيەگى بىرىكپەگەنىن بىلەگىنەن ۇستاپ بايقاۋعا بولاتىنىن وتكەن ساندارىمىزدا ايتىپ وتتىك.

ولاي دەيتىنىمىز، قىرىق كۇنگە دەيىن بالانى «ءتىل تيەدى»، «سۇق وتەدى» دەپ ءتىل- كوزدەن ساقتاعان، كورسەتە بەرمەگەن، ياعني انا ءۇشىن دە، بالا ءۇشىن دە قىرىق كۇن -  قاۋىپتى كەزەڭ. قىرقىنان شىقپاعان بوپەنى كورۋگە ۇلكەندەر دە تالپىنباعان. سول سياقتى قىرقىنان شىقپاعان بالانىڭ كوزى دە ءبىرتۇرلى تۇماندانىپ، قايدا قاراپ تۇرعانى بەلگىسىز بولىپ تۇرادى. تاعى دا قايتالاپ ايتام، قىرقىنان شىقپاعان بالا ءالى جەردىڭ بالاسى بولىپ ەسەپتەلمەيدى. بالانى قىرقىنان شىعارعان سوڭ-اق ونىڭ ەكى كوزى جىلتىراپ، جان-جاعىنا كوز توقتاتىپ قاراي باستايدى. بىلەگىن ۇستاعاندا ەت پەن سۇيەگىنىڭ بىرىگە باستاعانى بايقالادى، ياعني ءسابيدى قىرقىنان شىعارۋ -  ەت پەن سۇيەكتىڭ بىرىككەنىنە جاسالاتىن قۇرمەت. سونىمەن بىرگە حالقىمىزدا قايتىس بولعان ادامنىڭ قىرقىن بەرۋ دەگەن بار.

قايتىس بولعان ادامنىڭ قىرقىن بەرۋ - از بولسىن، كوپ بولسىن، بىرىنە-ءبىرى سەرىك بولعان ەت پەن سۇيەكتىڭ اجىراۋىنا بەرىلەتىن قۇدايى، ءولىمنىڭ ارتىن كۇتۋ عۇرىپتارىنىڭ ءبىرى. ويتكەنى دۇنيەدەن وتكەن ادامنىڭ قىرىق كۇننەن كەيىن ەتى مەن سۇيەگى اجىرايدى ەكەن...

ادەتتە ۇل بالانى قىرىق كۇنگە جەتكىزبەي (37-39 كۇندە)، قىز بالانى مىندەتتى تۇردە قىرىق كۇن تولتىرىپ بارىپ، قىرقىنان شىعارادى.

تىلىمىزدەگى «ايەل قىرىق شىراقتى» دەگەن ءسوز دە وسى جايمەن بايلانىستى ايتىلسا كەرەك. قالاي بولعاندا دا، ۇل مەن قىزدىڭ دەنە ءبىتىمى ەكى ءتۇرلى. ايەل مەن ەر ادامنىڭ كۇش- قۋاتىندا، جاراتىلىسىندا، دەنە قۇرىلىسىندا وزدەرىنە ءتان ەرەكشەلىكتەرى بار، ءبىر ەسەپتەن قىز بالا ۇلدان قاراعاندا نازىك قوي.

ۇل بالا بولمىسىنان ءتوزىمدى، قايسار دەگەندەي، سوندىقتان ۇل بالانى قىرىق كۇنگە جەتكىزبەي شىعارا بەرەدى. بالا ومىرىندەگى كەز كەلگەن قۋانىش تويلارىنىڭ ءارقايسىسىنىڭ ىزگى تىلەگى، ماقساتى، تانىمدىق ۇلگىسى بار. بالا مازاسىزدانىپ جىلاعاندا، دۇرىس ۇيىقتاماعاندا اجەلەرىمىز «بالا قىرقىن كۇتىپ ءجۇر» دەپ جاتادى.

شىنىندا دا، قۇدايدىڭ قۇدىرەتىنە شەك جوق، جاڭاعىداي مازاسىز جىلاڭقى بالانى بارلىق ءجون-جورالعىسىمەن قىرقىنان شىعارسا، جىلاۋى توقتاپ، تىنىشتالاتىن بولعان. مۇنداعى تاعى ءبىر ەرەكشەلىك، بالانى قىرقىنان شىعارۋعا ارناپ شاقىرىلاتىندار - ايەل ادامدار، وسىنداعى ءجون- جورالعىلاردى ايەلدەر اتقارادى. بۇگىندە «ايتەۋىر قىرقىنان شىعارۋ كەرەك» دەگەن تۇسىنىكپەن، ونىڭ استارىنا ءمان بەرمەي جۇرگەندەر بار.

 

سوڭعى جاڭالىقتار