كوكپاردى ايگىلەۋ ءۇشىن ءبىر مامىلەگە كەلۋىمىز كەرەك - موڭعوليالىق مامان
«كوكپار ويىنىن قازىرگى ۋاقىتتا ءبىر مەملەكەتكە عانا ءتان دەپ ايتا المايمىز. مىسالى، وزبەك اعايىندار ۋلاك تارتىش دەپ اتاسا، اۋعانستاندا كوكپاردى بۋزكاشي، قازاقتار كوكپار، قىرعىزدار كوكبورى دەيدى. بۇل سپورتتى ءبارىمىز نەگىزدى تۇردە دامىتۋ ءۇشىن ءبىر مامىلەگە كەلۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىز - اتا- بابادان ميراس بولىپ قالعان، ەر ازاماتتىڭ بىلەگى مەن بىلىگىن سىنايتىن ويىندى تانىتۋ ءۇشىن ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارۋ. وسىلايشا، كوكپاردى الەمگە ايگىلەۋ» ، - دەيدى روم اۋەسحان.
موڭعوليا كوكپار، اۋدارىسپاق جانە تەڭگە ءىلۋ فەدەراتسياسى ءتوراعاسىنىڭ ايتۋىنشا، ءاربىر مەملەكەتتىڭ كوكپارعا قاتىستى ءوز پوزيتسياسى بار. «مىسالى، ءبىزدىڭ موڭعوليادا كوكپار ويىنىنىڭ 300 گە تارتا مۇشەسى بار. كوكپارسۇيەر قاۋىم بارشىلىق. كوكپار ويىنىنا قاتىستى پىكىرتالاستار بىزگە دە ءمالىم. وسى استاناداعى جيىنعا موڭعولياداعى كوكپار فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە موڭعولياداعى كوكپارشىلاردىڭ ۇستانىمىن جەتكىزگەلى كەلىپ وتىرمىن. توق ەتەرىن ايتساق، قازاندىقتى قويىپ، كوكپاردى شەڭبەرگە ويناساق، بۇل قادامىمىز كوكپاردىڭ دامۋىنا ساي كەلەدى. شەڭبەردەگى ماسەلەنى قاراڭىز: قازاندىقپەن 15-20 جىل بويى كوكپارشىلار ويناپ كەلەدى. قازاندىقپەن ويناعاندا قانداي ناتيجەگە قول جەتكىزىلگەنىن كورە المادىق. ەندى قازاندىقسىز ويناپ، كوكپاردى قانداي دەڭگەيگە جەتكىزە الاتىنىمىزدى كورۋىمىز كەرەك. ەگەر ول دا جاراماي جاتسا، قانداي دا وزگەرىستى ەنگىزۋگە بولادى. وعان كەلگەندە ءاربىر مەملەكەتتىڭ ءوز ۇسىنىسى دايىن» ، - دەيدى ول.
روم اۋەسحاننىڭ ايتۋىنشا، كوكپار ويىنىنىڭ ماڭايىندا جۇرگەن مەملەكەتتەردىڭ ءبارى شەڭبەرگە ويناۋ كەرەكتىگىن العا تارتىپ وتىر. ويتكەنى، تاراپتاردىڭ ءبارى دە قازاندىققا ويناعاندا اتقا دا، ادامعا دا قانداي ءقاۋىپ تۋىندايتىنىن بىلەدى. «ۇلكەن جىلدامدىقپەن جۇيتكىپ كەلە جاتىپ، قازاندىققا سوعىلعان ادام دا، ات تا ومىرىنە قاۋىپ توندىرەرلىك جاراقات الۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى، تۇپكى ماقسات - كوكپاردى ءقاۋىپسىز ويناۋ. ءبىز بىلەمىز، كەزىندە كەڭەس وداعىنىڭ 9 دۇركىن چەمپيونى اۋەلحان داۋىلبايەۆتاردىڭ تۇسىندا كوكپاردى كوكپارشىلار قاقپاعا ويناعان. ياعني، سەركەنى ۇستاعان كۇيدە قاقپادان وتەدى - ءبىتتى ول سالىم دەپ ەسەپتەلىپ كەلگەن. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە دە كوكپاردىڭ دامۋ پروتسەسى ءجۇرىپ جاتقان» ، - دەيدى موڭعوليا كوكپار، اۋدارىسپاق جانە تەڭگە ءىلۋ فەدەراتسياسىنىڭ ءتوراعاى روم اۋەسحان.
سونىمەن بىرگە ول ءوز سوزىندە موڭعوليادا كوكپار ويىنى قالاي دامىپ كەلە جاتقانىن ايتىپ ءوتتى. «نەگىزى موڭعوليادا كوكپاردى قازاقتار وينايدى. موڭعوليادا 120 مىڭداي قازاق بارمىز. كوكپارشىلارىمىزدىڭ ءبارى دە بالا كەزدە بايگەگە قاتىسىپ جۇرگەن ساقا جىگىتتەر. موڭعولدار دا كەزىندە كوكپار ويناعان. ءومىردىڭ اعىمىنا بايلانىستى بۇل ويىن قالىس قالىپ قالعان. ال قازىر كورشىلەس ايماقتار دا كوكپارعا قىزىعۋشىلىق ارتىپ كەلەدى. بايان ولگەي ايماعىندا 12 سۇۇمىن بار. وسىلاردىڭ 7-8 سۇۇمىنداردىڭ جىگىتتەرى كوكپار تارتادى. قازىرگى ۋاقىتتا كوماندالىق سايىستاردى ءجيى وتكىزۋگە تىرىسىپ جاتىرمىز. بايان ولگەيدە وقۋ- جاتتىعۋ جيىندارىنا جيىلۋ وڭاي بولماسا دا، ءبىز جىلىنا كەم دەگەندە ءبىر- ەكى رەت ءوز چەمپيوناتتارىمىزدى وتكىزىپ كەلەمىز» ، - دەيدى روم اۋەسحان.
ەسكە سالا كەتسەك، ەكى كۇن بۇرىن استانادا الەمنىڭ 10 ەلىنىڭ ۇلتتىق سپورت فەدەراتسيا باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن بۇكىلالەمدىك كوكپار قاۋىمداستىعىنىڭ كەڭەسىندە كوكپاردىڭ حالىقارالىق ەرەجەسى بەكىتىلگەن بولاتىن. «كوكپار» فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى مۇحتارحان دىلدابەكوۆ ايتىپ بەرگەندەي كوكپار ويىندارىندا بۇدان بىلاي قازاندىق بولمايدى. «جاڭا ەرەجە بويىنشا قازاندىق الىنىپ تاستالدى، ونىڭ ورنىنا شەڭبەر قويىلادى. سونىمەن بىرگە، كوكپارشىلار ءتىرى سەركەمەن ويناپ شاۋىپ جۇرگەن. حالىقارالىق جان- جانۋارلار الەمىن قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ قاعيدالارىنا قايشى كەلمەس ءۇشىن مۋلياجبەن وينايتىن بولامىز. كوكپار وينايتىن الاڭنىڭ ۇزىندىعى - 200-220 مەتر، ەنى 65-70 مەتر بولىپ بەكىتىلىپ وتىر. كوكپاردى جاسوسپىرىمدەر، جاستار جانە ەرەسەكتەر وينايدى. سول سەبەپتى، جاس ساناتىنا قاراي الاڭنىڭ دا ۇزىندىعى ءارتۇرلى بولادى» ، - دەيدى ول.