قاراعاندىلىق عالىمدار كومىر شايىرىنان جانار- جاعارماي الۋدىڭ جولىن ويلاپ تاپتى
قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى بۇل قالدىقتان جانار- جاعارماي الۋدىڭ جولىن ويلاپ تاپتى. ەندى ونەرتابىستى پاتەنتتەپ، وندىرىسكە ەنگىزۋ كەرەك. كومىر شايىرىنان جانار- جاعارماي مەن ءتۇرلى حيميالىق زاتتار الۋعا بولادى. بۇل - قازاقستان مەن قىتاي عالىمدارىنىڭ بىرلەسكەن جوباسى. قاراعاندىلىق حيميكتەر جانارمايدى ۇلكەن كولەمدە وندىرەتىن كاتاليزاتور ويلاپ تاپتى.
مىرزابەك بايكەنوۆ، ە. بوكەتوۆ اتىنداعى قارمۋ حيميا فاكۋلتەتىنىڭ كافەدرا مەڭگەرۋشىسى:
- ءبىزدىڭ كاتاليزاتوردىڭ كومەگىمەن كومىر شايىرىنان جانار- جاعارمايدى مولىنان الۋعا بولادى. جاڭا تەحنولوگيا ءوندىرىستى 3 ەسەگە دەيىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كەلەشەكتە شايىردان اۆياتسيالىق جانە رەاكتيۆتى وتىن الۋدى دا كوزدەپ وتىرمىز.
جاڭا تەحنولوگيا قازىر ۋنيۆەرسيتەت زەرتحاناسىندا مۇقيات زەرتتەلىپ جاتىر. ول ءۇشىن ءتۇرلى رەاكتورلار، قوندىرعىلار جاسالعان. ماسەلەن، «اقىلدى ماشينا» كومىر شايىرىنان فراكتسيانى وپ- وڭاي ءبولىپ الادى.
الما تاتەيەۆا، ە. بوكەتوۆ اتىنداعى قارمۋ حيميا فاكۋلتەتىنىڭ پروفەسسورى:
- كومىر شايىرىن وڭدەۋ ماقساتى - سۇيىق فراكسيالاردى الۋ. سۇيىق فراكسيالاردى ءار ءتۇرلى ادىستەرمەن الامىز. ونىڭ ىشىندە گراۆيتاتسيالىق ادىستەر دە بار، كاتاليزاتورلاردى دا قولدانامىز. بۇل كاتاليزاتورلار وسى فاكۋلتەتتە سينتەزدەلدى. بىرلەسكەن جوبانىڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى - عالىمدار وتاندىق مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنا جاڭا شيكىزات ويلاپ تاپتى.
قازىر باتىس قازاقستان وبلىسىندا ءوندىرىلىپ جاتقان مۇنايدىڭ قۇرامى كۇردەلى بولعاندىقتان، ونى جەرگىلىكتى زاۋىتتاردا وڭدەۋ مۇمكىن بولماي تۇر. ال قاراعاندىلىق ونەرتاپقىشتاردىڭ تەحنولوگياسى مۇنايدىڭ تىعىزدىعىن تومەندەتىپ، قۇرامىنداعى اۋىر مەتالداردى ءبولىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسىلايشا قارا التىندى قازاقستاندىق كاسىپورىنداردا وڭدەۋگە بولادى. جاڭا جوبا قىتايدىڭ سينتسزيان ۋنيۆەرسيتەتىندە تاعى ءبىر زەرتتەلمەك. تەك سودان كەيىن عانا وندىرىسكە ەنگىزىلەدى.