قۇداي ابىروي بەرگەندە، بىزدە ۇلتتىق رۋح ءالى سونە قويماعان ەكەن - م. شاحانوۆتىڭ ءومىرى جايلى ەسسەدەن

استانا. قازاقپارات - «ءشاي ۇستىندەگى اڭگىمە» دەپ اتالاتىن ايگىلى اقىن مۇحتار شاحانوۆتىڭ ءومىرى جايلى ەسسەمىزدى ونان ارى جالعاستىرامىز.

ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل ەسسەنىڭ اۆتورى قۇديار ءبىلال سوڭعى ون جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى مۇحاڭمەن بىرگە «جالىن» جۋرنالىندا قىزمەت ىستەپ كەلە جاتقان جۋرناليست، جازۋشى.

ءشاي ۇستىندەگى اڭگىمە-108

 سونىمەن سيەزد وتەتىن كۇندى بەلگىلەدىك. ستۋدەنتتەر سارايى جالعا الىندى. ءدال سانىن ۇمىتىپپىن، ايتەۋىر زاڭ تالابى بويىنشا سيەزگە قاتىساتىن دەلەگاتتار سانى شامامەن 1200-دەن كەم بولماۋ كەرەك. ال ستۋدەنتتەر سارايى بولسا بىزگە ءدوپ كەلەدى.

الدىمىزدان تاعى ءبىر ماشاقات شىقتى. زاڭ تالابى بويىنشا سيەزگە قاتىساتىن دەلەگاتتار ءار وبلىستان كەلۋى ءتيىس ەكەن. قاي وبلىستان قانشا دەلەگات كەلەتىنىنە دەيىن بەكىتىلگەن. ءبىر بەلسەندى: «قازىر بازارلاردا قازاقستاننىڭ بارلىق ايماعىنان كەلىپ ساۋدا جاساپ جۇرگەن ادامدار جەتىپ ارتىلادى. سيەزگە دەلەگات رەتىندە سولاردى تارتايىق» دەدى. بۇل دا اقىل.

ءبىراق سيەزگە كەلەتىن دەلەگاتتار جەرگىلىكتى جەردەگى قوعامدىق ۇيىمدار وتكىزگەن جينالىس ارقىلى بەكىتىلۋى كەرەك ەكەن ءدا. جانە دە سول جينالىستىڭ وتكەنى تۋرالى حاتتاما بولۋى ءتيىس. ەگەر ءبىر جەردەن ءمۇلت كەتسەك، اڭىسىن اڭداپ وتىرعان بيلىك قانشاما تاشپۇشپەن وتكىزگەن سيەزىڭدى ءبىر پاستە جارامسىز ەتە سالادى.

ابىروي بولعاندا ءتوراعاسى م. شاحانوۆ بولىپ تابىلاتىن «مەملەكەتتىك ءتىل» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ فيليالدارى بارلىق وبلىستا دا بار. مۇحاڭنىڭ ءوزى بارلىق ءوڭىردى ارالاپ ءجۇرىپ قۇرعان بولاتىن. بىردەن سولارعا تاپسىرما بەرىلدى. سونىمەن وبلىستاردان كەلەتىن دەلەگاتتار سانى دا انىقتالدى. وسى كەزدە تاعى ءبىر ماسەلە العا شىقتى.

ول - دەلەگاتتاردىڭ كەلىپ-كەتۋى مەن جاتىن جاي ماسەلەسى. ال ءبىزدىڭ قالتا بولسا تەسىك. قۇداي ابىروي بەرگەندە، بىزدە ۇلتتىق رۋح ءالى سونە قويماعان ەكەن. اركىم ءوز مۇمكىندىگىنە قاراي كومەك قولىن ۇسىندى. مۇحاڭنىڭ ءبىر دوسى دەلەگاتتارعا ءوز قوناق ۇيىنەن ورىن سايلادى. دەلەگاتتاردى الىپ جۇرەتىن كولىك دايىندايمىز دەگەندەر دە بولدى. ودان باسقا اتقارىلعان جۇمىستاردى دا ساناپ تۇگەسە المايسىڭ. بازار مەن ەكى ورتانى جول قىلدىق. قاي زاتتىڭ دا ارزانىن ىزدەيسىڭ. پارتيا جاساقتاۋ دەگەنىڭ كەدەي ادامعا قول ەمەس ەكەن. ايتەۋىر بارلىق ءىس مۇحاڭنىڭ ولەرمەندىگى مەن ابىرويىنىڭ ارقاسىندا شەشىلىپ جاتىر. سوندا دا بولسا كوپ ماسەلە قارجىعا كەلىپ تىرەلەدى.

دەلەگاتتار ءۇشىن 1300-دەي پاپكى دايىندادىق. ونىڭ ىشىنە پارتيا قۇجاتتارىن، ماندات، بلاكنوت، قالامعا دەيىن سالىپ، الدىن الا دايىنداپ قويدىق. «رۋحداريا» دەگەن گازەت تە شىعاردىق. قازاقستاندا تىركەلگەن بارلىق پارتيا ءتوراعالارىن سيەزگە قوناق رەتىندە شاقىردىق. سيەزد وتكىزۋ حاتتاماسىن دايىنداۋ دەگەنىڭ ءوز الدىنا ءبىر ماشاقات جۇمىس ەكەن.

سيەزدى جۇرگىزەتىن ادام تەك سول حاتتاماعا عانا سۇيەنەدى. قايسى ءبىرىن تىزبەلەي بەرەيىن. كوپ ءجايت ۇمىتىلدى. ءبىراق سيەزد وتكىزۋ جاۋاپكەرشىلىگى اۋىرتپالىعىن ءالى كۇنگە دەيىن ۇمىتا المايمىن. سول كەز ەسىمە تۇسسە، ءبارى جاقسى بولارىن بىلسەم دە ەكىنشى رەت سيەزد وتكىزۋ ماسەلەسىنە ارالاسۋعا تاۋەكەل ەتە قويماس ەم. ال مۇحاڭ بولسا شارشامايدى. قايتا ول كىسى مۇنداي ىستەردە رۋحتانىپ كەتەدى.

سونىمەن سيەزد بولاتىن كۇنگە دە جەتتىك. قىزدار دەلەگاتتاردى تىزىمگە الىپ وتىر. حالىقتىڭ كەلۋى جامان ەمەس. ءبىراق ادام جانى بايىز تاپپايدى ەكەن. بىرتىندەپ بەلگىلى پارتيا ءتوراعالارى كەلە باستادى. ءبىز باستان كەشكەن وسى الاساپىران وقيعالاردىڭ بارىنەن وتكەن پارتيا ءتوراعالارىنا قۇرمەتپەن قاراي باستادىم. ارينە، بيلىك ىقپالىنان تىس پارتيالارعا. قارجىلى بولسا دا.

دەلەگاتتار سيەزد وتكىزۋگە بولاتىن مولشەرلى سانعا جەتتى. ءتىزىمدى حاتتاما بويىنشا بەكىتتىك. ۆيديوعا تۇسىردىك. ەندى وزىمىزشە قاۋىپسىزدىك شارالارىنىڭ ءبارىن جاسادىق. قاۋىپسىزدىك دەمەكشى، سيەزدى وتكىزبەۋگە ارەكەت جاسايتىن كەيبىر كۇشتەردىڭ بولۋى مۇمكىندىگىن ەسكەرىپ، ارنايى جاساق تا دايىندادىق.

سيەزد وتە جوعارى دەڭگەيدە ءوتتى. ارقامىزدان ۇلكەن ءبىر جۇك تۇسكەندەي بولدى. ۇيگە سۇيرەتىلىپ زورعا جەتتىم. تەلەفونىمدى ءسوندىرىپ، توسەگىمە كيىمشەڭ قۇلادىم. مۇحاڭ بولسا جۇمىسقا كەتتى. سەبەبى، وسىعان دەيىن اتقارعان جۇمىستارىمىز ەندى اتقارۋعا ءتيىس جۇمىستاردىڭ قاسىندا تۇككە دە تۇرمايدى ەكەن. ونى ەندى كەلەسى ءشاي اڭگىمەسىنە قالدىرايىق.

 جالعاسى بار