اقجان ماشاني اسپاننان قالاي پەرىنىڭ قىزىن ءتۇسىردى؟

None
None
استانا. قازاقپارات-  ءال- فارابيدىڭ قازاق ەكەندىگىن مىڭ جىلدان سوڭ دالەلدەگەن ءارى زيراتىن تاپقان، فارابي تانۋدىڭ اتاسى، اتاقتى شىعىستانۋشى، اكادەميك اقجان ماشاني -  اسپان مەن جەر عىلىمىن جاڭاشا زەرتتەۋدىڭ نەگىزىن سالعان اسا تەرەڭ عۇلاما عالىم.

ول كىسىنىڭ قاسيەتتى قۇراننان باستاۋ الاتىن عىلىمي يسلامي ءىلىمىن شاكىرتتەرى تولىق مەڭگەرە المادى، اقجان حازىرەت قۇپياسىنىڭ كوبىن وزىمەن بىرگە الا كەتتى.



 عۇلاما اكادەميك باياعىنىڭ مولدالارىنداي تەرىس وقۋدى دا تەرەڭ مەڭگەرىپتى. ومىردەن وتەرىنەن ەكى جىل بۇرىن، ياعني 1995 -جىلى «جىندى كورگىلەرىڭ كەلە مە؟» دەپ سۇراق قويادى ۇيىنە كەلگەن ءۇش شاكىرتىنە. «ءيا، كورسەتىڭىز» -  دەيدى شاكىرتتەرى. «قورىقپايسىڭدار ما؟ » دەيدى ول كىسى. كۇندىزگى ۋاقىت بولعان سوڭ، شاكىرتتەرى « تاۋەكەل» دەيدى.

 «وندا ەسىك- تەرەزەنىڭ پەردەسىن جابىڭدار، قورىقپاڭدار، مەن قاستارىڭمىن» دەيدى كەمەڭگەر عالىم. اۋەلى جۋىنىپ، تازالانىپ دارەت العان سوڭ، ەشقايسىسى ءبىر- بىرىنە ءتىل قاتىپ، بوتەن ءسوز ايتپاۋعا جانە وقۋدى ءوزى بەلگى بەرگەنشە توقتاتپاۋعا ۋاعدالاسادى. ءسويتىپ، شاكىرتتەرىنە «ىقىلاس» سۇرەسىن 1000 رەت، «ياسين» سۇرەسىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى مۋبينين 41 رەت وقۋعا بۇيىرادى. ءوزى «اياتۋل كۇرسىنى» 21 رەت وقيتىن بولادى.

ءبىر جارىم ساعاتتاي ۋاقىت وتكەن سوڭ، ءۇي ىشىندە ىزىڭداعان داۋىس پايدا بولادى. ءبىر ۋاقىتتا ىزىڭ ورنىنا ماشينانىڭ داۋسى سەكىلدى كۇشتى دىبىس شىعادى. اقجان ماشاني جوعارى جاققا ىممەن قولىن شوشايتىپ شاكىرتتەرىن قاراتسا، بولمەنىڭ ىشكى بۇرىشىنداعى كارنيزدى كوك جاسىل الاۋ شىر اينالىپ ءجۇر ەكەن. شۋ سودان شىعىپ تۇر ەكەن. شاكىرتتەرىنىڭ زارە- قۇتى قالماسا دا، وقۋدى توقتاتپايدى. اقجان اتا يشارات بەرىپ وقۋدى توقتاتقان سوڭ، «استافىراللا، شىق، شىق» دەپ دەم سالعاندا، دىبىس تا توقتايدى.

 شاكىرتتەرى جاڭاعىداي بالەنى كوزدەرىنە كورسەتكەن سوڭ، قۇپيا ءبىلىمىن ۇيرەنبەك تۇگىلى، جىن شاقىرعان اقجان اتانىڭ وزىنەن قورقا باستايدى.

«جىن دا، پەرى دە اللا تاعالا جاراتقان بولمىستىڭ قۇبىلىسى. ون سەگىز مىڭ عالامنىڭ بىزگە بۇرىن جۇمباق بولىپ كەلگەن قۇپيالارىن اشىپ، زاڭدىلىقتارىن بىلگەن سوڭ، ولار عاجايىپ جۇمباق بولۋدان قالادى. جىننىڭ دا، پەرىنىڭ دە زاڭدىلىق نەگىزى اشىلادى ءالى. سوندا ولار عاجايىپ قۇبىلىس بولۋدان قالادى» دەگەن اقجان اتا تاعى دا ءبىر كۇنى شاكىرتتەرىنە: «پەرىنى كورگىلەرىڭ كەلە مە؟» دەيدى.

 بويلارىن ۇرەي بيلەسە دە شاكىرتتەرى: «كورۋگە قارسى ەمەسپىز» دەيدى. «سەندەر الدەنەدەن سەسكەنىپ وعاش قىلىق كورسەتسەڭدەر جامان بولادى» دەگەن عالىم ءۇش شاكىرتىنىڭ ىشىنەن ارابشاعا ءبىرشاما جەتىك بىرىنە «73- ءمۇززامىل» سۇرەسىن تەرىس وقۋعا بۇيىرادى. تەرىس سۇرە ءبىر ساعاتتاي وقىلعاندا ءۇيدىڭ ورتاسىندا ءبىر سۇلۋ ايەل پايدا بولادى، جاسى 35-38 شاماسىندا. كيىمى ەرەكشە، سىمباتتى. ءتۇرى ادامعا كەلگەنمەن، ءوڭى، ءتانى قالايىعا، وتقا ەرتكەن قورعاسىنعا ۇقسايدى. ايەل بۇلارعا تومەن قاراپ كۇلىمسىرەيدى، ەرنى جىبىرلايدى. اكادەميك ىمدى تۇسىنگەنمەن، شاكىرتتەرى دىمدى دا تۇسىنبەيدى. ون مينۋتتان كەيىن كورىكتى قىز كوزدەن عايىپ بولادى.

«مەن ونىمەن ون جىل بۇرىن كەزدەسكەن ەدىم، ول كەزدە جاس شاماسى 25-26-دا بولاتىن. اتى زۋباتشا. ول مۇسىلمان پەرىنىڭ قىزى. مۇنىڭ سىرى «ابجاد» شەشىمىندە جاتىر» - دەيدى عالىم قۇپياسىن سۇراعان شاكىرتتەرىنە جانە بۇل سىردى ەشكىمگە ايتپاۋعا انت الادى.

 دەگەنمەن ءۇش شاكىرتى اقجان اتانىڭ وقۋىن قولدانىپ، پەرى قىزىن تاعى ءبىر رەت كورمەك بولادى. ءسويتىپ، 1996 -جىلى ءۇش كۇن ورازا ۇستاپ، «ءمۇززامىل» سۇرەسىن 21 كۇن وقىعاندا، قاتتى كۇن كۇركىرەپ، اسپاننان پەرىنىڭ قىزى جاسى قىرىققا تاياعان زۋباتشا كەلىپ تۇسەدى. ىممەن تىلەك- تالاپتارىن سۇرايدى. بۇلار ىممەن تىلەكتەرىن ايتادى. «ءبىز دە اللانىڭ ماقۇلىعىمىز، تالاپتارىڭدى جەتكىزىپ، ورىنداۋعا، جاردەم بەرۋگە ۋادە ەتتى دەپ تۇسىنىڭدەر، ساۋ بولىڭدار» دەگەندى ىممەن ءبىلدىرىپ عايىپ بولادى.

 اقجان اتانىڭ بۇل ءۇش شاكىرتى دە ومىردە بەلگىلى ادامدار، ولار: ءاشىم ءارىپباي ۇلى جانە شالقار ايماحان ۇلى مەن امىربەك قاجى. ءۇش تاقۋا ادام كوزىمەن كورگەنىنە كۋالىك ەتسە، بۇعان قالاي سەنبەسسىڭ. ءومىر ءبىر ورنىندا تۇرا بەرمەيدى، بۇل كۇندە شاكىرتتەرى اقجان اتانىڭ ارتىنان كەتكەن، ەڭ سوڭعى شاكىرتى، بەلگىلى عالىم، قالامگەر شامشيدەن ءابدىرامان دا ومىردەن ءوتىپ كەتتى.

تورەعالي تاشەنوۆ

www.madeniportal.kz

سوڭعى جاڭالىقتار