الاش ارىستارىنىڭ مۇرالارىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق كونفەرەنسيا ءوتتى
ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسى اياسىندا تانىمال تاريحشى عالىمداردى تاراز تورىنە جيناعان اۋقىمدى شارانى وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسى ۇيىمداستىرعان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
«وتكەن جىلى ەلىمىزدە الاشوردا ۇلتتىق ۇكىمەتىنىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويى كەڭ كولەمدە اتالىپ وتكەن بولاتىن. بۇل باعىتتاعى ءىس-شارالار لەگى ءالى دە جالعاسىپ جاتىر. ويتكەنى، الاشوردا ۇلتتىق ۇكىمەتى 1917-جىلى قۇرىلعانىمەن، الاش ارىستارىنىڭ ەڭ ماڭىزدى ساياسي شەشىمدەرى 1918-جىلى قابىلدانعان ەدى. وسىدان تۋرا 101 جىل بۇرىن، ورىنبور قالاسىندا، 1- جالپى قازاق قۇرىلتايى ءدال وسى كۇنى باستالعان بولاتىن. سول قۇرىلتايدا، 12- جەلتوقسان كۇنى الاشوردا ۇكىمەتى جاريالانىپ، الاشتىقتار بارشا قازاقتان ءسۇيىنشى سۇراعان بولاتىن. مىنە، ارادا 101 جىل وتكەن سوڭ سول الاش ارىستارىنىڭ ۇرپاقتارى اۋليەاتا تورىندەگى كونفەرەنسيادا باس قوسىپ وتىرمىز. بۇل دا ءبىر تاريحي سايكەستىك دەپ ايتا الامىز»، - دەدى وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بەرىك قۇرمانعالي.
شاراعا ارنايى كەلگەن الاشتانۋدىڭ نەگىزىن قالاۋعا اتسالىسىپ جۇرگەن ق ر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور مامبەت قويگەلدى سول كەزدەگى قازاق قوعامىنىڭ جاعدايىن، الاش زيالىلارىنىڭ ازاتتىق جولىنداعى ۇستانىمدارى جايىندا باياندادى. ول الاش ارىستارىنىڭ سول كەزدەگى ايقىن ۇستانىمى، ۇلتتىق يدەياسى عاسىر وتسە دە ماڭىزدىلىعىن جويماعانىن جەتكىزدى.
«1917-جىل قارساڭىندا قازاق قوعامى ۇلت-ازاتتىق قوزعالىس ارناسىندا تۇردى. ال قازاققا كەرەگى - ۇلتتىق ەركىندىك، ۇلتتىق تاۋەلسىزدىك، ۇلتتىق مەملەكەتتىلىك بولاتىن. سول كەزدە ءاليحان بوكەيحانوۆ «بىزگە تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس جاعدايىندا تاپقا جىكتەلۋ زياندى. تاپقا جىكتەلسەك، ءوزارا سوعىسقا كەتسەك، ازامات سوعىسىنا كىرسەك، وندا ءبىز ازاتتىقپەن قوشتاسامىز» دەدى. سول كەزدەگى قازاق قوعامى ءۇشىن وسى تۇجىرىم - جالعىز دۇرىس ۇستانىم ەدى»، - دەدى پروفەسسور.
سونداي-اق، كونفەرەنسيا بارىسىندا ءبىرقاتار تاريحشى عالىمدار الاش تاريحى مەن ۇلت زيالىلارىنىڭ ومىرشەڭ يدەيالارى تۋرالى تەرەڭنەن قوزعاپ، تاعىلىمدى مالىمەتتەر مەن ورامدى ويلارىن ورتاعا سالدى.