ەلباسى: ۇرپاق ءۇشىن عالامشاردى ساقتاۋ جولىندا كۇش- جىگەردى بىرىكتىرۋ - ماڭىزدى

استانا. قازاقپارات - ەلباسى استانا كلۋبىنىڭ ءتورتىنشى وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە جاھاندىق سىن- قاتەرلەردى ەڭسەرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن شەشىمدەر قالىپتاستىرۋ جانە ىزدەستىرۋ ۇدەرىسىندە استانا كلۋبىنىڭ ءمانى مەن وزەكتىلىگىنىڭ زور ەكەنىن ايتتى.

 قازاقستان پرەزيدەنتى حالىقارالىق قاتىناستارداعى جاڭا احۋالدىڭ باستى سيپاتتارى مەن تۇيتكىلدى تۇستارىنا توقتالدى، دەپ حابارلايدى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

- ءىرى دەرجاۆالار اراسىنداعى قاراما- قايشىلىقتىڭ ءورشۋى قازىرگى الەمنىڭ تۇراقسىزدىعىن كۇشەيتىپ، وقيعالاردى بولجاپ- ءبىلۋ مۇمكىندىگىن ازايتۋدا. «پوستبيپوليارلىق» دەپ اتالاتىن الەمدىك ءتارتىپ كەلمەسكە كەتىپ بارادى. ۇلكەن ەۋرازيا ءپىشىنى كوز الدىمىزدا قالىپتاسىپ كەلە جاتىر، - دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.

ەلباسى گەوساياسي باقتالاستىقتىڭ ءورشۋى جەرگىلىكتى داعدارىستاردىڭ اۋقىمى مەن ولاردى ۋىسىندا ۇستاۋ دەڭگەيىنە كەرى اسەر ەتكەنىن اتاپ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، سونىڭ ناتيجەسىندە، اۋقىمدى قاقتىعىستارعا ۇلاسىپ كەتۋى مۇمكىن جاعدايلاردىڭ بولۋ قاۋپى بىرنەشە ەسە ءوستى.

- تەكەتىرەستىڭ كۇشەيۋى جالپى دامۋ مەن قاۋىپسىزدىككە قاتىستى جاھاندىق ينستيتۋتتاردىڭ تيىمدىلىگىنە كۇمان كەلتىرۋدە. بۇگىنگىنىڭ باستى ترەندى - ستراتەگيالىق تۇراقتىلىقتىڭ نەگىزىن «شايقالتۋ». ورتا جانە جاقىن قاشىقتىقتاعى راكەتالاردى جويۋ جونىندەگى ۋاعدالاستىقتارعا قاتىستى جاعداي شارىقتاۋ شەگىنە جەتتى، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ساۋدا سالاسىنداعى تەكەتىرەستىڭ ناتيجەسىندە الەم ەكونوميكاسى ءوسىمىنىڭ تومەندەۋ قاۋپى تۋرالى ايتىپ، ءبىر جاقتى ەنگىزىلىپ جاتقان ەكونوميكالىق سانكتسيالار ماسەلەسىنە توقتالدى.

سونىمەن قاتار، ەلباسى تاياۋ شىعىس ەلدەرىندەگى پروبلەمالاردىڭ شەشىلمەۋىنە، حالىقارالىق تەرروريستىك جانە ەكسترەميستىك توپتاردىڭ ارەكەتىنە بايلانىستى ءقاۋىپ- قاتەرلەر تۋرالى ايتتى.

- 2018 -جىل كيبەرقاۋىپسىزدىك جاھاندىق تۇراقتىلىقتىڭ مۇلدە جاڭا ولشەمىنە اينالعانىن ايقىن كورسەتتى. نەگىزگى دەرجاۆالار اراسىنداعى تەكەتىرەس وسى كەڭىستىككە اۋىپ بارادى. الداعى جىلدارى كيبەرتەحنولوگيالار كومەگىمەن ىستەن شىعارىلعان يادرولىق جانە باسقا دا ستراتەگيالىق نىسانداردىڭ قاۋىپسىزدىك پروبلەمالارىنىڭ وزەكتىلىگى ارتا تۇسەتىن بولادى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

سونىمەن بىرگە، قازاقستان پرەزيدەنتى ساۋدا سالاسىنداعى تەكەتىرەس جانە سانكتسيالىق سوعىستار جاعدايىندا الەم ەلدەرى قولداناتىن كوممۋنيكاتسيالىق قۇرالداردىڭ قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىنە توقتالدى.

نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جاھاندىق سىن- قاتەرلەردى ەڭسەرۋ جولىندا تىڭ شەشىمدەر ىزدەستىرۋ ماقساتىمەن 1975 -جىلعى حەلسينكي قورىتىندى اكتىسىن جاڭارتىپ، 2020 -جىلى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىققا ارنالعان كونفەرەنتسيا وتكىزۋدى ۇسىندى.

- جاڭا كەلىسىم جاساۋ ۇدەرىسى وڭاي بولمايتىنىن تۇسىنەمىز. سوندىقتان قورىتىندى كەلىسسوزدەرگە ازىرلىكتى 2019 -جىلدىڭ وزىندە باستاعان ءجون. ارينە، بۇل ماسەلەدە كوپ نارسە الەمدىك دەرجاۆالاردىڭ ۇستانىمدارىنا بايلانىستى بولادى. وسىعان وراي، ءىرى مەملەكەتتەردى جاڭا كەلىسىم جاساۋ جونىندەگى بىرلەسكەن جۇمىستارعا شاقىرعىم كەلەدى، - دەدى ەلباسى.

سونداي- اق، مەملەكەت باسشىسى يادرولىق قارۋ- جاراقتى ودان ءارى قىسقارتۋ جانە يادرولىق قارۋدان ازات ايماقتار قۇرۋ تۋرالى كەلىسسوزدەردى جانداندىرۋ ارقىلى يادرولىق دەرجاۆالار اراسىندا سەنىمگە نەگىزدەلگەن ديالوگ ورناتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتتى. قازاقستان پرەزيدەنتى تاعى دا حالىقارالىق قوعامداستىقتى يادرولىق قارۋدان ادا الەم قۇرۋعا شاقىردى.

نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الەمدىك ساۋدا سالاسىنداعى داۋلى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن مۇددەلى تاراپتارعا دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى اياسىندا كوپ جاقتى فورماتتا كەلىسسوز ۇستەلىنە وتىرۋدى ۇسىندى.

- 2020 -جىلى استانادا وسى ۇيىمنىڭ مينيسترلەر دەڭگەيىندەگى كەزدەسۋى وتەدى. ءبىز ساۋدا- ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ ءبىرىڭعاي ادىلەتتى ەرەجەسىن ازىرلەۋ جاعدايدان شىعۋدىڭ جولى دەپ بىلەمىز. سونىمەن قاتار، ساۋدا سالاسىنداعى تەكەتىرەس پروبلەماسىنىڭ شەشىمىن دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىن رەفورمالاۋدان ىزدەۋ قاجەت، - دەدى ەلباسى.

مەملەكەت باسشىسى ازياداعى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك ۇيىمىن قۇرۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى.

- ازياداعى ءوزارا ءىس- قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسى جونىندەگى قازاقستاننىڭ باستاماسى ازياداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق جونىندەگى كەلەشەك ۇيىمنىڭ نەگىزى بولا الادى. وسى يدەيانى جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان العاشقى قادام رەتىندە ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مەن ازياداعى ءوزارا ءىس- قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ كونسۋلتاتيۆتىك وتىرىسىن جانە وڭتۇستىك- شىعىس ازيا مەملەكەتتەرى قاۋىمداستىعىنىڭ قاۋىپسىزدىك جونىندەگى ايماقتىق فورۋمىن وتكىزۋدى ۇسىنامىن، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاۋىپسىزدىك جونىندەگى ميۋنحەن حالىقارالىق كونفەرەنسياسى سياقتى بەدەلدى باسقوسۋلاردى ۇيىمداستىرۋ كەزىندەگى تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ، استانا كلۋبىنىڭ بازاسىندا ەۋرازياداعى قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كونفەرەنسيا وتكىزۋدى ۇسىندى.

ەلباسى اقپاراتتىق كەڭىستىكتى دامىتۋ سالاسىنداعى ءوزارا ءىس- قيمىلدىڭ جاھاندىق ستراتەگياسىن ازىرلەۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.

سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن عالامشاردى ساقتاۋ جولىندا بارلىق كۇش- جىگەردى بىرىكتىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتتى.