قازاق ادەبيەتىنىڭ جيناقتارى قىتاي، اراب تىلدەرىندە جارىق كورەدى

 استانا. قازاقپارات - «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا مەن «جاھاندانۋ الەمىندەگى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسىنا قاتىسۋعا نيەت بىلدىرگەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ «ۇلتتار باسپاسى» ، سونداي- اق ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە ءبىلىم ورتالىعى اراسىندا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.

كەلىسىم اياسىندا سەرىكتەستەر قازاقستان تاراپىنا قازىرگى قازاق ادەبەتيەتىنىڭ ۇزدىك ۇلگىلەرىن قىتاي، اراب تىلدەرىنە اۋدارۋعا، سونىمەن قاتار ونى باسپادان شىعارىپ، تاراتۋعا جاردەمدەسەدى.

ۇلتتار باسپاسى - قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋدارماعا ماماندانعان ارناۋلى مەملەكەتتىك ۇيىمى. ول جىل سايىن قىتايدا تۇراتىن 56 ەتنوستىڭ تىلىندە جالپى تيراجى 20 ميلليون داناعا دەيىن مىنعا جۋىق كوركەم ادەبيەتتى باسپاعا دايارلايدى. 1953 -جىلدان بەرى باسپانىڭ قازاق رەداكسياسى جۇمىس ىستەپ كەلەدى.

ال، ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە ءبىلىم ورتالىعى - اراب ءتىلى مەن مادەنيەتىن كەڭىنەن ناسيحاتتاپ، مىسىر جانە باسقا ەلدەر اراسىندا مادەني- گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى نىعايتۋمەن اينالىساتىن بەدەلدى ۇيىمداردىڭ ءبىرى. ورتالىقتىڭ 25 ەلدە وكىلدىگى بار.

قازاقستان تاراپىنان مەموراندۋمعا قول قويعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ حاتشىسى ايدا بالايەۆا قازاقستان پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان جوبانىڭ ايرىقشا ماڭىزى مەن جوعارى مارتەبەسىنە توقتالدى. قازاق پروزاسى مەن پوەزياسىنىڭ تاڭدامالى جيناعى وسىنداي اۋقىمدا شىعارىلۋى العاش رەت. انتولوگيا ب ۇ ۇ- نىڭ 6 تىلىندە جارىق كورىپ، اعىلشىن، اراب، قىتاي، يسپان، ورىس جانە فرانسۋز تىلدەرىندە سويلەيتىن ەلدەرگە تەگىس تاراتىلادى.

ءوز كەزەگىندە ق ح ر ۇلتتار باسپاسىنىڭ ورىنباسارى، گاو لي حانىم قىتاي تارابى باسىلىمنىڭ ساپاسىن قامتاسىز ەتۋ ءۇشىن بار بىلىمدەرى مەن تاجىريبەسىن جۇمسايتىنىنا سەندىردى. گاو لي حانىمنىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتار باسپاسى ءۇشىن الەمگە ايگىلى ءىرى باسپالارمەن بىرگە وسىنداي اۋقىمدى جوباعا قاتىسۋ - ۇلكەن مارتەبە.

  ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە ءبىلىم ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى حەمدان يبراگيم انتولوگيانى اۋدارۋ، باسىپ شىعارۋ بارىسىندا اراب الەمى مەن قازاقستان اراسىندا ەكىجاقتى مادەني- گۋمانيتارلىق بايلانىستار نىعايىپ، قازاقستان مەن ەگيپەتتىڭ ىنتىماقتاستىعى ارتا تۇسەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.

ايتا كەتەيىك، بۇگىندە قازاق ادەبيەتىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنىڭ جيناعى ب ۇ ۇ- نىڭ 6 تىلىنە (اعىلشىن، اراب، يسپان، قىتاي، ورىس، فرانتسۋز تىلدەرىنە) اۋدارۋ «جاھاندانۋ الەمىندەگى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىر. جوبا، ءوز كەزەگىندە، قازاقستان پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ ۇسىنعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ قۇرامداس بولىگى سانالادى. جوبانىڭ ماقساتى - الەمگە قازاق ادەبيەتىنىڭ، مۋزىكا جانە بەينەلەۋ ونەرىنىڭ، حورەوگرافياسىنىڭ، كينو جانە تەاتر سالاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك جىلدارداعى جەتىستىكتەرىن كورسەتۋ. جوبا اياسىندا قازىرگى قازاق ادەبيەتىنىڭ قوس انتولوگياسى باسپاعا ازىرلەنىپ جاتىر. ولار - «قازىرگى قازاق پروزاسىنىڭ انتولوگياسى» جانە «قازىرگى قازاق پوەزياسىنىڭ انتولوگياسى» . ءار انتولوگيانىڭ كولەمى - 600 بەت، ءارقايسىسىنا 30 اۆتوردان ەنەدى. انتولوگيانىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنى قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا وتكەن ارنايى جيىندا بەكىتىلدى.

قازىرگى تاڭدا جوبانىڭ باستى سەرىكتەستىكتەرى انىقتالىپ، كەلىسسوزدەر اياقتالىپ قالدى. ماسەلەن، جيناقتىڭ اعىلشىن تىلىندەگى نۇسقاسىن دايارلاۋعا كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسپاسى اتسالىسسا، يسپان تىلىندەگىسى يسپانيانىڭ مادەنيەت مينيسترلىگى جانە سەرۆانتەس ينستيتۋتى، فرانتسۋز تىلىندەگىسى پاريج مەرياسى مەن فرانسيانىڭ ۇلتتىق كىتاپ ورتالىعىنىڭ قولداۋىمەن دايىندالادى. انتولوگيانىڭ ورىس تىلىندەگى نۇسقاسىن ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسپا ءۇيى، قىتاي تىلىندەگىسىن - ق ح ر ۇلتتار باسپاسى، ال اراب تىلىندەگىسىن ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە ءبىلىم ورتالىعى اۋدارىپ، باسىپ شىعارۋعا جاردەمدەسەدى. قازاقستان تاراپىنان جوبانى «ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى» قوعامدىق قورى جۇزەگە اسىرادى.