كولىكسىز ءومىر: يسپانيادا كولىككە تىيىم سالعان قالا بار

استانا. قازاقپارات - يسپانيانىڭ پونتيەۆەدرا قالاسىندا قالانىڭ ۇيرەنشىكتى شۋىن قۇستار مەن تۇرعىندار داۋىسى الماستىرعان.

ۇلى بريتانيانىڭ The Guardian باسىلىمىنىڭ ءتىلشىسى ستيۆەن بەرگەن قالانىڭ قالاي كولىكتەن باس تارتقانى، بۇل شەشىمدى قالا مەرى قالاي قابىلداپ، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ قالاي قولداعانى تۋرالى كولەمدى ماقالا جاريالادى.

«جول قوزعالىسى جوعالعالى بۇل قالادا كولىك قوزعالتقىشى مەن موتوتسيكلدىڭ داۋىسىن ەستىمەيسىز. ونىڭ ورنىنا قالا كوشەلەرىنە شىقساڭىز، قۇستار مەن ادامدار داۋىسىن، ءتىپتى، تۇرعىنداردىڭ كوفەگە قانت سالىپ، ارالاستىرىپ جاتقانىن دا انىق ەستيسىز. قالادا مۇعالىمدەر «وقۋشىلارىمنىڭ بىرەۋى كولىك استىنا ءتۇسىپ قالماسىن» دەگەن قورقىنىش سەزىمىنسىز بالالاردى جەتەكتەپ جۇرەدى» دەپ جازادى اۆتور.

ونىڭ ايتۋىنشا، قالا مەرى اۋىسقانعا دەيىن قالانىڭ ءبىر كوشەسىنەن كۇن سايىن 14 مىڭ كولىك وتەتىن جانە كوشەدە تۇرعىنداردان گورى كولىكتەر كوپ بولاتىن.

«قالا مەرى انزو فەرناندەس لورەس 1999-جىلدان بەرى وسى قىزمەتتە وتىر. ونىڭ فيلوسوفياسى قاراپايىم - اۆتوكولىكتىڭ يەسى بولۋ قوعامدىق ورىنداردى بوساتپاۋعا قۇقىق بەرمەيدى. «اۆتوكولىكتەردىڭ كەسىرىنەن بالالار مەن قارتتاردىڭ كوشەدە ەركىن جۇرە الماعانى دۇرىس پا؟» دەيدى قالالىق ينفراقۇرىلىم دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى تسەزار موسكەرا».

ماقالادا قالا مەرى بولا سالا لورەس قالانىڭ تاريحي ورتالىعىندا 300 مىڭ شارشى مەتر بولاتىن جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولىن سالادى. «ءبىز قالانىڭ قوعامدىق ورىندارىن تۇرعىندارعا بوساتىپ بەرۋ ءۇشىن اۆتوكولىكتەردەن باس تارتامىز دەپ شەشتىك»، - دەپتى سوندا مەر. وسىلايشا قالادان وتەتىن كولىكتەر قوزعالىسى شەكتەلىپ، كوشەدەگى كولىك قوياتىن ورىندارعا تىيىم سالىنىپتى. بىرتىندەپ قالا ورتالىعىنداعى كولىك قوياتىن ورىنداردىڭ كوبى جابىلىپ، كەيبىرى جەر استىنا كوشىرىلگەن.

سونىمەن قاتار، باعدارشامدار دا الىنىپ تاستالعان جانە قالا ماڭىنداعى جىلدامدىق ساعاتىنا 30 كيلومەتر بولاتىنداي شەكتەلگەن.

«بۇل شەشىمنىڭ كوپتەگەن ارتىقشىلىقتارى بولدى. 1996-2006-جىلدار ارالىعىندا جول اپاتىنان 30 ادام قازا تاپقان كوشەدە الداعى ون جىلدا ءۇش ادام قايتىس بولسا، 2009-جىلدان بەرى مۇنداي جاعداي مۇلدەم تىركەلمەگەن. سونداي-اق، اۋاعا شىعارىلاتىن CO2 قالدىعى %70 ازايدى. بۇرىن كولىكپەن جۇرگەن قوزعالىستىڭ تورتتەن ءۇشىن ءقازىر تۇرعىندار جاياۋ نەمەسە ۆەلوسيپەدپەن جۇزەگە اسىرادى. باسقا قالالاردا تۇرعىندار كەتىپ جاتسا، ورتالىق پونتيەۆەدرانىڭ تۇرعىندارى سانى 12 مىڭ ادامعا ارتقان. يسپانيانىڭ باسقا جەرلەرىندەگى ەكونوميكالىق داعدارىسقا قاراماستان، بۇل جەردە ءىرى ساۋدا ورتالىقتارىن سالىنىپ، شاعىن بيزنەس وركەندەي تۇسكەن»، دەپ جازىلعان ماقالادا.

مالىمەتكە قاراعاندا، قازىر بۇل قالانىڭ 80 مىڭنان استام تۇرعىنى بار.

«ادامدار وزدەرى قالاعان جەردە كولىكپەن جۇرە المايتىنىن ەستىگەندە، باسىندا كوپشىلىگى جاقتىرا قويمادى. دەگەنمەن، مەردىڭ ايتۋىنشا، ورتالىقتا شاڭىراق كوتەرىپ جاتقان جاس جۇبايلاردىڭ تويىنا جانە ادام جەرلەۋ راسىمىندە كولىكپەن جۇرۋگە رۇقسات ەتىلەدى، ءبىراق قالعان ادامدار جاياۋ جۇرۋلەرى كەرەك. باستى پروبلەما - قالا شەتىندە كولىك قوياتىن ورىندار جەتپەي جاتىر»، - دەپتى قالا مەرى لورەس.

ماقالادا جەرىلىكتى ارحيتەكتور رودجەليو كارباللو سولەر پونتيەۆەدرانى اۆتوكولىكسىز زونا سالۋعا ارنالعان كەرەمەت ورىن ەكەنىن ايتقان. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، قالانى 25 مينۋتتىڭ ىشىندە جاياۋ ارالاپ شىعۋعا بولادى. «ءومىر ءسۇرۋدىڭ مۇنداي ۇلگىسىن سىناۋشىلار دا بارشىلىق، دەگەنمەن، ءبىز ودان باس تارتپايمىز»، - دەيدى ول.