جاس دارىننىڭ الەمگە ايتارى بار: قازاق «موتسارتىنىڭ» ونەرى تۋرالى ءبىر پىكىر

None
None
استانا. قازاقپارات - 16- قازان كۇنى «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ ۇلكەن زالىندا جاس كومپوزيتور جانە پيانيست، كوپتەگەن حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ لاۋرەاتى، يتاليانىڭ Santa Cecilia di Bergamo مۋزىكا اكادەمياسىنىڭ دوكتورانتى 19 جاستاعى راحات-ءبي ءابدىساعيننىڭ شىعارماشىلىق كەشى ءوتتى.

وسىعان وراي استانا تۇرعىنى گۇلنار راحمەتوۆانىڭ كونسەرتتەن تۇيگەن وي-پىكىرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

«كەش بارىسىندا جاس دارىن 8 ۇزدىك تۋىندىنى ورىندادى. ولاردىڭ قاتارىندا «رومانتيزم جاڭعىرىعى»، «ومىرگە قۇشتارلىق»، «ءتاڭىر تۇراعى»، «نۇرلى جول» جانە «تىم-تىرىستىڭ تىرسىلى» شىعارمالارى بار.

ولاردىڭ بەسەۋى - قازاقستانداعى پرەمەرا. فورتەپيانو جانە سيمفونيالىق وركەستر ءۇشىن ارنايى جازىلعان ەكەۋىن اۆتوردىڭ ءوزى ورىنداپ شىقتى. بۇل جاس ازاماتتى موتسارتپەن سالىستىرادى - ونىڭ بويىندا مۋزىكا دانىشپانى ەرتە وياندى. موتسارتتىڭ قاسىندا ءاردايىم اكەسى ءجۇرىپ، مۋزىكانتتىڭ بەس جاسىنان باستاپ، ونىڭ كونسەرتتەرىنە اتاقتى مۋزىكا باعالاۋشىلارىن شاقىرتقان.

پاگانينيدىڭ دە جانىندا قاتال بولسا دا، اكەسى ءجۇردى. الەمدى تاڭقالدىرعان ءاربىر جاس تالانتتىڭ جانىندا ونى ىنتالاندىرىپ وتىراتىن جاقىندارى بولدى. ەگەر بالاڭنىڭ الەمگە ۇسىنار تاماشا ونەرى نەمەسە قابىلەتى بولسا، وعان كومەكتەس، كوكجيەكتەرىن انىقتا! راحات-ءبي ءابدىساعيننىڭ اكەسى تولەگەن قوجامقۇلوۆ تا بالاسىنا العاشقى ۇستاز ءارى ءبىرىنشى سىنشى بولا بىلگەن.

مۇنداعى باستىسى - جاس جىگىتتىڭ ەرتە جاسىنان باستاپ بىزگە ايتارى بار. ءبىر قاراعاندا، ون توعىز جاستاعى جىگىت وزىنەن ءۇش ەسە ۇلكەن ماعان نە جايىندا ايتۋى مۇمكىن؟ تىڭداماعان، وقىماعان، كورىپ ۇلگەرمەگەنىمنىڭ ورنىن تاجىريبەممەن وتەي الامىن. ءبىراق جۇرەگىم تىنىش تاپپاعاندا نەگە مەن ونىڭ «كۇن ساۋلەسىنە ۇمتىل»، «ومىرگە قۇشتارلىعىن» نەمەسە «قازاق راپسودياسىن» قوسامىن؟ قوسامىن دا، اۆتوردىڭ جەكە ورىنداۋىنداعى بۇل تۋىندىلاردى سانسىز رەت تىڭداپ، ەڭىرەپ جىلاپ جىبەرە جازداعان سەزىمىمدى تىيىپ، كۇندەلىكتى ءومىردىڭ سۇرقيالىعى مەن قاراپايىم قاربالاسىنان تازارىپ قالعانىمدى سەزىنەم.

تالانت جاسقا باعىنبايدى. سوندىقتان، بىرنەشە اپتا بۇرىن جاس كومپوزيتوردىڭ وتباسى ەلورداعا كەلگەنىن ەستىپ، ونىڭ تۋىندىلارىن ءوز ورىنداۋىندا تىڭداۋعا شاقىرۋ العاندا، قۋانا كەلىستىم. سەبەبى، ونىڭ تۋىندىلارىنىڭ كوبى عالامتوردا جوق. ولاي بولعانىمەن، باتىس، شىعىس جانە رەسەيدەگى ەڭ بەدەلدى فەستيۆالدەر وسى تۋىندىلارمەن اشىلىپ، ولاردىڭ پارتيتۋرالارى تاريحى ۇلكەن، ابىرويى تالاسسىز مۋزىكالىق تۋىندىلاردى جاريالاۋدى وزدەرىنە اتاق دەپ سانايدى.

سەندەرگە ايتايىن - مۋزىكانى اۋەلى بولشەكتەپ، ودان كەيىن بۇدان جاڭا تۋىندى جاساۋعا تىرىسقان جاس كومپوزيتور- ەكسپەريمەنتاتوردىڭ ويىن باعۋ مۇمكىندىگىن مەن تولىق پايدالاندىم.

كونسەرتتە ورىندالعان اۆانگارد تۋىندىلاردىڭ بارلىعى سيمفونيالىق وركەستر ءۇشىن جانرمەن ەرەكشەلەنىپ، جاس ادامنىڭ الەم، ءومىر، ءوزى تۋرالى تەرەڭ ءبىلۋ مەن سەزىنۋ جۇگىن ارقالاپ كەلەدى.

«قۇداي ۇيىندە» عارىش الاساپىرانى كاكوفونياسىنان تاس قاراڭعىدا جارىقتىڭ جىڭىشكە كەسىندىسى پايدا بولىپ، كوز الدىمدا بۇكىل سپەكترمەن ءوتىپ، اقىرى اپپاق بولعانىن باقىلاۋ قىزىق بولدى. بۇل جارىق قورشاعان الەمدى قۇرىلىمدايدى. سكريپكالاردىڭ قيسىنسىز، بولشەكتەلگەن ويىنىنىڭ ارتىن سىبىزعىنىڭ جاسقانشاق، باسىندا جالپاق دىبىسى، ودان كەيىن ۆيولونچەلدىڭ سەنىمدى كونسونانسى جالعاستىرادى - گارمونيا كەلىپ، جەر ءجۇزىنىڭ جاسىرىن بولىكتەرىنە وتەدى، ءىس جۇزىندە بۇل - ادامنىڭ رۋحى. سەبەبى قۇدايدىڭ ءۇيى - ادام.

راحاتء-بي ءابدىساعين امبەباپ ونەرىن تاعى ءبىر كورسەتتى. ول بىزگە وسىنداي توسىن سىيلاردى ءالى تالاي كورسەتەتىن بولادى. كونسەرتتە رەسەيدەن كەلگەن قوناق، چايكوۆسكي اتىنداعى ماسكەۋ كونسەرۆاتورياسىنىڭ كومپوزيتورى ءارى پروفەسسورى يۋري كاسپاروۆتىڭ سوزىمەن ايتساق، «راحات- ءبيدىڭ بىزگە ون جىلدان كەيىن قانداي سىيلىق جاسايتىنىن ويلاۋ قورقىنىشتى».

سوڭعى جاڭالىقتار