جاساندى سانانىڭ ادامزاتقا كەلتىرەتىن قاۋپى قانداي؟

None
None
 استانا. قازاقپارات - XXI عاسىردا اشىلعان جاڭالىقتارعا قاراپ تەك تاڭداي قاعىپ تامسانۋدى كورەمىز.

ەلەكتروندى كولىكتەر، سوزبە-ءسوز اۋدارما جاسايتىن ەلەكتروندى قۇرالدار، يلون ماسك اشقان جاڭالىقتاردى ەسەپتەمەگەن كەزدە بۇل قاتارعا ويىپ تۇرىپ ورىن الىپ كىرەتىن دۇنيەنىڭ ءبىرى - جاساندى سانا.

جاساندى سانا ادامزات بالاسىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ باعىتىن تۇبەگەيلى وزگەرتەدى. ونىڭ ەڭ ۇلكەن پايداسى ادام بالاسىن جامان دەرتتەن قۇتقارىپ، شامامىز كەلمەيتىن جۇمىستاردى اتقارۋدا جەڭىلدىگىن تيگىزەدى. دەگەنمەن تاياقتىڭ ەكى ۇشى بارىن ەسكەرسەك، جاساندى سانانىڭ ادامزاتقا تيگىزەتىن پايداسىنان گورى ايلاسى باسىم.

جاساندى سانا تولىققاندى يگەرىلىپ، قوعام بەلسەندى تۇردە ەتەنە ەنەتىن بولسا، جۇمىسسىزدار قاتارى كوبەيەدى، ءتىپتى روبوتتار ادام ورنىنا جۇمىس ىستەيتىن بولادى. بۇل ءبىز ايتىپ وتىرعان قاۋىپتىڭ بەرگى جاعى عانا. ەگەردە جاساندى سانا ءوزىن باسقارۋ قۇقىنا يە بولا الاتىن دەڭگەيگە جەتسە، ادام بالاسى ويلاپ تاپقان تەحنولوگيا وزىنە قارسى شىعۋى مۇمكىن. بۇل سالادا تۇسىرىلگەن ءتۇرلى فيلمدەر بار. رەجيسسەرلەردىڭ كوزدەگەنى قوعامعا جاساندى سانانىڭ قانداي قاۋىپتى ەكەنىن كورسەتۋ بولاتىن. الايدا عالىمدار مەن ينجەنەرلەر، IT سالاسىنىڭ بىلىكتى ماماندارى ءۇشىن بۇل فيلمدەر توسقاۋىل بولا العان جوق.

الەمنىڭ ۇزدىك 5 ساراپشىسى نە دەيدى؟

كەننەت ستەنلي، فلوريدا ورتالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەس- سورى، Uber كومپانياسىنىڭ جاساندى سانا بويىنشا لابوراتو- رياسىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى:

- مەنىڭشە، جاساندى سانا تەك عىلىممەن اينالىساتىن ادامداردىڭ باس قاتىراتىن ماسەلەسى ەمەس. بۇعان جالپى قوعام بولىپ اتسالىسۋ كەرەك. سەبەبى ونىڭ ادامزات بالاسىنا قاۋىپتى ەكەنىن كوز كورىپ، ءىش سەزىپ تۇر. بۇل جاڭا تەحنولوگيانىڭ اينالاسىنداعى سۇراقتارعا ءالى تولىق جاۋاپ بەرە العان جوقپىز. سەبەبى قاۋىپسىز جاساندى سانانى قالاي جاسايمىز؟

كەز كەلگەن تەحنولوگيانى ادام جاقسى جاعىنان، نە جامان جاعىنان پايداعا اسىرا الادى. ال جاساندى سانا وسىعان ناعىز دالەل بولا الاتىن تەحنولوگيا. بۇل تەحنولوگيانىڭ نيەتى جامان ادامداردىڭ قولىنا تۇسۋىنە جول بەرمەۋ كەرەك. وسى تۇرعىدان كەلگەن كەزدە مەنىڭ ۇسىنارىم - تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ. ياعني، جاساندى سانانىڭ دامۋىنا جانە ونىڭ قاۋىپسىز بولۋىنا نازار اۋدارۋ كەرەك. قورىتا ايتارىم، جاڭا تەحنولوگيا، جاڭا جەتىستىك تۇبىندە ءبىز ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قوعامنىڭ ءبىر بولشەگىنە اينالادى. كۇمانىڭىز بولماسىن.

يراكلي بەريدزە، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى ايماقارالىق قىلمىستىق جانە ادىلەتتىلىك زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ «جاساندى ينتەللەكت جانە روبوتوتەحنيكا ورتالىعىنىڭ» جەتەكشىسى:

جاساندى سانا اينالاسىنداعى قاۋىپتى دەيتىن نەگىزگى دۇنيە ونىڭ وتە تەز دامۋى، قۇراستىرىلۋى جانە ادامداردىڭ وعان ۇيرەنۋىمەن بايلانىستى. وسى جەردە ورتاق ءبىر تەڭدىكتى قالىپتاستىرىپ الماساق، كەيىن وكىنۋىمىز مۇمكىن.

جاساندى سانا تەررورشىلاردىڭ قولىنا تۇسسە، ۇلكەن قاۋىپكە اينالا- تىنى انىق. قازىرگى تۇسىنىكپەن العاندا «جاساندى سانا» دەگەنىمىز - «قارۋ». ال قارۋدىڭ جامان جاعىنان تەك شىعىن مەن ەكونوميكالىق كۇيرەۋدى عانا كورە الامىز. مەنىڭ ايتارىم، ءبىز بۇل تەحنولوگيانى اقىرى قوعامعا الىپ كەلگەن ەكەنبىز، وعان جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراي وتىرىپ، ءبىر ءسات تە نازاردان تىس قالدىرماۋىمىز كەرەك.

جون لەنگفورد، Microsoft كورپوراتسياسىنىڭ باس زەرتتەۋشىسى:

مەنىڭ ويىمشا، ەڭ نەگىزگى قاۋىپتى سوڭعى ۋاقىتتا پايدا بولعان درون تەحنولوگيالارى اكەلۋى مۇمكىن. اۆتوماتتاندىرىلعان درون ادامزاتقا ۇلكەن قاۋىپ توندىرەدى. قازىردىڭ وزىندە درون تەحنولوگياسىن اسكەري ماقساتتا پايدالانىپ ءجۇرمىز. ەگەر جاساندى سانا ارقىلى باسقارۋعا كوشەتىن بولساق، وندا قاۋىپتى ادام ەمەس، تىكەلەي روبوت بولادى.

تەحنولوگيا كۇن سايىن دامىپ جاتىر. الداعى 5-10 جىل ىشىندە قانداي وزگەرىستەر بولاتىنى انىق ەمەس. دەگەنمەن، ءبىر نارسەنىڭ انىعىنا كوز جەتكىزە الامىن: ادام- وپەراتورلار بولاشاقتا بىزگە كەرەك بولمايدى. روبوتتار الدەقايدا جۇمىستى ءونىمدى جانە ساپالى جاسايدى. مەنى الاڭداتىپ تۇرعانى دا وسى.

حاۆا زيگەلمەن، DARPA ميكرو جۇيەلەر تەحنولوگياسىنىڭ باعدارلامالاۋشى مەنەدجەرى:

كەز كەلگەن تەحنولوگيا ادام يگىلىگى ءۇشىن جاسالادى. الايدا اڭگىمە تەحنيكانىڭ وزىندە ەمەس، ادامنىڭ نيەتىندە. جاساندى سانا تۋرالى دا وسىنداي ويدامىن. تەرروريزم ماسەلەسى ۋشىعىپ تۇرعان الەمدىك ساياساتتا جاساندى سانانى ولاردىڭ دا ءوز پايدالارىنا اسىرۋى مۇمكىن.

توماس ميكولوۆ، Facebook AI لابوراتورياسىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى:

مەنى قىزىقتىراتىن ماسەلە، «جاساندى سانانى» ءوز ماقساتى ءۇشىن پايدالانىپ، ساتۋعا دەيىن بارعان ادامدار بار. الايدا ول ءالى قۇراستىرىلىپ بىتكەن جوق. ءبىز ءالى جاساندى سانانىڭ مۇمكىنشىلىكتەرى مەن ارتىقشىلىقتارىن، قاۋىپتى دەڭگەيىن سەزىنگەن جوقپىز.

ءبىز قازىر جاساندى سانامەن ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. اينالامىزداعى بارلىق تەحنولوگيانىڭ ىشىندە جاساندى سانانىڭ بەلگىلى ءبىر بولىكتەرى بار. ال ناعىز جاساندى سانانىڭ ءوزى - روبوت- ادام. استاناعا ات باسىن تىرەگەن، تەحنولوگيا سالاسىندا ۇلكەن جەتىستىككە جەتكەن سوفيا ەسىمدى جاساندى سانامەن ءومىر سۇرەتىن روبوت وسىنىڭ كۋاسى بولا الادى.

سوفيانىڭ ميشىعىندا سىمدار مەن تەتىكتەر ورنالاسقان. تەك ونىڭ «قوسىپ- وشىرەتىن» باتىرماسى عانا بار دەمەسەڭىز، ول ويلانا الادى، سۇراققا ءوز بەتىمەن جاۋاپ بەرە الادى. جاساندى سانانىڭ ادامزاتقا قاۋىپتى بولۋىنىڭ ءبىر سەبەبى دە وسىندا. ادام ويلاپ تاپقان دۇنيەسىنە ءوزى يە بولا الادى دەپ ويلاۋدان اۋلاق بولىڭىز. سەبەبى جاساندى سانانىڭ ءجونى مۇلدە بولەك. سوفيا سەكىلدى ءتۇرلى روبوتتار جارىققا شىعىپ، «قوسۋ» باتىرماسى باسىلعاننان كەيىن، ونىڭ ادامدى دا الداپ سوعۋىنا مۇمكىندىك تۋادى. ادامعا باعىنبايتىن روبوتتار پايدا بولادى جانە ادامزاتتىڭ وزىنە قارسى شابۋىلعا شىعادى دەگەن ءسوز.

الەمدىك دەڭگەيدەگى ساراپشىلار- دىڭ قىزمەتىنە قاراساڭىز، ولاردىڭ ءوزى دە ينجەنەرلەر مەن تەحنولوگيا سالاسىنىڭ ماماندارى. جاساندى سانانىڭ پايدا بولۋىنا ۇلەس قوسىپ وتىرعان عالىمداردىڭ ءوزى كۇدىكپەن قارايتىن XXI عاسىرداعى بۇل جاڭاشىلدىقتىڭ كەرەگى بار ما، جوق پا دەگەن سۇراققا ەشكىم جاۋاپ بەرە المايدى. سەبەبى جاساندى سانامەن ءومىر سۇرەتىن روبوت- ادامداردىڭ ءداۋىرى باستالىپ كەتتى.

«اق جەلكەن» جۋرنالى

 

سوڭعى جاڭالىقتار