سارى ارقا گاز قۇبىرى كوپ جۇرتتى وشاققا وت جاعۋ بەينەتىنەن ارىلتادى
پارلامەنتكە كەلگەن ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى دانيار اقىشيەۆ بۇل ءوز- ءوزىن اقتايتىن جوبا بولاتىنىن ايتتى. قىزىلوردادان تارتىلاتىن كوگىلدىر وتىن ارقا ءتورى استاناعا ناقتى قاشان جەتەدى؟
قىزىلوردا- جەزقازعان- تەمىرتاۋ- قاراعاندى- استانا باعىتى بويىنشا تارتىلاتىن «سارى ارقا» ماگيسترالدى گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسىنا 267 ميلليارد تەڭگە بولىنبەك. ناتيجەسىندە تراسسا بويىنداعى 171 ەلدى مەكەن كوگىلدىر وتىنمەن قامتىلادى. بۇل گازبەن اس- سۋ ازىرلەپ، التى اي قىستا جالىنىمەن جىلىناتىن كۇن دە تاياۋ دەگەن ءسوز. ال كوگىلدىر وتىن استاناعا 2019 -جىلى جەتەدى.
گازعا ەڭ الدىمەن ەلورداداعى جىلۋ قازاندىقتارى قوسىلادى. ياعني كومىردى ەشەلونداپ جۇتاتىن جىلۋ ەلەكتر ورتالىقتارى ەندىگىدە لاپ ەتىپ جانىپ، زىم- زيا جوق بولاتىن كوگىلدىر وتىننىڭ كۇشىمەن جۇمىس ىستەيدى. ناتيجەسىندە اۋا لاستانبايدى. شىنىمەن، الپاۋىت زاۋىت فابريكاسى بولماسا دا، ەلوردانىڭ اسپانىندا قويۋ ءتۇتىن تۇنىپ تۇرادى. اسىرەسە قىستا. سەبەپ جىلۋ ەلەكتر ورتالىقتارىندا. مۇنداعى قازاندىقتار 651 مىڭ توننا كومىر جاعىپ، جىلىنا اۋاعا 36 مىڭ تونناعا جۋىق زياندى قالدىق شىعارادى. ەندى قاتتى وتىندى ءوزى ارزان، ءوزى زيانسىز تابيعي گاز الماستىرسا، اۋانىڭ لاستانۋى التى ەسەگە دەيىن ازايماق.
بولات داۋلەتوۆ، «استانا باس جوسپارى» مەكەمەسىنىڭ باس ينجەنەرى:
- ەكىنشى جاعىنان، كوكتال-1، كوكتال-2 دەگەن ىقشام اۋداندار بار. يۋگو- ۆوستوك دەگەن شاعىن اۋداندار بار. سول جەرلەردىڭ بارىندە قازىر كومىر جاعادى. ءبىرىنشى كەزەكتە سول جەرلەرگە گاز اكەلىنەدى.
ەلەنا رۋبان، قالا تۇرعىنى:
- كومىرگە جىلىنا 150 مىڭعا جۋىق اقشا جۇمسايمىز. قاتتى وتىن جىلدان جىلعا قىمباتتاپ كەلەدى. كۇلىن توگۋ دە مۇڭ. سەبەبى ول ءۇشىن ارنايى ورىندار جوق. ال گاز كەلسە قولىمىز ۇزاراتىن ەدى.
ەلورداعا گاز جەتسە جەر ۇيدە تۇراتىندار ەلەنا رۋبان سياقتى شەلەكتەپ كومىر تاسىپ، كۇل توكپەيدى. ءبىر تەتىكتى باسا سالىپ، ءۇيىن دە جىلىتادى. تاماعىن دا پىسىرەدى. وسىلايشا جۇرتشىلىقتى جارىلقايتىن كوگىلدىر وتىننىڭ قۇنى قانشا بولماق؟ ءتاريفى قالتانى قاقپايدى ما؟
ق ر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى گاز ونەركاسىبىن دامىتۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى:
- تاريفتى بەلگىلەۋ باعىتىندا ارينە ەلدەگى ەكونوميكالىق- الەۋمەتتىك احۋال ەسكەرىلەدى. ەندى بىلاي سيفرمەن ايتساق، گازدىڭ ءبىر تەكشە مەترى 50 تەڭگەن قۇرايدى.
بۇل استاناداعى باعا. 50 تەڭگە ءبىر تەكشە مەتر گاز ءۇشىن ديزەل وتىنىنا، سۇيىتىلعان مۇنايعا قاراعاندا اناعۇرلىم ارزان. ناقتىراق ايتساق، گاز سۇيىتىلعان مۇنايدان 2، ديزەلدەن 3 ەسە ارزان. سوندىقتان ءبىر تەكشە مەتر ءۇشىن 50 تەڭگە تولەپ جاتساڭىز، بۇل قالتاڭىزدى جۇقارتا قويماس دەيدى ماماندار. ەڭ باستىسى - قاۋىپسىز.
تاعى ءبىر شاراپاتى - گازى بار وڭىرلەر وركەندەيدى. جالپى كەشەندى دامۋ جوسپارىنا سايكەس باس قالانى گازداندىرۋعا 31 ميلليارد تەڭگە قاراجات قاراستىرىلعان. استانانى گازبەن قامتۋ 3 كەزەڭگە ءبولىنىپ وتىر. باستاپقى كەزدە استانا مەن قالا ماڭىنداعى 12200 ءۇي گازعا قوسىلسا، كەيىن كوگىلدىر وتىن 2 مىڭعا جۋىق شاڭىراققا تارتىلادى. ال ءۇشىنشى كەزەڭدە 7500 باسپانانى گازبەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانعان. وسىلايشا 2021-جىلعا قاراي 21 مىڭنان اسا ءۇي گازدىڭ شاراپاتىن كورەدى.
www.24.kz