عالىمدار نەلىكتەن «جاقسى ادامداردىڭ» بيزنەسى جۇرمەيتىنىن انىقتادى
سەبەبى مۇنداي ادامدار اقشانى از باعالايتىندىقتان كوبىنە بانكروتقا ۇشىرايدى. ەكونوميستەر مەن الەۋمەتتانۋشىلار جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، وسىنداي قورىتىندى جاسادى، دەپ حابارلايدى JPSP جۋرنالى.
«ءبىز قارجىلىق ماسەلەلەردە كوڭىل جىقپايتىن مىنەز بەن ساتسىزدىكتەردىڭ اراسىنداعى بايلانىستى انىقتاۋدى ماقسات تۇتتىق. بۇدان بۇرىن ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز اقكوڭىل جانداردىڭ جالاقىسى ايتارلىقتاي تومەن بولىپ كەلەتىنىن جانە ولار باسقا ادامدارمەن سالىستىرعاندا نەسيەنى تىم از راسىمدەيتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن. ءبىز قارجى ماسەلەسىنىڭ باسقا سالالارىندا دا وسىنداي جايت ورىن الاتىنىن نەمەسە ولاي ەمەس ەكەنىن تەكسەردىك»، - دەيدى نيۋ-يوركتەگى (ا ق ش) كولۋمبيا بيزنەس- مەكتەبىنىڭ قىزمەتكەرى ساندرا ماتتس (Sandra Matz).
ادامداردان باسقا كوپتەگەن سۇتقورەكتىلەر مەن كەيبىر پريماتتار وزدەرىنىڭ تايپالاستارىنا كومەكتەسۋگە بەيىم ەمەس جانە ءوز ۇيىرلەرىنەن بولەك دوستىق بايلانىستاردى قولدامايدى دەپ ەسەپتەلەدى. سوڭعى جىلدارى عالىمدار شيمپانزەنىڭ، مايمىلداردىڭ كەيبىر باسقا دا تۇرلەرىنىڭ جانە بالالاردىڭ قاتىسۋىمەن كوپتەگەن «الترۋيمزمگە تەستىلەۋ» جۇرگىزدى.
قازىرگى تاڭدا ەۆوليۋتسيونيستەر الترۋيزمگە جانە ءوزارا كومەكتەسۋگە بەيىمدىلىك ادامزات بالاسىنىڭ تىرشىلىك ءۇشىن كۇرەستە جەڭىستەر مەن جەتىستىكتەرگە جەتۋىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى دەپ سانايدى. ەكىنشى جاعىنان الىپ قاراعاندا، كاپيتاليستىك ەكونوميكاداعى جەتىستىكتەرگە قاراما- قارسى جولمەن قول جەتكىزۋگە بولادى. ساندرا ماتتس اتاپ وتكەندەي، «مەيىرىمدىلەر تاياق جەيدى» دە، قازىرگى زامانعى ترانسۇلتتىق مەگا- كورپوراتسيالاردىڭ ىرگەتاسىن قالاعان نەعۇرلىم ارسىز جانە ادامگەرشىلىگى تومەن جانداردىڭ بيزنەس- پراكتيكاسى جەڭىسكە جەتىپ وتىرادى.
ساندرا ماتتس پەن ونىڭ ارىپتەستەر وسى تۇجىرىمنىڭ شىنايىلىعىن تەكسەرىپ كورۋگە شەشىم قابىلداعان جانە ەگەر بۇل راس بولسا، جۇمساق مىنەزدى جانداردىڭ بيزنەس پەن قارجى سالاسىنداعى ساتسىزدىكتەرى نەمەن بايلانىستى ەكەنىن تۇسىنۋگە جاۋاپ ىزدەۋگە تىرىسقان. بۇل ماقساتتا عالىمدار شامامەن 10 مىڭ ادام قاتىسقان بىرنەشە اۋقىمدى الەۋمەتتىك ساۋالنامالاردىڭ دەرەكتەرىن، سونداي- اق بريتانيانىڭ 2,5 ميلليون جۋىق ازاماتىنىڭ بانكروتتىق جانە قارجىلىق جاعدايى بويىنشا اقپاراتتى قامتيتىن بانك شوتتارىنىڭ دەرەكقورى دەرەكتەرىن تالداعان.
عالىمدار وسى دەرەكتەردى سالىستىرىپ جانە بىرىكتىرىپ، ادامنىڭ ادەپتىلىك دەڭگەيى ونىڭ ومىردە ءارتۇرلى ەكونوميكالىق جانە قارجىلىق پروبلەمالارىمەن بايلانىستى ەكەندىگىن انىقتاعان. ماسەلەن، مۇنداي ادامداردىڭ جيناق اقشالارى از بولعان، ولار جەكە نەمەسە كورپوراتيۆتىك دەڭگەيدە كوبىنە بانكروتقا ۇشىراپ وتىرعان جانە تيپتىك «بيزنەسمەندەرمەن» سالىستىرعاندا بيزنەستەن وتە از تابىس تاپقان.
وسى پروبلەمالاردىڭ بارلىعى، الەۋمەتتىك ساۋالنامالاردى تالداۋ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، مەيىرىمدى ءارى ادەپتى جاندار باسقا ادامدارعا قاراعاندا اقشانى وتە تومەن باعالايدى، ياعني ولار ءۇشىن اقشا ماڭىزدى ەمەس، كەرىسىنشە ادىلدىك نەمەسە ءوزارا سەنىم سەكىلدى الەۋمەتتىك جانە پسيحولوگيالىق فاكتورلار ولار ءۇشىن وتە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى.
«ءبىز قازىرگى الەمدە مەيىرىمدىلىك پەن سەنىم ولاردىڭ باعالايتىن جاندارعا اسا قىمباتقا تۇسەتىنىن دالەلدەدىك. ولار وزدەرىنىڭ وسىنداي قاسيەتىنىڭ ارقاسىندا قيىندىق كورمەس ءۇشىن كەلەشەككە اقشا نەمەسە باسقا دا قارجىلىق رەسۋرستار جيناماۋى مۇمكىن»، - دەپ قورىتادى ساندرا ماتتس.
دەرەككوزى: ريا نوۆوستي