تەمىربەك جۇرگەنوۆتى اتقان كىم؟
ول كەزدە تەمىربەك وزبەكستانننىڭ ناركومى (ءبىلىم جانە مادەنيەت ءمينيسترى) قىزمەتىن اتقارىپ، ابىرويى اسقاقتاپ تۇرعان كەز. وزبەكستانعا دەيىن ول تاجىكستاندا قارجى ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارعان. پارسى ءتىلىن بالا كۇنىندە تۇرماعانبەت ىزتىلەۋوۆتەن ۇيرەنگەندىكتەن، تاجىكتەر اراسىنا دا تەز ءسىڭىسىپ كەتكەن. عابيت مۇسىرەپوۆ تاشكەنتتە تەمىربەكتىڭ ۇيىندە ەكى- ءۇش كۇن قونىپ، جۇمىسقا بارسا جۇمىسقا، ۇيگە كەلسە ۇيگە، تەمىربەكتىڭ قاسىنان قارىس- قادىم قالماعان. تەمىربەك تىكەلەي ميرزويانعا حابارلاسىپ، ءۇش شارتىن قويعان.
- ءبىرىنشى شارتىم، اكەم قارا دەگەن كىسى سىر بويىندا مىڭعىرلاعان مالى بار داۋلەتتى ادام. ەرتەڭ ەلگە بارعاسىن «بايدىڭ بالاسى»، «حالىق جاۋى» دەيتىن بولساڭدار، قازىر ايتىڭدار، تاشكەنتتە قالامىن، - دەگەن.
- كەلىستىك. ولاي ايىپتاماۋعا جول بەرمەيمىن، - دەپتى ميرزويان.
- ەكىنشى شارتىم. مەن ماسكەۋدەگى ورتالىق بيۋروعا مۇشە بولۋىم كەرەك.
- نەگە؟ - دەپ قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى تاڭدانىسپەن سۇراعان.
- قازاقستاننىڭ ءبىلىمى مەن مادەنيەتىنە بولىنەتىن قارجىنى ەكى ادام عانا شەشۋى كەرەك. ءبىرى - ميرزويان، ەكىنشىسى مەن جۇرگەنوۆ. ۇكىمەت باسشىسى ورتالىق بيۋروعا مۇشە لاۋازىم يەسىنىڭ ۇستىنەن قارجىلىق قۇجاتتارعا وزگەرىس ەنگىزە المايدى. قىسقارتۋ جاساي المايدى.
- جارايدى. كەلىستىك.
ءۇشىنشى شارتتى دا ايتقان. الايدا، ۇمىتىڭقىراپ قالىپپىن.
سونىمەن نە كەرەك، 1933-37 جت ج. ەلىمىز بويىنشا 4 مىڭ مەكتەپ، الماتىداعى ق. ساتبايەۆ اتىنداعى تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەت، اگرو ۋنيۆەرسيتەت، بارلىعى 7-8 جوعارعى وقۋ ورنىنىڭ سالىنۋىنا مۇرىندىق بولىپ، ونجىلدىق مەكتەپتىڭ وقۋلىقتارىن جازۋعا بارلىق زيالىلاردىڭ باسىن قوسىپ، اباي اتىنداعى وپەرا جانە دراما تەاترىن سالعىزىپ، جامبىل جابايەۆ، كۇلاش بايسەيىتوۆا، شارا جيەنقۇلوۆا، عاريفۋللا قۇرمانعاليەۆ سەكىلدى مىقتى ونەر يەلەرىن ماسكەۋگە ەلىمىزدىڭ مادەنيەت ونكۇندىگىنە وتكىزۋگە اپارادى.
«ەسكىلىكتىڭ ناسيحاتشىسى» دەپ ايىپتالىپ، اباقتىدا جاتقان تۇرماعانبەتتى بوساتقىزادى. تۇرماعانبەت ىزتىلەۋوۆكە فەرداۋسيدىڭ «شاحناماسىن» اۋدارتادى. ن ك ۆ د ىلىكتى وسى جەردەن تابادى. جۇرگەنوۆ ىزتىلەۋوۆكە زەينەتاقى تاعايىنداۋ جونىندە شەشىم قابىلداعان ەدى. سول قاعازدى تىمىسكىلەر ناركومنىڭ تارتپاسىنان تاۋىپ، باسىن شىرعالاڭعا سالادى. نەگىزى، وسى كەزدە جۇرگەنوۆتەن «حالىق جاۋىن» شىعارۋ تۋرالى ميرزويان تاپسىرما بەرگەن ەدى.
ەندى مىنە تاڭىرقايتىن جاعدايدى قاراڭىز. 1938 -جىلى اقپاندا الماتىداعى ن ك ۆ د عيماراتىنىڭ جەرتولەسىندە جيىرماعا جۋىق قازاق زيالىسى اتىلىپ، قالا سىرتىنداعى بورالداي شۇڭقىرىنا جۇك كولىگىمەن اپارىپ توگە سالادى. تەمىربەكتىڭ تۋعان قارىنداسى ول كەزدە ۇزىناعاشتا تۇراتىن. ارادا بىرنەشە جىل وتكەننەن كەيىن كۇيەۋى جۇمىستان تانىمايتىن وزگە ۇلت وكىلىن ەرتە كەلگەن ەكەن. قوناق كەلسە بارىن اۋزىنا توساتىن قازاقتىڭ وتباسى ەمەس پە، كۇيەۋى مەن الگى ەكەۋ ۇزاق سويلەسىپتى. قارىنداسى ورىس ءتىلىن بىلمەيتىن، ۇقپايتىن بولعاسىن جولداسى:
- مىنا كەلىپ وتىرعان كىسى سەنىڭ اعاڭ تەمىربەكتى اتقان كىسى ەكەن. سول سەنەن كەشىرىم سۇراۋعا كەلىپ وتىر. تەمىربەكتىڭ رۋحى مازا بەرمەي ۇيىقتاي الماي ءجۇرمىن، - دەپ ايتقاندا جىلاي كەتكەن ايەلى:
- قۇدايدىڭ قارعىسى اتسىن. تەمكەڭنىڭ ارۋاعى اتسىن! - دەپ جاعاسىنا جارماسا كەتىپتى. قۇر سۇلدەرىن سۇيرەتكەن الگى ەۆرەي سىقىرلاۋىق ەسىكتەن اقىرىن عانا ءىلبي شىعىپ كەتكەن ەكەن دەيدى.
نۇرلان سوڭعىباي ۇلى
سەرىك اقسۇڭقار ۇلىنىڭ Facebook پاراقشاسىنان الىندى