ۇكىمەتتە ەلباسىنىڭ جولداۋىن ورىنداۋ ماسەلەلەرى قارالدى

استانا. قازاقپارات - ۇكىمەت ۇيىندە ق ر پرەمەر- ءمينيسترى ب. ساعىنتايەۆتىڭ توراعالىعىمەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ءا. يسەكەشەۆتىڭ قاتىسۋىمەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا اتالعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ق ر ۇكىمەتىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى.

بۇل تۋرالى primeminister.kz حابارلايدى.

پرەمەر- مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆ وتىرىستى اشا وتىرىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ بۇگىن جاريالانعان جولداۋى حالىق اراسىندا ۇلكەن قولداۋعا يە بولىپ جاتقانىن ايتتى.

ۇكىمەتتىڭ نەگىزگى مىندەتى - تاياۋ كەلەشەكتە اتالعان مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ؛ وڭىرلەرگە بولىنەتىن قاراجاتتاردىڭ جەتكىلىكتى كولەمى؛ قاجەتتى شەشىمدەردى جىلدام قابىلداۋ. حالىق بۇگىن اتالعان تاپسىرمالاردىڭ ورىندالۋىن كۇتپەۋى كەرەك، حالىق اتقارىلعان جۇمىستىڭ ناتيجەسىن كورۋى كەرەك.

ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ءا. يسەكەشيەۆ مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ باستى باسىمدىعى رەتىندە قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن انىقتاعانىن ەسكە سالدى. ول ەكى قۇرامداۋىشتان تۇرادى: حالىق كىرىسىنىڭ ءوسىمى مەن الەۋمەتتىك قىزمەتتەر ساپاسىنان، ءومىر سۇرۋگە جايلى ورتا مەن قاۋىپسىزدىكتەن تۇراتىن ءومىر ساپاسىنىڭ ارتۋى. بۇدان وزگە، پرەزيدەنت قىس مەزگىلىنە، ەگىن جيناۋ ناۋقانىنا، ازىق- تۇلىك ونىمدەرى مەن كومىر باعاسىنىڭ نەگىزسىز ءوسۋ جاعدايىنا جانە قوعامدىق-ساياسي جاعدايدان كورىنەتىن قازاقستاندىقتاردىڭ كوڭىل-كۇيىنە قاتىستى باسقا دا ماسەلەلەردى باقىلاۋدا ۇستايتىن بولادى.

ءوز كەزەگىندە بەيىندى ۇكىمەت مۇشەلەرى مەملەكەت باسشىسى العا قويعان مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جوسپارلارى تۋرالى باياندادى.

كىرىستەر دەڭگەيىن ارتتىرۋ

ەڭ الدىمەن حالىق كىرىسىنىڭ دەڭگەيىن ارتتىرۋ شارالارى قابىلدانادى. ماسەلەن، 2019 -جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ ەڭ تومەن جالاقى 1,5 ەسەگە ارتتىرىلىپ، 28 مىڭ تەڭگەدەن 42,5 تەڭگەنى قۇرايتىن بولادى. بۇنىڭ ناتيجەسىندە 1,3 ميلليون ازاماتتىڭ ەڭبەكاقىسى وسەدى. بۇدان وزگە، 275 مىڭ ازاماتتىق قىزمەتكەردىڭ ەڭبەكاقىسى ورتا ەسەپپەن %35 عا ارتتىرىلادى. بۇل ءبىلىم بەرۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى.

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى م. ءابىلقاسىموۆا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەڭ تومەن جالاقى مولشەرىن 1,5 ەسەگە 42,5 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋ بويىنشا تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا 2019 -جىلعى 1 -قاڭتاردان باستاپ «2019-2021 -جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» ق ر زاڭىنىڭ جوباسىنا ءتيىستى وزگەرىستەر ەنگىزىلەتىنىن ايتتى.

«ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىن ايقىنداۋ ادىستەمەسى وزگەرەتىن بولادى، ول ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنە بايلانىسپايدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس 2019 -جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ بيۋدجەتتىك ۇيىمداردا جۇمىس ىستەيتىن 275 مىڭ ازاماتتىق قىزمەتكەردىڭ ەڭبەكاقىسى ارتتىرىلادى. ولار ءۇشىن جالاقى ءوسىمى ورتا ەسەپپەن %35 قۇرايدى»، - دەدى م. ءابىلقاسىموۆا.

بۇدان وزگە، ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ ارتۋىنا بايلانىستى جۇمىسپەن قامتىلعان حالىقتىڭ سالىق جۇكتەمەسى ازايىپ، بارلىق جالدامالى جۇمىسكەرلەردىڭ تابىسىنان سالىقتىق شەگەرىمدەر ۇلعايادى. 6 ميلليوننان استام جالدامالى قىزمەتكەردىڭ سالىق جۇكتەمەسى تومەندەتىلەدى.

جالپى العاندا، ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ ءوسۋى ەكونوميكانىڭ بارلىق سەكتورلارىندا تومەن جالاقى الاتىن 1,3 ميلليون ادامنىڭ ەڭبەكاقىسىنىڭ وسۋىنە اكەلەدى.

ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ

اتالعان سالالاردا جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا دەن قويا وتىرىپ، ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋدى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن كەڭەيتۋ جونىندەگى جۇمىستار جالعاسادى. پرەزيدەنت 5 جىل ىشىندە ءبىلىم، عىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىنا بارلىق كوزدەردەن جۇمسالاتىن قاراجاتتى ىشكى جالپى ءونىمنىڭ %7,4-دان %10-عا دەيىن جەتكىزۋ تۋرالى مىندەت قويدى. بۇدان وزگە، پەداگوگتەردىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ، جاڭا مەكتەپتەر سالۋ، سونداي- اق، ۋچاسكەلىك مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسىن %20- عا بىرتىندەپ ارتتىرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن تسيفرلاندىرۋ جانە استانادا جاڭا عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىقتى سالۋ شارالارى قابىلدانادى.

ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ەرلان ساعاديەۆ مەكتەپ جانە مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن تۇبەگەيلى جاقسارتۋ ءۇشىن ق ر ب ع م اكىمدىكتەرمەن بىرلەسە وتىرىپ، مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرەتىن تاربيەشىلەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جانە ءبىرىڭعاي بىلىكتىلىك تالاپتارىن ەنگىزۋدى قامتيتىن جول كارتاسىن دايىندايتىنىن ايتتى.

«مەكتەپتە بۇل ءىس باستالىپ كەتتى. بيىل ۇلتتىق بىلىكتىلىك سىناعى ەنگىزىلدى. اتتەستاتسيالاۋ ناتيجەسىندە 34 مىڭنان استام مەكتەپ مۇعالىمى سايكەس بىلىكتىلىك ساناتتارىنا يە بولدى. بۇل ۇستازدارعا قوسىمشا تولەم 2018 -جىلدىڭ 1 -قىركۇيەگىنەن باستاپ تولەنىپ جاتىر. جالپى، قوسىمشا تولەم مۇعالىم ساناتىنا قاراي %30 دان %50 ارالىعىندا وزگەرەدى»، - دەدى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى.

ءبىلىم بەرۋ سالاسى كەستە بويىنشا حالىقارالىق ستاندارتتارعا كوشىپ جاتىر. 2019-2020 -جىلدارى بارلىق باعالاۋ جۇيەسى PISA، SAT، AST ستاندارتتارىنا كوشىرىلمەك.

بۇدان وزگە، مەكتەپتەردەگى وقۋشى ورنىنىڭ تاپشىلىعىن ازايتۋ جۇمىسى جالعاسىن تابادى. بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردى %100 بەينەباقىلاۋ كامەرالارىمەن قامتۋ شارالارى قولعا الىنادى. شامامەن 4 مىڭ بەينەباقىلاۋ كامەراسى ساتىپ الىنباق.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ ازىرلەنەدى. زاڭدا پەداگوگتىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن كوتەرەتىن ستيمۋلدار، وقۋ جۇكتەمەسىن ازايتۋ، قاجەتسىز تەكسەرىستەردى ازايتۋ ماسەلەلەرى كورىنىس تابادى. سونداي- اق، ە. ساعاديەۆ جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقىتۋ ساپاسىنا قويىلاتىن تالاپتار ءارى قاراي كۇشەيەتىنىن جەتكىزدى.

مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ

مەديتسينالىق قىزمەتتەردى ۇسىنۋدىڭ ماڭىزدى بۋىنى - ەمحانالار مەن امبۋلاتوريالار دەڭگەيىندەگى العاشقى كومەك.

دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ە. ءبىرتانوۆ حالىققا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا بارلىق ۋچاسكەلىك مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى ساتىلاي %20 عا ارتاتىنىن ايتتى. ياعني، بۇل - 10 مىڭنان اسا ۋچاسكەلىك دارىگەر مەن 30 مىڭ مەدبيكەنىڭ جالاقىسى جاڭا ادىستەردى مەڭگەرۋ دەڭگەيىنە قاراي كەلەسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وسەدى دەگەن ءسوز. بۇل ماقساتقا 5 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى. بۇل مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا، نەگىزگى اۋرۋلار كەزىندە اسقىنۋلار مەن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ سانىن ازايتۋعا، سونداي-اق بالالار مەن جۇكتى ايەلدەرگە ساپالى مەدكومەك كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

سونىمەن قاتار، بيىل قاعازسىز دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە كوشۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا اياقتالۋدا. جوبا پيلوتتىق ۇيىمداردىڭ %92 ىندا جۇزەگە استى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا 2019 -جىلدىڭ 1 -قاڭتارىنان باستاپ بارلىق ەمحانالار مەن اۋرۋحانالار تولىعىمەن قاعازسىز مەديتسينالىق قۇجاتتارمەن جۇمىس ىستەيتىن بولادى. بۇدان باسقا، 2020 -جىلعا قاراي حالىقتىڭ %100 ى ەلەكتروندى پاسپورتپەن قامتىلادى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا استاناداعى ۇلتتىق عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىقتىڭ جاڭا تۇجىرىمداماسى ازىرلەندى. ورتالىق قۇرىلىسى استاناداعى قولدانىستاعى مەديتسينالىق كلاستەر نىساندارىنىڭ بىرىندە تۇرعىزىلماق. بۇل ورتالىقتى بولاشاقتا مەديتسينا مەكتەبى مەن نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي ورتالىقتارىمەن ينتەگراتسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وندا ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى انىقتاۋ مەن ەمدەۋگە، ونىڭ ىشىندە يادرولىق مەديتسينادا، پروتون تەراپياسىندا، راديوحيرۋرگيادا، جاسۋشالىق يممۋنوتەراپيادا قولدانىلاتىن زاماناۋي تەحنولوگيانىڭ ءبارى بولماق. قۇرىلىس جۇمىستارى بيىل باستالادى.

يندۋستريالاندىرۋدىڭ جاڭا جولدارى

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ازاماتتاردىڭ ءال- اۋقاتىن جاقسارتۋ جونىندەگى تاپسىرمالارى تىكەلەي جالاقىنى وسىرۋمەن عانا شەكتەلمەيدى. مۋلتيپليكاتيۆتىك اسەر ەسەبىنەن ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ بولۋى دا حالىقتىڭ اتاۋلى تابىسىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەدى. وسىلايشا، ۇكىمەت ۇزاقمەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ءجىو ءوسىمىنىڭ نەگىزگى قۇرامداس بولىگى رەتىندە شيكىزاتتىق ەمەس ەكسپورتتى دامىتۋعا قوسىمشا ىنتالاندىرۋدى قامتاماسىز ەتەدى. وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ەكسپورتقا باعىتتالعان ءتيىمدى وندىرۋشىلەرىن ماقساتتى قولداۋعا كوشۋ جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى.

ينۆەستيسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى جەڭىس قاسىمبەك ەكونوميكاعا قوسىلعان قۇندى ودان ءارى ۇلعايتۋ، ەكسپورتقا باعىتتالعان وندىرىستىك پروتسەستەردى ارتتىرۋ، ادام الەۋەتىن جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتىپ، ايماقتىق جانە جاھاندىق تۇرعىدا ەل ەكونوميكاسىنىڭ ينتەگراتسيالانۋى جايلى باياندادى.

يندۋستريالاندىرۋ جۇمىسىن جانداندىرۋ ءۇشىن قىسقا جانە ۇزاق مەرزىمدى جاڭا تاسىلدەر جاسالدى. تاۋارلاردىڭ شىعارىلعان قورجىنىن ودان ءارى «كۇردەلەندىرۋ» جانە سىرتقى نارىقتارعا شىعۋ اۋقىمىن كەڭەيتۋ باستى باسىمدىق بولماق. ونەركاسىپتى «سيفرلىق داۋىرگە» دايىنداۋ ءۇشىن قاجەتتى ينفراقۇرىلىم مەن ستاندارتتار، «مودەلدىك زاۋىتتار» قۇرىلادى. ونەركاسىپتى تسيفرلاندىرۋ ءبىزدىڭ كاسىپورىنداردىڭ ونىمدىلىگى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنىڭ نەگىزگى قۇراۋشىلارىنىڭ ءبىرى بولادى. سونداي-اق، ەكسپورتتاۋشىلارعا كەشەندى قارجىلىق جانە جالپىلاي قولداۋ كورسەتۋ ءىسى نىعايادى. الداعى ءۇش جىلدا بۇل ماقساتقا 500 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى.

ەكسپورتتى قولداۋدان كۇتىلەتىن اسەرلەر اراسىندا: شيكىزاتتىق ەمەس ەكسپورتتىڭ 2022 -جىلعا دەيىن 1,5 ەسە ءوسۋى، 2022 -جىلعا قاراي شيكىزاتتىق ەمەس ەكسپورتتىڭ ج ءى و-نىڭ وسۋىنە جىلدىق ۇلەسى 5 پ. ت. دەيىن ۇلعايادى، سونداي-اق ەكسپورتقا باعىتتالعان كاسىپورىندار سانىنىڭ ءوسۋى (450-گە دەيىن).

ساپالى جانە قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي

پرەزيدەنت جولداۋىندا ايتىلعان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن دامىتۋدى قولداۋ تۋرالى تاپسىرمالارىن ورىنداۋ كوپتەگەن ازاماتتارعا وزدەرىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايلارىن ەداۋىر جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە ەل ەكونوميكاسىن دامىتۋعا قوسىمشا سەرپىن بەرەدى. بۇل - جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ قۇرىلۋى جانە قۇرىلىس سالاسىنىڭ دامۋى، وتاندىق يندۋستريا جانە ءتيىستى سالالاردىڭ دامۋى (جيھاز، تۇرمىستىق تەحنيكا، جابدىقتار شىعارۋ).

ساپالى جانە قولجەتىمدى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا «نۇرلى جەر» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا الداعى بەس جىلدا 650 مىڭنان استام (76,6 ميلليون شارشى م) تۇرعىن ءۇي سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل - شامامەن 2 ميلليون ادامدى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتەدى.

الداعى بەس جىلدا «7-20-25» باعدارلاماسى اياسىندا شامامەن 103 مىڭ ادام تۇرعىن ءۇي يەسى اتانۋى مۇمكىن. وسى باعدارلاما اياسىندا اكىمدىكتەرگە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن باستاپقى جارنالاردى ءىشىنارا سۋبسيديالاۋ مەحانيزمىن ازىرلەۋ تاپسىرىلدى. ياعني، جاس وتباسىلار مەن بيۋدجەتتىك سالانىڭ قىزمەتكەرلەرىنە باستاپقى جارنانىڭ جارتىسىن وتەۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلەدى.

بۇدان باسقا، «تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى» جۇيەسى ارقىلى 71 مىڭ اسكەري جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋگە ارنايى يپوتەكالىق باعدارلاما ىسكە قوسىلدى.

مينيستر ج. قاسىمبەكتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك قاراجاتقا 20 مىڭ جالعا بەرىلەتىن جانە 56 مىڭ نەسيەلىك تۇرعىن ءۇي سالىنادى. سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسىنىڭ العا قويعان مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋدى 25 ميلليارد تەڭگەدەن 35 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتادى.

سونداي-اق، ۇكىمەت سالىنىپ جاتقان ۇيلەردى جەلىلەرگە قوسۋ ءۇشىن ينجەنەرلىك- كوممۋنيكاتسيالىق ينفراقۇرىلىمعا 100 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن قارجى سالۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋدا. بولىنگەن قاراجات اۋىلداردىڭ %80- ىن ساپالى سۋمەن قامتاماسىز ەتەدى جانە اۋىل حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتادى.

بيزنەس جانە ينۆەستيتسيالىق احۋالدى جاقسارتۋ

ۇكىمەت مەملەكەت باسشىسىنىڭ بيزنەس- ورتانى جاقسارتۋعا بايلانىستى تاپسىرمالارىن تولىق ءارى ۋاقىتىلى ورىنداۋ جونىندە شارالار قابىلدايدى.

ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ ۇكىمەت وتىرىسى بارىسىندا «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ودان ءارى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جىل سايىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ اياسىندا قوسىمشا 30 ميلليارد ت گ قاراستىرىلاتىن بولادى دەدى. قازىرگە دەيىن 4 مىڭ جوبانى قامتيتىن جاڭا پۋل جاسالدى. سۋبسيديالار تىكەلەي «دامۋ» ك د ق وپەراتورى ارقىلى بەرىلەتىن بولادى.

جاڭا جوبالاردى قولداۋ قوسىمشا 22 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرۋعا جانە 3 تيلليون تەڭگەگە ءونىم شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ت. سۇلەيمەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، باسەكەلەستىكتى دامىتۋ مەن مونوپولياعا قارسى جۇمىس بويىنشا تكش تۇرعىسىنان ۇسىنىستار پارلامەنت قاراۋىندا جاتقان (ق ر ي د م زاڭ جوباسى) ت ك ش ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭ جوباسى اياسىندا ىسكە اسىرىلادى. ق ر ۇ ە م كولەڭكەلى اينالىمدى جويۋعا قاتىستى ERP- جۇيەلەردى جانە «كەشبەكتەردى» پايدالانۋ، قولما-قول اقشاسىز تولەمدەردى ەسكەرمەۋ بويىنشا ءبىرقاتار تۇزەتۋلەر ازىرلەدى. جىل سوڭىنا دەيىن بيزنەس ورتانى دامىتۋ مەن ساۋدا قىزمەتىن رەتتەۋدى جەتىلدىرۋ جونىندەگى زاڭ جوباسى اياسىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەس ءۇشىن «سالىق امنيستياسىن» جۇرگىزۋ بويىنشا قاجەتتى وزگەرىستەر ەسكەرىلەتىن بولادى.

اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ

ۇكىمەت مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگىن جانە وڭدەلگەن ءونىم ەكسپورتىن 2,5 ەسەگە ارتتىرۋ تۋرالى تاپسىرمالارىن ورىنداۋ بويىنشا جۇمىستاردى قولعا الدى. وسىلايشا، اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ وزەكتىلەندىرىلگەن مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا سالانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ جانە ونى تەحنولوگيالىق قايتا جاراقتاۋ بويىنشا قاجەتتى شارالار قابىلداناتىن بولادى. وسى ماقساتتارعا قوسىمشا جىل سايىن كەمىندە 100 ميلليارد تەڭگە ءبولىنىپ وتىرادى، بۇل اگروونەركاسىپتىك كەشەن الدىنا قويىلعان مىندەتتەردى تولىق ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى - اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ءومىرزاق شوكەيەۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىنداعى باستامالار مەملەكەتتىڭ اگروسەكتورداعى ءرولىن جاڭا ساپالى دەڭگەيگە شىعاراتىنىن اتاپ ءوتتى.

«بۇگىندە مەملەكەت تاراپىنان اگروسەكتوردى مەملەكەتتىك قولداۋ ءىس جۇزىندە بيۋدجەتتە قاراستىرىلعان قارجىلاردان تۇرادى - 240 ميلليارد تەڭگە جانە كوكتەمگى ەگىس جۇمىستارىنا - 60 ميلليارد تەڭگە. بۇگىن مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە جىل سايىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 100 ميلليارد تەڭگە جانە ۇلتتىق بانكتەن بولىنەتىن 600 ميلليارد تەڭگەدەن اۋىل شارۋاشىلىعى كۆوتاسىنا 200 ميلليارد تەڭگە ءبولۋدى تاپسىردى. ياعني، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قولداۋ ەكى ەسەگە ارتۋدا»، - دەدى ءو. شوكەيەۆ.

ءو. شوكەيەۆ ەندى ا ش م الدىندا تۇرعان مىندەت وسى قاراجاتتاردى ءتيىمدى پايدالانىپ، باسقا رەسۋرستاردىڭ سەكتورعا جۇمىلۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى رەتىندە ارەكەت ەتۋىندە ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ياعني، وسى 300 ميلليارد تەڭگە اوك سالاسىنا كوپتەپ قاراجات تارتۋى كەرەك. بۇل ءۇشىن ءماجىلىس دەپۋتاتتارىمەن بىرگە جاڭا قارجى قۇرالدارىن قاراستىراتىن زاڭنامالىق اكتىلەرگە تۇزەتۋلەر ازىرلەندى. بۇل - اگرارلىق قولحاتتاردى ەنگىزۋ، اگرارلىق ساقتاندىرۋدى جەتىلدىرۋ، سونداي- اق كرەديتتىك سەرىكتەستىكتەر جۇيەسىن دامىتۋ. وسى قۇرالداردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن زاڭنامالىق اكتىلەرگە ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر پاكەتى قالىپتاستىرىلدى. ول قازىرگى ۋاقىتتا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ قاراۋىندا. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا اتالعان زاڭ جوباسىن جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قابىلداۋ جوسپارلانىپ وتىر.

سۋبسيديالاۋ جۇيەسىن وزگەرتۋگە قاتىستى جۇمىستار جۇرگىزىلەدى. ءتيىمسىز سۋبسيديالار قىسقارتىلادى. ال قالعان سۋبسيديالار بارىنشا جەڭىلدەتىلىپ، جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تولىق اۆتوماتتاندىرىلادى. رەفورمالاۋ قورىتىندىسى بويىنشا 54 سۋبسيديانىڭ ورنىنا 34 سۋبسيديا ءتۇرى قالادى.

اگرارلىق عىلىم مەن ءبىلىمدى بيزنەستىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە باعىتتاي وتىرىپ، رەفورمالاۋ جانە تەحنولوگيالاردى ترانسفەرتتەۋ شارالارى قولعا الىندى. ءۇش باعىتتا جۇمىس ىستەلىپ جاتىر، ولار - ءبىلىم، عىلىم جانە ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسى. اگرارلىق ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا ءۇش اگرارلىق وقۋ ورنى بىلىكتى ماماندار دايارلاۋ ىسىنە جۇمىلدىرىلىپ جاتىر. ولارعا نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇلگىسىمەن الەمدىك وزىق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستاندارتتارى ەنگىزىلەدى جانە شەتەلدىك وقۋ ورىندارىنىڭ فرانشيزالارى تارتىلادى.

ناتيجەسىندە ا و ك سۋبەكتىلەرىن %1,5-2- دان %20-25- عا دەيىن قامتۋ كوزدەلگەن.

وڭىرلەردى تۇراقتى دامىتۋ

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدى اۋماقتىق دامىتۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن ەنگىزۋدى تاپسىردى.

ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ت. سۇلەيمەنوۆ اتاپ وتكەندەي، قازىرگى ۋاقىتتا مينيسترلىك ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىمەن، سونداي- اق بەلگىلى عالىمدار توبىمەن بىرلەسىپ، الەمدىك تاجىريبەنى زەردەلەي وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ اۋماقتىق- كەڭىستىكتىك ۇيىمداستىرىلۋىن جەتىلدىرۋ جونىندە تالدامالىق زەرتتەۋ جۇرگىزىپ جاتىر.

اتالعان زەرتتەۋ ەلىمىزدىڭ 2030 -جىلعا دەيىنگى اۋماقتىق- كەڭىستىكتىك دامۋىنىڭ جاڭا بولجامدى سحەماسىن ازىرلەۋگە نەگىز بولماق. ول 2019 -جىلعى 1 -قىركۇيەككە دەيىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلەتىن بولادى. بولجامدى سحەمانى ساپالى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 2019 -جىلعى 1 قاراشاعا دەيىن وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2025 -جىلعا دەيىنگى جاڭا باعدارلاماسى ازىرلەنەتىن بولادى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ەسكەرە وتىرىپ، جەرگىلىكتى ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باسىمدىق بولماق: ەنەرگيامەن جابدىقتاۋ، سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ تارتۋ، جەرگىلىكتى جولدار. 2018 -جىلى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن وسى ماقساتتارعا 332 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى. وڭىرلەردى دامىتۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ناتيجەسىندە قالالاردا ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جابدىقتاۋ - %100، اۋىلدارداعى ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جابدىقتاۋ - %80 دى قۇرايتىن بولادى.

اۋماقتىق دامۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى قالالار مەن شالعاي اۋداندارداعى ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرادى، سونداي-اق وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ دامۋىن ىنتالاندىرادى.

پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرمالارىن قارجىلىق قامتاماسىز ەتۋ

ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ت. سۇلەيمەنوۆ ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىندە جولداۋدا ايتىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋعا قاجەتتى، ونى ءىس جۇزىندە جۇزەگە اسىرۋدىڭ، قارجىلىق قامتاماسىز ەتۋدىڭ تەتىكتەرى جانە زاڭنامالىق شارالارعا قاتىستى ناقتى جوسپارى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سوعان وراي، مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق جوسپاردى ازىرلەۋ جۇمىستارى باستالدى.

ءوز كەزەگىندە قارجى ءمينيسترى ءا. سمايىلوۆ ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىن وسى سالالاردا شىعىنداردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باسا كوڭىل بولە وتىرىپ، مەملەكەتتىك قولداۋدى كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىستار جالعاساتىنىن ايتتى. بەس جىل ىشىندە بارلىق قارجى كوزدەرىنەن ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋعا شىعىنداردى ءجىو- نەن 7,4%- دان 10%- عا دەيىن ارتتىرۋ مىندەتى جۇكتەلدى. ەڭ تومەنگى جالاقى كولەمىن ءوسىرۋدى ىسكە اسىرۋعا جىل سايىن 96,3 ميلليارد تەڭگە باعىتتالاتىن بولادى. ونىڭ ىشىندە 85,8 ميلليارد تەڭگە تىكەلەي 275 مىڭ ازاماتتىق قىزمەتكەردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋگە جۇمسالادى. ال 10,4 ميلليارد تەڭگەسى - سالىقتىق شەگەرۋلەردىڭ ارتۋىنا بايلانىستى وڭىرلەردىڭ تابىس بولىگىنىڭ شىعىندارىنىڭ ورنىن تولتىرۋعا باعىتتالادى. ولار جاو- عا ماقساتتى ترانسفەرتتەر تۇرىندە جەتكىزىلەدى. ناتيجەسىندە، جالپى ەكونوميكا بويىنشا جالاقىنى وسىرۋمەن 1,3 ميلليون ادام قامتىلادى. وڭدەۋ ونەركاسىبى مەن ەكسپورتتى قوسىمشا قارجىلاندىرۋ 500 ميلليارد تەڭگە كولەمىندە ىسكە اسىرىلادى. شوب- تى دامىتۋدى مەملەكەتتىك قارجىلىق قولداۋدىڭ جالپى كولەمى 2019-2021 جج. 206,4 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايدى.

«ءۇش جىلدىق بيۋدجەت اياسىندا بىلىمگە جۇمسالاتىن شىعىنداردى بيىل 456,3 ميلليارد تەڭگەدەن 2021 -جىلى 752,1 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن نەمەسە %65-عا ارتتىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. وسى كەزەڭدە دەنساۋلىق ساقتاۋعا جۇمسالاتىن شىعىنداردى %24- عا، 1076,2 ميلليارد تەڭگەدەن 1339,1 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن ءوسىرۋ كوزدەلگەن»، - دەدى ءا. سمايىلوۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ سالىق زاڭناماسىنىڭ بۇزىلۋى جونىندەگى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قولدانىلۋ شەگى بويىنشا تاپسىرماسىن ورىنداۋ ءۇشىن قىلمىستىق كودەكستىڭ 3-بابىنا زاڭدى تۇلعالاردىڭ بيۋدجەتكە 20000 ا ە ك (48,1 ميلليون ت گ) باستاپ 50000 ا ە ك (120,2 ميلليون ت گ) دەيىنگى كولەمدەگى سالىقتى جانە/نەمەسە باسقا دا مىندەتتى تولەمدەردى تولەۋدەن جالتارۋىنان بولعان زارداپتىڭ شەكتى دەڭگەيىن كوتەرۋ بويىنشا وزگەرىستەر ەنگىزىلەتىن بولادى. قارجى ءمينيسترى اتاپ وتكەندەي، سالىق امنيستياسى بويىنشا مەملەكەت باسشىسى 01.01.2019 ج. باستاپ شاعىن جانە ورتا بيزنەس ءۇشىن «سالىق امنيستياسىن» جۇرگىزۋگە كىرىسۋدى تاپسىردى.

وسىلايشا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋدى قارجىلاي قامتاماسىز ەتۋگە بيۋدجەتتىك مۇمكىندىكتەر ەسەپتەلدى. شىعىستاردىڭ باسقا باعىتتارىن جانە بۇعان دەيىن قابىلدانعان مەملەكەتتىك مىندەتتەمەلەردى وڭتايلاندىرۋ قاجەت ەمەس. الداعى ءۇش جىلدا 1 تريلليون 226 ميلليارد ت گ قاراجات باعىتتالادى.

ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى د. اقىشەۆ ءوز بايانداماسىندا ۇلتتىق بانكتىڭ بۇگىن ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جولداۋىندا ايتىلعان بارلىق تاپسىرمالاردى ورىندايتىنىنا سەندىردى.

«ۇلتتىق بانك مەملەكەت باسشىسىنىڭ بارلىق تاپسىرمالارىن ورىندايدى جانە باعانىڭ تۇراقتىلىعى مەن قارجى نارىعىنداعى تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بار كۇش- جىگەرىن سالادى. ينفلياتسيانىڭ تومەندەۋى - بۇل نەسيە بويىنشا مولشەرلەملەردى تومەندەتۋ، حالىقتىڭ ناقتى تابىسىن كوتەرۋ جانە ەكونوميكاداعى بارلىق شىعىنداردى تومەندەتۋ ءۇشىن باستى فاكتور. ۇكىمەتتىڭ، ۇلتتىق بانك پەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ بىرلەسكەن جۇمىسى بيىل ينفلياتسيانى بەلگىلەنگەن ماقساتتى دالىزدە ۇستاپ تۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى دەپ سانايمىز»، - دەدى د. اقىشەۆ.

ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى باعانىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ بويىنشا جوسپارلانىپ وتىرعان شارالار تۋرالى باياندادى. سونىمەن قاتار د. اقىشەۆ ۇلتتىق بانك «7-20-25» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بەلسەندىلىگىن ۇلعايتىپ جاتقانىن جەتكىزدى. باعدارلاما ىسكە اسىرىلا باستاعان ەكى ايدىڭ ىشىندە بانكتەر 25 ميلليارد تەڭگەگە نەسيەلەردى ماقۇلداعان. پرەزيدەنتكە باياندالعانداي، قازىرگە دەيىن ازاماتتاردىڭ 2 مىڭنان استام ءوتىنىمى ماقۇلداندى.

وتىرىس بارىسىندا ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق. قاسىموۆ ءى ءى م جۇيەسىن رەفورمالاۋ جوسپارلارى تۋرالى باياندادى.

ۇيىمداستىرۋشىلىق- شتاتتىق قۇرىلىمدى وڭتايلاندىرۋ، باسقارۋشىلىق ارتىق بۋىندى جانە جەكەلەگەن باسشىلىق لاۋازىمداردى قىسقارتۋ جۇمىستارى باستالدى.

«جەكە قۇرامنىڭ شتات سانى قايتا قارالاتىن بولادى، ولاردى %10-عا قىسقارتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، بۇل شامامەن 9000 پوليتسيا جانە 1600 - ق ا ج ك. بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ قالىپتاسقان ۇنەمىن قىزمەتكەرلەردىڭ لاۋازىمدىق جالاقىلارىن ارتتىرۋعا پايدالانامىز»، - دەدى ق. قاسىموۆ.

ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ايتۋىنشا، سونداي-اق جول- پاترۋلدىك پوليتسياسىنىڭ ساپتىق بولىنىستەرى قىزمەتكەرلەرىنىڭ، ۋچاسكەلىك پوليتسيا ينسپەكتورلارىنىڭ جانە كامەلەتكە تولماعاندار ىستەرى جونىندەگى ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلاردىڭ تۇرعىن ءۇيدى جالعا الۋى ءۇشىن وتەماقى تولەۋدى قاراستىرۋ قاجەت.

بۇدان وزگە، رەفورمالاۋ اياسىندا: ءىىم- ءدى وزىنە ءتان ەمەس فۋنكتسيالاردان بوساتۋ، قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ، ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارى قۇرىلىمىن جەتىلدىرۋ بويىنشا شارالاردى ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن. بۇل جەردە مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ سانىن 54-تەن 20-عا دەيىن وڭتايلاندىرۋ جوسپاردا بار. ساپانى ارتتىرۋ ماقساتىندا ۆەدومستۆولىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ جانە كادرلاردى ىرىكتەۋ جۇيەسىن قايتا قاراۋ جوسپارلانعان.

«اتامەكەن» ۇ ك پ باسقارما ءتوراعاسى ا. مىرزاحمەتوۆ وتاندىق كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ءۇشىن قاجەتتى جوسپارلار مەن جۇيەلىك شارالار تۋرالى، پرەزيدەنتتىڭ جاڭا جولداۋى اياسىندا قازاقستاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگى مەن ەكسپورتتىق باعدارلانۋىن ارتتىرۋ شارالارى جونىندە ايتىپ بەردى.

ماسەلەنى قاراۋ قورىتىندىسى بويىنشا پرەمەر- مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆ ءبىرقاتار ناقتى تاپسىرمالار بەردى. وسىلايشا، جولداۋدىڭ بارلىق باعىتتارى بويىنشا ءىس-شارالاردىڭ جالپى ۇلتتىق جوسپارى دايىندالادى. ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنە ۇكىمەتكە ەلباسى جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپى ۇلتتىق ءىس-قيمىل جوسپارىن بەكىتۋ تۋرالى ءتيىستى قاۋلى جوباسىن ەنگىزۋ تاپسىرىلدى. پرەزيدەنتتىڭ ءاربىر تاپسىرماسىنا جەكەلەي جەتەكشى تاعايىندالۋى كەرەك، ونى ىسكە اسىرۋدىڭ ناقتى مەرزىمى بەلگىلەنىپ، قاتاڭ باقىلاۋ جاسالۋى كەرەك.

ەندى مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن وڭىرلەردە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى باستالادى. بۇدان وزگە، 20 -قازانعا دەيىن جولداۋدى اقپاراتتىق قولداۋ ماقساتىندا ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ باسشىلىعىمەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جانە ءتۇرلى ۇيىمداردىڭ وكىلدەرىنەن تۇراتىن رەسپۋبليكالىق اقپاراتتىق توپتاردىڭ وڭىرلەرگە ساپارلارى جوسپارلانىپ وتىر.

اكىمدەر اقپاراتتىق توپتارمەن كەزدەسۋلەردى وتكىزۋگە دايىندىق جۇرگىزۋى كەرەك. اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار مينيسترلىگىنە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسە وتىرىپ، ورتالىق جانە وڭىرلىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جولداۋعا قاتىستى اقپاراتتاردى جاريالاۋ تاپسىرىلدى.

«ادامدار مەملەكەت باسشىسىنىڭ العا قويعان ءاربىر تاپسىرماسىنىڭ ماڭىزدىلىعىن جانە ونى ىسكە اسىرۋ كەزەڭدەرىن ءتۇسىنۋى كەرەك»، - دەدى باقىتجان ساعىنتايەۆ.