اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ دەنساۋلىققا زيان

 استانا. قازاقپارات - ءبىزدى بالالىق شاعىمىزدان باستاپ اياۋشىلىق بىلدىرۋگە ۇيرەتەدى. اتا- انالار مەن مۇعالىمدەر ونىڭ دۇرىس جانە جاقسى ەكەنىن ايتادى. ال يەل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پسيحولوگيا پروفەسسورى پول بلۋمنىڭ ويىنشا، اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ اسىرا باعالانعان.

 ونىڭ باففالو ۋنيۆەرسيتەتىندەگى ارىپتەستەرى ەمپاتيانىڭ دەنساۋلىققا زيان ەكەندىگىن ەسكەرتتى. اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ قابىلەتى% 90 قوعامعا بايلانىستى، ال قالعان %10 گەندە بولادى. ەمپاتيا جۇرۋدەن جانە سويلەۋدەن بۇرىن پايدا بولادى. مىسالى: بالالار ءتىس دارىگەرىنە كەزەكتە وتىرعاندا ءبىر بالا جىلاپ باستاسا، بىردەن باسقالارى دا قوسىلا جىلايدى. ولار وزدەرى نە ءۇشىن جىلاپ جاتىرعاندارىن بىلمەيدى. ولار جاي سەرىك بولىپ، ساناسىز تۇردە اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ سەزىمىمەن جىلايدى. ءبىز ەمپاتياعا قابىلەتتى جالعىز ءتۇر ەمەسپىز. ۆاشينگتون ۋنيۆەرسيتەتىندە شيمپانزە ۋوشوعا ىم- يشارات ءتىلىن ۇيرەتە باستاعان. ءبىر كۇنى ونىڭ قاراۋشىسى كەتتە تۇسىك بولىپ، ۋوشوعا ءبىراز ۋاقىت كەلمەي قويادى. وعان شيمپانزە رەنجىپ قالادى دا، كەت كەلگەن كەزدە ونى ەلەمەگەندەي بولادى. ءبىراق كەت ىمداپ، بالا ءتۇسىرىپ العانىن ايتقاندا، ۋوشو ونى قۇشاقتاپ، "كوز جاسىن" ىمداپ كورسەتكەن.

اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ -  وزىمشىلدىك پەن نەمقۇرايلىققا قارسى قۇرال. ونىڭ ارقاسىندا ءبىز اينالانى تۇسىنەمىز، باسقانىڭ باقىتىنا قۋانامىز جانە قايىرىمدىلىقپەن اينالىسامىز. ونىڭ پايداسىمەن قاتار دەنساۋلىققا زيانى دا بار ەكەن. اياۋشىلىق بىلدىرۋگە بەيىم ادامدار ءجيى كۇيزەلىسپەن، جابىرقاڭقىلىقپەن جانە جۇرەك- قان تامىرلارى اۋرۋلارىمەن ءجيى اۋىرادى. پسيحولوگيادا ءتىپتى، ەمپاتيالىق كۇيزەلىس دەگەن دياگنوز بار. مىسالى، دوسىڭىزدىڭ بالاسى سۋعا كەتسە، ەمپاتياعا بەيىم بولساڭىز، ونىڭ سەزىنگەن قايعىسى مەن اۋىرتپالىعىن ءسىز دە ءدال سولاي وتكەرەسىز. ال ولاي ەشكىمگە پايدا جوق، ءسىز تەك ەموتسيونالدى شارشايسىز. ءوزىڭىز قينالماي، ءبىراق باسقاعا كومەكتەسۋگە بولادى. مىسالى، دارىگەرلەر ەمدەلۋشىلەرگە ءوز قامقورلىقتارىن كورسەتەدى. جەدەل جەلى قىزمەتكەرلەرى ادامداردى وزدەرىنە قول جۇمساۋدان قۇتقارادى.

 باسقالاردىڭ قايعىسىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە وزدىگىمەن قورعانىش مەحانيزمى پايدا بولادى: ەگەر سەزىمگە بەرىلسەڭىز، جۇرەككە كوپساعاتتىق وتا جاساۋ نەمەسە سوتتا ءىستى جەڭىپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس. قايىرىمدىلىق قورلارىندا بىلاي دەپ ايتادى: ەڭ كىشكەنتاي كومەك ءارقاشان ەڭ ۇلكەن اياۋشىلىق بىلدىرۋدەن جاقسى. قالاي دۇرىس اياۋشىلىق ءبىلدىرۋ كەرەك؟ دەنساۋلىعىڭىزعا ۇقىپتى بولىڭىز جانە ءوزىڭىزدىڭ جەكە سەزىمدەرىڭىز جايلى ۇمىتپاڭىز. ءوزىڭىزدى جاۋاپكەرشىلىكپەن جۇكتەپ قويماڭىز. وعان قالاي كومەكتەسە الاتىندىعىڭىزدى ويلاپ، وزىڭىزگە ادەكۆاتتى تاپسىرما قويىڭىز. مىسالى، الەمدەگى جالعىز قارتتار سانىن ازايتۋدى ويلاماي، قارتتار ۇيىنە بارىپ، كومەگىڭىزدى كورسەتۋ نەمەسە باسقا دا پروبلەمانى ويلاپ، مازاسىزدانباي، سوعان قاتىستى ناقتى ءبىر نارسە جاساپ، ۇلەسىڭىزدى قوسىڭىز. باسقانى تۇسىنە وتىرىپ، ءوزىڭىزدى جوعالتىپ الماۋدى ۇمىتپاڭىز. 

Massaget.kz