بالا نەلىكتەن ويىنشىقتارىمەن بولىسكىسى كەلمەيدى؟

None
None
استانا. قازاقپارات - بالالار الاڭىندا اتا-انا مىناداي جاعدايعا ءجيى تاپ بولادى: بالاڭىز بىرەۋدىڭ ويىنشىقتارىن تارتىپ الادى، ال ول ءوز ويىنشىقتارىن العىسى كەلگەندە بەرمەيدى.

وعان قوسا، بارلىعىن بىرگە جيناپ الىپ، جىلاپ، شۋ كوتەرەدى.

كەي بالالار بىرەۋدىڭ ويىنشىعىن المايدى جانە ءوز ويىنشىقتارىن ەشكىمگە بەرمەيدى. وعان ودان دا كىشى بالا كەلىپ، ونىڭ ويىنشىعىمەن ويناعىسى كەلگەندە ول جىلاپ، بولىسپەي قويادى. سول كەزدە اتا-انا بالاسىنىڭ قىلىعىنا ۇيالىپ، ىڭعايسىزدانىپ، ونى بىرگە ويناۋعا كوندىرىپ جاتادى. بالا بولسا، اناسى نە ىستەسە دە، بەرمەي قويادى. كوپتەگەن اتا-انالار بالاسىن «قىزعانشاق» دەپ ويلايدى.

الايدا، ونىڭ باسقا سەبەبى بار. بالا نەلىكتەن بولىسكىسى كەلمەيدى؟ بالا 1,5-2 جاسقا تولعاندا ونىڭ بىرەۋگە ءوز ويىنشىعىن بەرگىسى كەلمەيتىندىگى بايقالادى. بالا بۇل ۋاقىتتا ويىنشىقتاردى جانى جوق زات رەتىندە ەمەس ءوزىنىڭ ءبىر بولشەگى رەتىندە، مىسالى، قولىنىڭ، اياعىنىڭ، قۇلاعىنىڭ جالعاسى، دەنەسىنىڭ ءبىر بولىگى دەپ قابىلدايدى.

سوندىقتان ءسىز ونى تارتىپ الۋ كەزىندە ول ونىڭ قولىن نە اياعىن تارتقانداي اۋىرتپالىق سەزىنەدى. بالانى ويىنشىعىن بەرۋگە كوندىرمەڭىز. وعان جاي ايتىپ ءتۇسىندىرىپ قويىڭىز: «بەرگىڭ كەلسە، بەر. بەرگىڭ كەلمەسە، بەرمە. سەنىڭ ويىنشىقتارىن، سەنىڭ قالاۋىڭ».

بالا ويىنشىقتارىن ءوز ەركىمەن بەرەمىن دەپ شەشسە، سول ساتتە ول ەشقانداي اۋىرتپالىق نەمەسە قورقىنىش سەزىنبەيدى. سەبەبى ول ءوزى سونداي شەشىم قابىلدادى.

ال ەگەر ءوز ەركىمەن بەرگىسى كەلمەسە، ءوزىڭىزدى قانشالىقتى ىڭعايسىز سەزىنسەڭىز دە، بەرگەنىن قانشالىقتى قالاساڭىز دا، ءتۇرلى ءادىس ويلاپ تاۋىپ، بالانى قيناپ، كوندىرمەڭىز. بالا بىرەۋدىڭ ويىنشىقتارىن تارتىپ السا، نە ىستەۋ كەرەك؟ ەگەر بالا بىرەۋدىڭ ويىنشىعىن العىسى كەلسە، ونى قاراپايىم ەرەجەگە ۇيرەتىڭىز: «الۋعا بولا ما، سونى سۇرا! كەز كەلگەن جاۋاپقا دايىن بول». وسىلاي ۇيرەتۋ وتە ماڭىزدى، ءسىز وعان ءوزىن ۇستاۋ مادەنيەتىن كورسەتەسىز.

الەمنىڭ قاي جەرى بولماسىن بىرەۋدىڭ زاتىن رۇقساتسىز الۋعا بولمايدى.

ونى بالا كەزدەن باستاپ تۇسىندىرە بەرۋ كەرەك. بارلىعى بالانىڭ قالاعانىنداي بولمايتىندىعىن جانە «وتىنەمىن» دەگەن سيقىرلى ءسوزدىڭ ءوزى كەيدە كومەكتەسپەۋى مۇمكىن ەكەنىن تۇسىنە باستايدى. ەگەر ول سۇراعاندا باسقا بالا ويىنشىعىن بەرگىسى كەلمەسە، بالاڭىز جىلاپ، شۋ شىعارسا، ونى باسقا جەرگە الىپ كەتسەڭىز دە، جۇباتىڭىز.

ءبىراق بالاڭىز جىلاۋىن قويۋ ءۇشىن باسقادان ويىنشىقتارىن بەرۋىن سۇراماڭىز جانە كوندىرمەڭىز. سەبەبى ول بالا دا ءوز زاتتارىن بەرۋ نەمەسە بەرمەۋىن ءوز شەشۋگە قۇقىلى. نەلىكتەن بالا قوناقتارعا ويىنشىقتارىن بەرمەيدى؟

اتا-انا مىناداي جاعدايعا دا ءجيى تاپ بولادى: ۇيگە بالالارىن ىلەستىرىپ قوناق كەلگەندە، بالاڭىز ولارعا ويىنشىقتارىن ويناۋعا بەرمەيدى. قوناققا كەلگەن بالالار جاڭا ۇيگە كەلگەندە، ول جاقتا كوپ تانىس ەمەس ويىنشىقتاردىڭ بار ەكەندىگىن كورەدى، ءبارىن ۇستاپ كورگىسى كەلەدى جانە ولارعا ءبارى قىزىق. ال اقكوڭىل بالاڭىز، ەشبىر ويىنشىعىن بەرگىسى كەلمەيتىن «قىزعانشاق»، «جىلاۋىق» بالاعا اينالادى. اتا-انا وزدەرىن ىڭعايسىز سەزىنىپ، كۇيگەلەكتەنىپ، بالاسىن قالاي دا كوندىرۋ كەرەك دەپ ويلايدى.

ءسويتىپ، دوستار وتىرىسى بالالاردىڭ شارۋاسىن شەشۋگە ارنالعان جينالىسقا اينالىپ كەتەدى. بالا نەگە ءوزىن ولاي ۇستايدى؟ سەبەبى ول ونىڭ زاتتارى، ول ويىنشىقتارىن باسقالار الىپ كەتەدى نەمەسە سىندىرىپ تاستايدى دەپ ۋايىمدايدى. بالانى قوناقتاردىڭ كەلۋىنە قالاي دايىندايمىز؟ بالانى قوناقتاردىڭ كەلۋىنە الدىن الا دايىنداعان ءجون.

مىسالى: «بالام، بۇگىن ۇيگە قوناق كەلەدى. سەن ولارعا ۋاقىتشا ويناۋعا قانداي ويىنشىقتارىڭدى بەرە الاسىڭ؟ ۋاقىتشا بەرەتىن ويىنشىقتارىڭدى مىنا جەرگە قوي، ال بەرگىڭ كەلمەيتىن ويىنشىقتارىڭدى مىنا جەرگە قوي. بەرە المايتىن ويىنشىقتارىڭدى شكافقا سالىپ قويامىز. سول كەزدە ولار سەندە مۇنداي ويىنشىقتار بار ەكەنىن بىلمەيدى، سوندىقتان سەننەن سۇرامايدى». سودان سوڭ بالا اسىقپاي ءبارىن بولە باستايدى.

بۇل ارەكەتىڭىزبەن بالاعا نە ۇيرەتەسىز؟ بالاعا جاۋاپكەرشىلىك پەن سەنىمدىلىك ارتاسىز. ول وزدىگىنەن شەشىم قابىلدايدى. ءوزىنىڭ جەكە زاتتارىمەن نە ىستەيتىنىن ءوزى شەشەدى. لايفحاك: ەگەر ۇيگە ەرەسەكتەرمەن بىرگە 2 بالا كەلەتىنىن بىلسەڭىز، الدىن- الا دۇكەننەن 3 بىردەي قارىنداش، 3 بىردەي البوم نەمەسە 3 بىردەي بوياۋ كىتاپشاسىن الىپ قويىڭىز. بىرىنشىدەن، ولار ارزان تۇرادى.

ەكىنشىدەن، ولار تالاسپايدى. ۇشىنشىدەن، كەتەردە اركىم ءوز قارىنداشى مەن سۋرەتىن الىپ كەتە الادى، ال ءسىزدىڭ بالاڭىزدا ءوزىنىڭ قارىنداشى مەن سۋرەتى قالادى. نەلىكتەن ۇلكەن بالا كىشىسىمەن ءوز ويىنشىقتارىمەن بولىسپەيدى؟ بالا ءوز ويىنشىقتارىمەن بولىسكىسى كەلمەيتىن تاعى ءبىر جاعداي - ول دۇنيەگە ءىنىسى نەمەسە ءسىڭىلىسى (قارىنداسى) كەلگەن كەز. كىشكەنتاي بالاڭىز ەڭبەكتەپ، جۇرە باستاعاندا ول ۇلكەنىڭىزدىڭ ويىنشىقتارىنا ۇمتىلا باستايدى. مۇنداي جاعدايدا ءجيى كىشىسى ۇتىپ، ۇلكەنى ۇتىلادى.

سول كەزدە اتا- انا كوبىنەسە ۇلكەنگە قىسىم كورسەتەدى: «سەن ۇلكەنسىڭ عوي!»، «قىزعانشاق بولمايتىن شىعارسىڭ»، «ول ءالى كىشكەنتاي». كوپ جاعدايدا ول كونۋگە تۋرا كەلەدى. ونى قيناعانى ءۇشىن باۋىرىنا جىنى كەلە باستايدى. وتباسى ىشىندەگى ويىنشىق ماسەلەسىن قالاي رەتتەۋگە بولادى؟ قۇرمەتتى اتا-انالار، ەگەر بالالارىڭىزدىڭ اراسىندا باسەكەلەستىك، قىزعانىش، جاسقانشاقتىق جانە جەك كورۋشىلىك بولماعانىن قالاساڭىز، ورتاق زات بولمايتىندىعىن ءتۇسىنىڭىز.

كوپ اتا-انالار ۇلكەن بالاسىنىڭ قىزعانشاقتىعىن ايتىپ جاتادى. كىمنىڭ ويىنشىعى؟ بۇل سۇرققا كوپشىلىك ورتاق ويىنشىق دەپ ايتۋى مۇمكىن. جوق، ورتاق ويىنشىق بولمايدى. ويىنشىق ءبىرىنشى كىمگە ساتىپ الىندى، سونىڭ زاتى بولىپ سانالادى. ويىنشىقتى ۇلكەن بالاڭىزعا ساتىپ الىپ بەرىپ، دۇنيەگە ەكىنشى بالا كەلگەندە ول اۆتوماتتى تۇردە ورتاق بولىپ سانالمايدى. ولار -  بۇرىنعىشا ۇلكەن بالاڭىزدىڭ زاتتارى. ەشقانداي داۋ بولماس ءۇشىن كىشكەنتايدى اركەز ۇلكەن باۋىرىنان رۇقسات سۇراپ الۋعا ۇيرەتىڭىز. «مىنانى السام بولا ما؟» دەپ سۇراتىڭىز جانە ۇلكەن بالانى بەرۋگە قيناماڭىز. كىشى بالا سۇراپ ۇيرەنگەندە، ال ۇلكەن بالا شەشىمدى ءوزى قابىلداعاندا، ماسەلە ازايادى.

سودان سوڭ ول كىشى بالانىڭ وتىنىشىنە ءجيى «ءيا» دەگەن ءسوزدى ايتا باستايدى. سونىمەن قاتار، ۇلكەن بالاعا كىشى باۋىرىنا بەرگەن ويىنشىق سىنىپ قالۋى ابدەن مۇمكىن ەكەندىگىن ايتىپ ەسكەرتىپ قويعان ءجون. سول كەزدە ول كوپ جاعدايدا ءبارىبىر باۋىرىنا رۇقسات بەرىپ، سىنىپ قالسا، «ەشتەڭە ەتپەيدى، ول كىشكەنتاي عوي» نەمەسە «جوندەپ الامىز» دەپ ايتا باستايدى.

 

Massaget.kz

 

 

سوڭعى جاڭالىقتار