جازۋشى گوگولدىڭ شابىتى مەن ەلەسى

استانا. قازاقپارات - جازۋشى نيكولاي ۆاسيليەۆيچ گوگولعا اۋىرىپ جۇرگەن كەزدەرىندە كوز الدىنا ءار ءتۇرلى ەلەستەر كەلگەن ەكەن. ول ونى قاسىندا جۇرگەن كوپەس ن. پ. ۆياتكينگە ايتىپ وتىرعان دەيدى جازۋشى س. ت. اكساكوۆ.

گوگولدىڭ تاعى ءبىر زامانداسىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، جازۋشى ءبىر وتىرىستا يسپانيا تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرەدى. سوندا ءبىر ايەل: «نيكولاي ۆاسيليەۆيچ، يسپانيادا بىرنەشە جىل تۇرعان بولارسىز؟ » - دەيدى. «جوق، ءتىپتى بولعان دا ەمەسپىن دەپ جاۋاپ بەرەدى، ال كونستانتينوپولدى جاقسى بىلەمىن دەپ، ەجەلگى ۆيزانتيا استاناسى تۋرالى قىزىقتى اڭگىمەنى باستاپ كەتەدى. سول جەردە وتىرعانداردىڭ ءبىرى: «نيكولاي ۆاسيليەۆيچتىڭ بۇل جەردە بولعانى كورىنىپ تۇر»، دەيدى. «جوق، ول جەردە دە بولعان ەمەسپىن»، دەپ جاۋاپ بەرەدى. ەشقاشان دا بۇل ەلدەردە بولماسا دا، تۋرا بولعانداي اڭگىمەلەپ بەرگەنى وتىرعانداردى تاڭعالدىرادى. ءتىپتى، سول ەلدەردە بولىپ كەلگەن ادامداردىڭ وزدەرى دە گوگول سۋرەتتەپ بەرگەندەي ايتا الماس ەدى.

1889 -جىلى «سىن وتەچەستۆا» جۋرنالىندا يتاليا تۋرالى ولەڭ جارىق كورەدى. كەيىننەن بۇل ولەڭنىڭ اۆتورى ن. ۆ. گوگول ەكەنى انىقتالادى. ونى گوگول جيىرما جاسىندا جازعان ەكەن.
 1850 -جىلى نيكولاي ۆاسيليەۆيچ نيكيتسكي بۋلۆارىنداعى تالىزيننىڭ ۇيىندە تۇرعان كەزىندە جازۋشىعا بارلىق جاعداي جاسالعان ەكەن. گوگول ءوزىنىڭ ءولىمىنىڭ جاقىن قالعانىن سەزىپ، كۇننەن- كۇنگە تۇنەرىپ، كوڭىلسىز كۇيگە تۇسەدى. بارلىق جاعداي جاسالسا دا جازۋشىعا شابىت كەلمەيدى. قالام الا قالىپ وتىرا قالسا، ويىنا ەشنارسە تۇسپەيدى.
 ءبىر كۇنى جازۋشىدان: «بىرنەشە اي وتسە دە ەشقانداي قولجازباڭىز جارىق كورمەدى عوي»، دەگەن سۇراققا ول: «ادام بالاسى قىزىق قوي، ماعان جۇمىس جاساۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالسا دا شابىت كەلمەي جاتىر»، دەيدى. ءبىراز ۇنسىزدىكتەن سوڭ مىنا ءبىر قىزىقتى وقيعانى ايتىپ بەرەدى. 

 يتاليانىڭ دجانسانو جانە البانو قالالارىندا بولعان كەزىمدە جولدىڭ بويىنداعى ابدەن توزىعى جەتكەن تراكتير تۇر ەكەن. كۇن ىستىق بولعاندىقتان سوعان كىرىپ دەمالۋدى ءجون كوردىم. تراكتيردىڭ ءىشى ۋ- شۋ، بىرەۋلەرى بيليارد ويناپ جاتىر، ەندى بىرەۋلەرى تەمەكىنى بۇرقىراتىپ، شاراپ ءىشىپ وتىر. سول كەزدە مەن «ءولى جانداردىڭ» ءبىرىنشى تومىن جازىپ جۇرگەن كەزىم ەدى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، تراكتيرگە كىرگەن بويدا قويىن داپتەرىمدى الا سالىپ، بۇرىشتا تۇرعان ۇستەلگە وتىرا قالىپ، جازا باستادىم. 

 جان- جاعىمدا بولىپ جاتقان ۋ- شۋعا، توبەلەسكە كوڭىل بولمەي، ەرەكشە ءبىر شابىت پايدا بولىپ، توقتالماستان «ءولى جانداردىڭ» باقانداي ەكى تاراۋىن جازىپ تاستادىم. ال قازىر ەشكىم ماعان كەدەرگى جاساپ جاتقان جوق، ءبىراق شابىت كەلمەيدى. سول كەزدە جازعان شىعارمامدى ءوزىم جوعارى باعالايمىن، - دەپ اياقتايدى ءوز اڭگىمەسىن گوگول.

ماقسات رسالين،
 جۋرناليست.

madeniportal.kz