قازاقستاندا «نيەتسىز جاستاردىڭ» سانى ءبىر قالانىڭ حالقىمەن بىردەي - مينيستر

None
None
استانا. قازاقپارات - ق ر قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى دارحان قالەتايەۆ جۇمىسسىز جاستار ماسەلەسىن كوتەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، مەملكەتتىك باسقارۋ سالاسىندا وقۋ-بىلىمگە قۇلىقسىز، ساياسي جانە ازاماتتىق بەلسەندىلىگى تومەن، جاۋاپكەرشىكتى ءوز موينىنا الۋعا نيەتسىز جاستارعا قاتىستى ناقتى ءبىر تەرمين بار.

«قازاق تىلىندە بۇل تەرمين اعىلشىن نۇسقاسىن قايتالاپ وتىر. الايدا قازاق پايىمىنا سالاتىن بولساق، بۇل توپتى «نيەتسىز» دەپ ءبىر سوزبەن اتاۋعا بولاتىن شىعار. ونداي مىنەز-قۇلىق، كوپ جاعدايدا، جاستاردىڭ قوعامنان قاشۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى. ولار الەۋمەتتىك ورتادا وزدەرىن كەرەكسىز دەپ سانايدى. سۋيتسيد پەن ديەۆياتسيا سياقتى پروبلەمالاردىڭ بارلىعى وسىدان تۋىندايدى. وتباسى قۇندىلىقتارى بۇزىلادى»، - دەدى د. قالەتايەۆ ۇكىمەتتىڭ بۇگىنگى وتىرىسىندا.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ەلىمىزدە «نيەتسىز جاستاردىڭ» ناقتى كاتەگوريالارى انىقتالدى. ولار - ءبىلىم دەڭگەيى تومەن، ەڭبەككە جارامسىز، پسيحيكيالىق اۋىتقۋلارى بارلار، جايسىز وتباسىنان شىققاندار جانە تۇرعىلىقتى جەرىن ۇنەمى اۋىستىراتىندار.

«جاستاردىڭ جاعدايى مەن كوڭىل-كۇيىنە جۇمىسسىزدىق تىكەلەي اسەر ەتەدى. حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنىڭ وتكەن جىلعى بايانداماسىنا سايكەس، سوڭعى 20 جىلدىڭ ىشىندە الەمدە جاستاردىڭ سانى 139 ميلليون ادامعا وسكەن. ال جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ۇلەسى 30 ميلليون ادامعا كەمىگەن.

قازاقستاندا جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسى جاقسارىپ كەلەدى. ماسەلەن، 2011-جىلى ەڭبەك پەن وقۋعا تارتىلماعان جاستاردىڭ ۇلەسى 18,6 پروتسەنت بولسا، بيىلعى جىلى اتالعان كورسەتكىش 7,7 پروتسەنتكە كەمىدى. الايدا بۇل جەردە شەشىمىن تاپپاي جاتقان ءبىرقاتار ماسەلەلەر بار.

بىرىنشىدەن، «نيەتسىز جاستاردىڭ» سانى 300 مىڭنان اسادى. بىلاي قاراساڭ، ول ءبىر وبلىس ورتالىعىندا تۇراتىن حالىقتىڭ سانىمەن بىردەي.

ەكىنشىدەن، وڭتۇستىك وڭىرلەردە، سونداي-اق، ماڭعىستاۋ مەن قاراعاندى وبلىستارىندا جۇمىسپەن قامتىلماعان جاستاردىڭ سانى تىم جوعارى.

ۇشىنشىدەن، جاس ايەل ادامداردىڭ وسى توپقا كىرۋ قاۋپى زور بولىپ وتىر»، - دەپ اتاپ كورسەتتى د. قالەتايەۆ.

سوڭعى جاڭالىقتار