شىعىس قازاقستاندا ۇلكەن كونە شاھاردىڭ ورنى تابىلدى
«تاريحى تەرەڭ تۋعان جەر» عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسىندا پاۆلودارلىق ارحەولوگ ۆيكتور مەرتس وسىنداي جاڭالىقپەن ءبولىستى.
كەرەكۋلىك ارحەولوگتىڭ ايتۋىنشا، بەسقاراعايدىڭ جەتىجار وڭىرىندە ۇلكەن ەلدى ەكەن بولعان ەكەن. ول قولا داۋىرىنە تيەسىلى. دەمەك، اۋىلدىڭ تاريحى مىڭجىلدىقتاردىڭ قويناۋىندا جاتىر. ەجەلگى پروتوقالاشىق ءتىپتى وڭتۇستىك- باتىس ءسىبىر ايماعىنداعى ەڭ ۇلكەن ارحەولوگيالىق نىسان بولىپ ەسەپتەلەدى.
ويتكەنى ونىڭ اۋماعى 100 گەكتاردان اسىپ جىعىلادى. وسىعان قاراعاندا بۇل ماڭدا ايتۋلى ءداۋىردىڭ استاناسى ورنالاسۋى مۇمكىن دەگەن بولجام بار.
«جەتىجار ەلدى مەكەنىن زەرتتەۋدى 2000- جىلداردىڭ باسىندا قولعا الدىق. قۋانىشقا وراي، قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن جوق. تەك ەسكەرتكىشتىڭ بۇلىنگەن ايماقتارىنان، سونداي-اق جەردىڭ جوعارعى قاباتىنان ماتەريالدار زەرتتەۋگە الىندى. نەگە دەسەڭىز، بۇل نىسان بىرەگەيلىگىمەن ەرەكشە. قازبا جۇمىستارىن باستاۋ ءۇشىن گەوفيزيكالىق زەرتتەۋدى جۇرگىزۋگە تۋرا كەلدى. وسى ماقساتتا ۇلى بريتانيادان عالىمداردى شاقىرىپ، جوباعا تارتتىق.
ولاردا قىزىعىپ كەتتى. دەنيەل لوۋرەنس ەسىمدى ارىپتەسىمىز، بيىل گرانت ۇتىپ وسى جوباعا اتسالىستى. ناتيجەسىندە ارحەولوگيالىق اۋماقتىڭ ناقتى ولشەمى انىقتالدى. ارى كەتسە 70 گەكتار بولاتىن شىعار دەپ ويلادىق. الايدا ەسكەرتكىشتىڭ الىپ جاتقان جەرى 100 گەكتاردان اسىپ كەتتى. بۇگىندە بۇل تەك قازاقستانداعى عانا ەمەس، سونداي-اق، بۇكىل باتىس سىبىردەگى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەردەن اناعۇرلىم كولەمدى نىسان. مۇمكىن سول كەزەڭنىڭ استاناسى وسىندا بولۋىدا عاجاپ ەمەس»، - دەپ ناقتىلادى ۆيكتور مەرتس.
عالىم جەتىجار ەلدىمەكەنىن الداعى ۋاقىتتا قايتا جاڭعىرتىپ، اشىق اسپان استىنداعى مۇراجايعا اينالدىرۋعا كەلەتىنىنە سەنىمدى. وسى ارقىلى قاسيەتتى جەردىڭ تۋريستىك الەۋەتىن كۇشەيتۋگە بولادى دەيدى تاريحشى.
انىقتالعانداي، كونە شاھار بەعازى- ءداندىباي مادەنيەتىنە جاتادى.