ۇيدەگى ۋلى قوسپالارى بار زاتتار

 استانا. قازاقپارات - ادەتتە ءجيى قولداناتىن زاتتارىمىزدىڭ قۇرامىنا ءمان بەرىپ قارامايمىز. ءتىپتى ارنايى مامان بولماسا، حيميالىق ەلەمەنتتەردەن كوز تۇناتىن زات قۇرامىن ءتۇسىنۋ قيىن. ۇيدە جەيتىن تاعامدارىمىزدان بولەك تۇتىناتىن بۇيىمدار قۇرامىندا دا وتە ۋلى زاتتار كەزدەسەدى.

 نازارلارىڭىزعا قۇرامىندا وتە ۋلى قوسپالار بار ۇيدە قولداناتىن زاتتاردى ۇسىنامىز.

1. حوش ءيىستى سەرگىتكىش (وسۆەجيتەل) مۇنداي ارنايى سەرگىتكىشتى ادەتتە بولمەدەگى جاعىمسىز يىستەن ارىلۋ ءۇشىن پايدالانامىز. ولاردى اۋا اينالىمى ناشار -  جۋىنۋ بولمەسى مەن اجەتحانالاردا قولدانادى. بۇل دۇرىس ەمەس دەيدى ماماندار. سەبەبى سەرگىتكىشتەر قۇرامىندا حوش ءيىستى ۇزاق ساقتايتىن حيميالىق قوسپا فتالاتتار بار. بۇركەگىشتى جابىق بولمەلەردە پايدالانعان كەزدە ۋلى زاتتار تەرىگە سىڭەدى. فتالاتتار اعزاداعى گورموندارعا اسەر ەتەدى. مىسالى ەرلەردە تەستوستەروننىڭ تومەندەۋىنە اكەلىپ سوعادى جانە رەپرودۋكتيۆتىك جۇيەنىڭ قالىپتى جۇيەسىن بۇزادى. مۇنىڭ سوڭى بەلسىزدىككە الىپ كەلۋى مۇمكىن. سەرگىتكىشتى ساتىپ الۋدان گورى ونى قولدان دايىنداعان ءتيىمدى. ول ءۇشىن ەفير مايى مەن ازداعان سپيرت بولسا جەتكىلىكتى.

 2. د س پ- دەن جاسالعان جيھاز ساپاسىز ماتەريالدان جاسالاتىن ارزان جيھاز قۇرامىندا ادام ءومىرى ءۇشىن وتە قاۋىپتى كانسەرەگون -  ەكىنشى كلاستاعى اسا قاۋىپتى ءتۇسسىز گاز فورمالدەگيد بولادى. ول ادامنىڭ تىنىس الۋ جولدارىنا، كوزگە جانە تەرىگە اسا زيان. ادامنىڭ جۇيكە جۇيەسىن دە زاقىمدايدى. ەگەر ونىڭ مولشەرى اۋاداعى زياندى زاتتاردىڭ قاۋىپسىز مولشەرىنەن بىرنەشە ەسەگە اسىپ كەتسە، بارلىق ءتىرى جاندى قۇرتىپ جىبەرۋى عاجاپ ەمەس دەيدى ماماندار. فورمالدەگيد نەگىزىنەن كولىك گازدارىنان تارايدى.

 3. كاسسا چەكتەرى ءاربىر ساتىپ العان زاتىمىزدان سوڭ دۇكەندەردە بەرىلەتىن چەك تۇتىنۋشىلارعا تاڭسىق ەمەس. چەك قاعازىن تەرموقاعاز دەپ اتايدى. مۇنداي قاعاز اۆتوماتتى تارازىلاردا، ەلەكتروندى كاسسالاردا، فاكس ماشينالارىندا، بانكوماتتاردا، تولەم تەرمينالدارىندا جانە مەديتسينالىق جابدىقتاردا قولدانىلادى. ونىڭ قۇرامىندا بيسفەنول ا (BPA) حيميالىق قوسپاسى بار. BPA in Receipts ا -  ەندوكريندىك جۇيەگە، قالقانشا بەزىنە جانە رەپرودۋكتيۆتىك جۇيەگە اسەر ەتەتىن حيميالىق زات. ول تەرىمەن بايلانىس ارقىلى اعزاعا سىڭەدى. بۇگىندە كوپتەگەن دامىعان ەلدەر بۇل قوسپانى تيىم سالىنعان حيميالىق ەلەمەنتكە جاتقىزادى. ونى پايدالانۋدى مينيمالدى دەڭگەيگە جەتكىزۋگە تىرىسىپ جاتقانىمەن، ءالى دە پلاستيك بوتەلكە مەن ىدىستار قۇرامىندا بيسفەنول ا كەزدەسەدى.

 4. باتارەيالار قاجەتىمىزگە جارايتىن باتەرەيا مەن اككۋمۋلياتوردى دۇرىس پايدالانۋ دەنساۋلىققا زيان ەمەس. ءبىراق ۇزاق ۋاقىت پايدالانۋ كەزىندە ولاردىڭ قۇرامىنداعى قورعاسىن مەن كادميي بۇيرەك، باۋىر، جۇيكە جۇيەسىنە كەرى اسەر ەتەدى. كادميي ورگانيزمدە قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىن جانە ءار ءتۇرلى قاتەرلى سونىمەن بىرگە قاتەرسىز ىسىكتەردى تۋعىزۋشى حيميالىق قوسىلىستار قاتارىنا جاتادى. پايدالانىپ بولعان باتەرەيالاردى ۇيدە ساقتاۋ دەنساۋلىق ءۇشىن قاۋىپتى. سەبەبى كورروزيادان سىرت قابىعى بۇلىنگەن باتارەيالارداعى زياندى ەلەمەنتتەر اۋامەن ارالاسىپ، دەنساۋلىعىزعا ەلەۋلى تۇردە زيان كەلتىرۋى مۇمكىن.

 5. پلاستيك ىدىستار پلاستيك ىدىستار قۇرامىندا فتالاتتار مەن بيسفەنول ا بولادى. قاۋىپتى قوسپالار ىدىستاعى تاعاممەن اعزامىزعا سىڭەدى. وندىرۋشىلەر ادام دەنساۋلىعىنا زيانسىز پلاستيك ىدىستاردى جاساپ شىعارۋعا تىرىسىپ جاتىر. ءبىراق مۇنىڭ شەشىمى ءالى تابىلعان جوق. امەريكالىق پەدياتريا اكادەمياسى 03, 06 جانە 07 ءنومىرلى پلاستيك ىدىستاردى قولدانباۋدى ۇسىنادى. تاعام ساقتاۋعا قاۋىپسىز ىدىستار رەتىندە مەتالل مەن شىنىدان جاسالعان ىدىستاردى قولدانعان ءتيىمدى. وكىنىشتىسى، ءبىز وتە كوپ قاۋىپتى حيميالىق ەلەمەنتتەر اراسىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ولاردىڭ اسەرى بۇگىن بايقالماسا دا بولاشاقتا دەنساۋلىعىڭىزعا كەرى اسەرىن سەزە باستايسىز. 

Massaget.kz