الاش اۆتونومياسى تۋرالى جاڭا كىتاپ جارىق كوردى
- الاش تاريحىن زەرتتەۋ ءىسى - ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ جەمىسى. دامەتكەن دوسمۇحان قىزى الاش قوزعالىسى باتىس بولىگىنىڭ تاريحىن تەرەڭدەتە زەرتتەپ كەلەدى. «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا جۇرتشىلىققا بۇگىن ۇسىنىلىپ وتىرعان مونوگرافياسى دا وتە قۇندى، - دەيدى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مۇرات سابىر.
وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر قاۋىمىنا وقۋلىق رەتىندە پايدالانۋعا دا بولاتىن بۇل ەڭبەك كۇنباتىس الاشوردانىڭ 100 جىلدىعىنا وراي شىعارىلعان. كىتاپتا الاشوردانىڭ العاشقى مەملەكەتتىك قۇرىلىمى - «ويىل ءۋالاياتى» اتتى ۋاقىتشا ۇكىمەت پەن 1918 -جىلى قۇرىلعان كۇنباتىس الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ اتقارعان قىزمەتى، تاريحتان الاتىن ورنى قۇجاتتارمەن باياندالادى. سونداي- اق جاھانشا دوسمۇحامەدوۆتىڭ ءومىربايانى، ساياسي قىزمەتى تۋرالى قۇندى مالىمەتتەرگە قوسا، باتىس الاشوردانىڭ ەلۋ قايراتكەرى ءومىرباياندىق مالىمەتتەر، سيرەك سۋرەتتەر باسىلعان.
- بۇل ەڭبەكتى جازۋعا بەس جىل ۋاقىت كەتتى. بىلتىر الاش قوزعالىسىنا 100 جىل جانە جاھانشا دوسمۇحامەدوۆتىڭ 130 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي جىمپيتى- ماسكەۋ، جىمپيتى- سەمەي ەكسپەديتسيالارىنا شىعىپ، ءبىرقاتار قۇجات تاپقان ەدىك. ونىڭ ءبارى وسى جيناققا ەنگىزىلدى. جاھانشا دوسمۇحامەد ۇلىنىڭ ماسكەۋدە بۋتوۆو پوليگونىندا جەرلەنگەنىن انىقتادىق.
مونوگرافيا نەگىزگى ءۇش تاراۋدان تۇرادى. ءبىرىنشى تاراۋدا ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىنداعى ەلدەگى ساياسي احۋال جانە الاش قوزعالىسىنىڭ تاريحناماسى باياندالادى. ياعني، قازاقستان، سونىڭ ىشىندە باتىس قازاقستان ءوڭىرىنىڭ سول كەزدەگى قوعامدىق- ساياسي جاعدايى تولىعىمەن بەرىلگەن. ەكىنشى تاراۋدا جاھانشا دوسمۇحامەدوۆتىڭ ءومىرى مەن اتقارعان قوعامدىق قىزمەتى كەزەڭ- كەزەڭىمەن التى بولىمگە ءبولىنىپ كورسەتىلگەن.
وسى كىتاپتا كۇنباتىس الاشوردا تاريحىنا قاتىستى كوپتەگەن قۇجاتتىق دەرەكتەردى سول كۇيىندە بەردىم. بۇل قۇجاتتىق دەرەكتەر نەگىزىنەن ورىنبوردان، ۋفا ديرەكتورياسىنان، ماسكەۋ، الماتى ارحيۆتەرىنەن، تۇلعالار تاريحى تۋرالى پرەزيدەنتتىك ارحيۆتەن الىندى. سونداي-اق، ءوزىمىزدىڭ وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىندە ساقتالعان قۇجاتتار دا پايدالانىلدى، - دەيدى كىتاپ اۆتورى.