پۋتين مەن ترامپ حەلسينكي سامميتىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا سۇحبات بەردى
كەزدەسۋ 4 ساعاتقا جۋىق ۋاقىتقا سوزىلدى. مەملەكەت باسشىلارىنان بولەك كەزدەسۋگە تەك اۋدارماشىلار عانا قاتىستى. بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنەن كەزدەسۋ وتەتىن ورىندى بوساتۋدى سۇرادى.
ايتا كەتەتىن ماسەلە، ترامپ پەن پۋتينننىڭ G20 اياسىنداعى وتكەن جىلى بولعان سوڭعى كەزدەسۋى دە كەلىسىلگەننەن كوپ ۋاقىتقا سوزىلعان بولاتىن، دەپ جازادى СNN.
بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى ا ق ش پرەزيدەنتىنەن كەزدەسۋدىڭ قالاي وتكەنىن سۇرادى. وعان جاۋاپ رەتىندە پرەزيدەنت كەزدەسۋدىڭ جاقسى باستاماعا نەگىز بولعانىن ايتتى.
كەزدەسۋدەن سوڭ رەسەي مەن ا ق ش تاراپى تۇسكى استان كەيىن كەڭەيتىلگەن قۇرامدا كەزدەسۋ وتكىزىپ، ارتىنان بىرلەسكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتى ۇيىمداستىرىلدى.
ىڭعايسىز جاعدايلار دا بولماي قويمادى. باسپا ءسوز ءماسليحاتىنىڭ الدىندا تىلشىلەردىڭ ءبىرىن زالدان شىعارىپ جىبەردى. ول «يادرولىق قارۋعا تىيىم سالۋ كەلىسىمى» دەگەن جازۋ ۇستاپ تۇرعان ەدى. الايدا بۇل جاعداي باسپا ءسوز ءماسليحاتىنىڭ تالاپقا ساي وتۋىنە كەدەرگى بولعان جوق.
باسپا ءسوز ءماسليحاتى باستالىسىمەن ءسوز العان ۆلاديمير پۋتين ا ق ش باسشىسىمەن بولعان كەزدەسۋدىڭ اشىق ءارى ىسكەرلىك باعىتتا وربىگەندىگىن جەتكىزدى.
ول كەزدەسۋدىڭ ءساتتى ءارى جەمىستى بولعاندىعىن ايتتى. سوعان قاراماستان رەسەي باسشىسى ا ق ش پەن رەسەي اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ سوڭعى ۋاقىتتا كۇردەلى بولعاندىعىن اتاپ ءوتتى.
«بارشاعا ايان، ەكىجاقتى قارىم-قاتىناس كۇردەلى جاعدايدا. الايدا جاعداي ۋشىعىپ بارادى دەپ ايتا المايمىز»، - دەگەن ويىن جەتكىزدى پۋتين.
باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا رەسەي كوشباسشىسى كەلىسسوزدەر بارىسىندا ۆاشينگتوننىڭ يران بويىنشا كەلىسىمنەن باس تارتقاندىعىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەنىن جەتكىزدى.
«يادرولىق كەلىسىمنىڭ ارقاسىندا يران ماگاتەنىڭ باقىلاۋىنداعى جانە الەمدەگى ەڭ جان-جاقتى تەكسەرىلگەن ەل بولىپ وتىر»، - دەپ قوستى پۋتين.
پۋتين باستى نازاردى 2016-جىلعى امەريكالىق سايلاۋ پروتسەسىنە اۋدارىپ، بۇل ۇدەرىسكە ماسكەۋدىڭ ەشقانداي قاتىسى بولماعانىعىن ايتتى.
«ترامپ ا ق ش- تاعى سايلاۋ ۇدەرىسىنە رەسەيدىڭ ارالاسقاندىعى جونىندەگى ماسەلەنى تاعى كوتەردى. ماعان وسىعان دەيىنگى كەزدەسۋلەردە سان مارتە قايتالاعان ءسوزدى تاعى ءبىر رەت ايتۋ قاجەت بولدى. ياعني، رەسەي سايلاۋ ۇدەرىسىن قوسا العاندا، ا ق ش- تىڭ ىشكى ىسىنە ارالاسقان ەمەس جانە ارالاساتىن ويى دا جوق»، - دەدى رەسەي پرەزيدەنتى.
ت ا س س اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين امەريكالىق ارىپتەسى دونالد ترامپپەن بولعان كەزدەسۋدىڭ قورىتىندىلارىنا كوڭىلى تولادى.
«امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ پرەزيدەنتى دونالد ترامپ مىرزامەن بولعان كەلىسسوزدەر اشىق ءارى ىسكەرلىك اتموسفەرادا ءوتتى. مەن كەزدەسۋدى ءساتتى ءارى پايدالى بولدى دەپ ويلايمىن»، - دەپ مالىمدەدى رەسەيدىڭ مەملەكەت باسشىسى رەسەي-ا ق ش كەزدەسۋىنەن سوڭ بولعان باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا.
پۋتيننىڭ سوزىنشە، كوشباسشىلار رەسەي- ا ق ش قارىم-قاتىناسىنىڭ قازىرگى جاعدايى مەن بولاشاعىن جانە حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى شەشۋشى تاقىرىپتاردى تالقىلاعان.
CNN- ءنىڭ حابارلاۋىنشا، ترامپ ۆاشينگتون مەن ماسكەۋدىڭ اراسى وسىنشاما قيىن جاعدايدا بولماعاندىعىن ايتا كەلە، الايدا جاعدايدىڭ 4 ساعات بۇرىن عانا مۇلدەم وزگەرگەندىگىن جەتكىزگەن.
ترامپ ۆلاديمير پۋتينمەن بولعان كەزدەسۋدىڭ ەكى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى ايتارلىقتاي وڭالتقاندىعىن مالىمدەدى.
ا ق ش پرەزيدەنتىنىڭ مالىمدەۋىنشە، ديالوگ پەن كەزدەسۋدەن باس تارتا سالۋ الدەقايدا جەڭىل بولار ەدى، الايدا ول ەشقانداي دا ناتيجە بەرمەس ەدى.
ول سونداي-اق سوزىندە رەسەيلىك ارىپتەسىمەن بەتپە-بەت وتكىزگەن كەزدەسۋىندە يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ، سولتۇستىك كورەيا مەن تەرروريزمدى قاۋىپتى قارۋلاردان تازارتۋ ماسەلەلەرىن ءسوز ەتكەندىگىن اتاپ ءوتتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا دونالد ترامپ پۋتيندى جاقسى قارسىلاس دەپ باعالادى جانە بۇل ءسوزدىڭ جاقسى ماعىناسىندا ايتىلعاندىعىنا نازار اۋداردى.
ول ۆاشينگتون مەن ماسكەۋ اراسىنداعى جاعدايدىڭ كۇردەلەنىپ كەتكەنىنە ەكى تاراپتىڭ دا كىناسى بار دەگەن ويىن جەتكىزدى.
«مەنىڭشە، امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ ارەكەتى اقىلعا قونىمدى بولمادى. بىزگە وسى تازا ديالوگتى باياعىدا-اق ۇيىمداستىرۋ كەرەك ەدى. بارىنە ءوزىمىز كىنالىمىز»، - دەدى ترامپ.
تاراپتاردىڭ كەلىسسوزدەر بارىسىندا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ ماسەلەسى ءسوز بولعاندىعى ايتىلدى. ناقتىراق ايتقاندا، ا ق ش پەن رەسەي بيزنەسى كاپيتاندارىنىڭ جۇمىس توبى قۇرىلماق.
كوشباشىلاردىڭ ەكەۋى دە ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق سيرياداعى مىڭداعان ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋ مۇمكىندىگىن راستادى.
پۋتيننىڭ پىكىرىنشە، ماسكەۋ مەن ۆاشينگتون سيرياداعى داعدارىستى رەتتەۋمەن قاتار، الەمدىك مۇناي مەن گاز نارىعىنداعى باعانى دا بىرلەسىپ رەتتەۋگە مۇمكىندىكتەرى بار.
ايتا كەتەتىن ماسەلە، باسپا ءسوز ءماسليحاتى بارىسىندا ۆلاديمير پۋتين ءوزىنىڭ امەريكالىق ارىپتەسىنە فۋتبولدان الەم چەمپيوناتىنىڭ دوبىن سىيلاپ، ا ق ش، كانادا جانە مەكسيكادا وتەتىن ءا چ-2026 شاراسىن ءساتتى وتكىزۋدى تىلەدى.