ناتو ەلدەرى ماڭىزدى ماسەلەلەر بويىنشا دەكلاراتسيا قابىلدادى

None
None
استانا. قازاقپارات - ناتو- عا مۇشە 29 ەلدىڭ باسشىلارى بريۋسسەلدە 11 - شىلدەدە وتكەن سامميتتە بىرلەسكەن دەكلاراتسيا قابىلدادى. قۇجاتتا رەسەيدىڭ باسقىنشىلىق ءىس- قيمىلدارى ەۋرواتلانتيكالىق ايماقتاعى قاۋىپسىزدىككە نۇقسان كەلتىرەتىنى جانە حالىقارالىق ءتارتىپتى بۇزىپ، «ناتو- عا قاتەر توندىرەتىنى» ايتىلعان.

 قۇجاتتا رەسەيدىڭ قىرىمدى اننەكسيالاپ الىپ، ۋكراينا شىعىسىندا تۇراقتىلىقتى شايقالتقانى، ناتو- مەن شەكاراعا جاڭا قارۋ- جاراعىن ورنالاستىرعانى، ماسكەۋدىڭ «يادرولىق قارۋمەن قوقان- لوقى كورسەتۋى»، شەتەلدەردەگى سايلاۋعا كيلىگۋى سالدارىنان ايماقتاعى احۋالدى بولجاپ ءبىلۋ مۇمكىن بولماي بارا جاتقانى كورسەتىلگەن. دەكلاراتسيادا سونىمەن قاتار ناتو ەلدەرى لوندوننىڭ سولسبەريدە حيميالىق ۋلى زاتتىڭ قولدانىلۋىنا رەسەي كىنالى دەگەن تۇجىرىمىمەن كەلىسەتىنى ايتىلعان.

اليانس ەلدەرى قۇجاتتا رەسەيدى گرۋزيا، مولدوۆا جانە ۋكراينا اۋماعىنان اسكەرىن شىعارۋعا، ۋكراينا شىعىسىنداعى سەپاراتيستەردى قولداۋىن توقتاتۋعا جانە مينسك كەلىسىمىن تولىق ورىنداۋعا شاقىرادى. دەگەنمەن، اليانس ەلدەرى ەگەر ماسكەۋ ساياساتىن وزگەرتسە، ديالوگ ورناتىپ، قارىم- قاتىناستى جاقسارتۋعا دايىن ەكەنىن ايتادى.

​ناتو سونىمەن قاتار ماكەدونياعا اليانسقا قوسىلۋ جونىندەگى كەلىسسوز جۇرگىزۋگە رەسمي شاقىرتۋ جولدادى. ءبىراق ناتو باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگتىڭ ايتۋىنشا، ماكەدونيا اليانسقا گرەكيامەن جاسالعان كەلىسىم بويىنشا ەل اتاۋىنا سولتۇستىك ماكەدونيا دەپ رەسمي تۇردە وزگەرتكەندە عانا قوسىلا الادى. ماكەدونيادا بۇل ماسەلە بويىنشا بيىل كۇزدە رەفەرەندۋم ءوتۋى ءتيىس.

بۇدان وزگە، دەكلاراتسيادا ناتو ەلدەرى «اۋىرتپالىقتى بىرگە كوتەرەتىنى» جانە قورعانىسقا بولەتىن قارجىنى كوبەيتىپ، جالپى ىشكى ءونىم كولەمىنىڭ ەكى پايىزىنا جەتكىزۋگە دايىن ەكەنى ايتىلادى.

سامميت ناتو ەلدەرىنىڭ بىرلىگىنە قاتىستى الاڭداۋشىلىق تۋىنداي باستاعان كەزدە ءوتتى. كەزدەسۋ قارساڭىندا  ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ناتو مۇشەلەرىن سىناعان.

ترامپ ناتو مۇشەلەرىن قورعانىسقا جەتكىلىكتى قارجى بولمەيدى دەپ ايىپتاپ، اليانس جارعىسىنداعى وداققا مۇشە ەلدەردىڭ بىرىنە شابۋىل تۇتاس بلوكقا جاسالعان شابۋىل دەپ قابىلداناتىنى تۋرالى ەرەجەگە كۇمان كەلتىرگەن. دەگەنمەن، ول كەيىن اتالعان ەرەجەنى تولىق قولدايتىنىن مالىمدەگەن. سامميت كەزىندەگى بەيرەسمي كەزدەسۋدە ترامپ گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەلگە دە تيىسە سويلەپ، گەرمانيانى «رەسەيدىڭ تۇتقىنى» دەپ اتاعان.

سونداي-اق ،  بريۋسسەلدەگى ناتو سامميتىندە گرۋزيا مەن ۋكراينانىڭ اليانسقا قوسىلۋ جايى تالقىلانىپ جاتىر. ناتو باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگ گرۋزيانىڭ النياسقا مۇشە بولاتىنىن مالىمدەدى. ول سونىمەن قاتار ناتو تبيليسيدىڭ اليانسقا قوسىلۋ تالپىنىسىن قولدايتىنىن ايتتى.

ستولتەنبەرگ گرۋزيانىڭ قارا تەڭىز ايماعىنداعى تۇراقتىلىققا ۇلەس قوسقانىنا العىس ءبىلدىردى. باس حاتشى ناتو گرۋزيانىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە مويىندالعان، ونىڭ ىشىندە ابحازيا مەن وڭتۇستىك وسەتيا ايماعى قوسىلاتىن اۋماقتىق تۇتاستىعىن قولدايتىنىن ءبىلدىردى.

يەنس ستولتەنبەرگ ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكوعا ۋكراينانىڭ ناتو- عا قوسىلۋى ۇزاق مەرزىمدىك ماقسات ەكەنىن ايتىپ، رەفورمالاردى جالعاستىرا بەرۋگە شاقىردى. ناتو باس حاتشىسى رەسەيدىڭ قىرىمدى اننەكسيالاپ العانىن تاعى دا ايىپتاپ، ۋكراينانىڭ ءبىرتۇتاستىعىن قولدايتىنىن مالىمدەدى.

www.azattyq.org

سوڭعى جاڭالىقتار