ساراپشى: بالقاشتىڭ جاعدايى قىتاي مەن قازاقستاننىڭ ارەكەتىنە بايلانىستى

الماتى. قازاقپارات - قازاقستاندىقتار بالقاشتىڭ ارال تاعدىرىن قايتالاۋىنان قورقادى. ەلىمىزدىڭ قازىناسىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن قانداي شارالار قولدانىلۋ كەرەك؟ بۇل تۋرالى ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ ترانس شەكارالىق وزەندەر دەپارتامەنتى ديرەكتورى يگور كوۆالەنكو قازاقپارات تىلشىسىنە ايتىپ بەردى.

الماتىدا ورتالىق ازيانىڭ 10 ەلىنەن، ىرگەلەس مەملەكەت وكىلدەرى قاتىسقان ەكى كۇندىك وڭىرلىك كەڭەس وتۋدە. مۇندا ترانس شەكارالىق وزەندەر رەسۋرستارىن باسقارۋ جونىندەگى ماسەلەلەر تالقىلانادى.

 «ارالدىڭ جويىلۋى سياقتى الەمدىك ماسشتابتاعى اپاتتارعا كۋا بولدىق. سوڭعى 30 جىلدا ورتالىق ازيا وڭىرىندە ورنالاسقان ەلدەر تۇشى سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى مەن ونىڭ ساپاسىنىڭ تومەندەۋىن سەزىندى. مۇنىڭ سەبەبى مۇددەلى تاراپتاردىڭ اراسىندا كەلىسىمنىڭ جوقتىعى. بالقاشتىڭ ءحالى وتە مۇشكىل. بۇل كەڭەس زامانىنان ايتىلىپ كەلەدى. زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە كول سۋىنىڭ دەڭگەيى 134 مەتر بولعاندا عانا ونى ساقتاۋعا بولاتىنى راستالعان. سوندا ونىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسى قالىپقا ءتۇسىپ، ونجىلدىقتارعا عانا ەمەس، ءجۇزجىلدىقتارعا دەيىن ساقتالۋى مۇمكىن»، - دەدى يگور كوۆالەنكو.

سونداي- اق ساراپشى بالقاشقا شەكارالىق وزەندەر كەلىپ قۇياتىندىعىن، ونىڭ ىشىندە ىلە وزەنىنىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ 70 پايىزى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ تەرريتورياسىندا جاتىر. سوڭعى كەزدە الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاراعان، قازاقستاندىقتاردىڭ بالقاشتىڭ جاعدايىنا قىتايدى كىنالاۋى جونىندە ول ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى.

 «قازاقستان تەرريتورياسىندا كول سۋىنىڭ 30 پايىزى عانا جينالادى. سوندىقتان بالقاشتىڭ تاعدىرى ەكى ەلگە دە تاۋەلدى. وزەندەر رەسۋرسىن قورعاۋ تۋرالى كەلىسىمدى قىتايمەن 2002 - جىلى جاساعانبىز. قىتاي ءبىزدىڭ سۋىمىزدى قورشاپ الىپ، بىزگە بەرمەي قويادى دەۋ قاتە تۇسىنىك. قىتاي ەكونوميكاسى جاعىنان قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان الەمدەگى ەكىنشى مەملەكەت. ءبىرىنشىسى اتانۋىنا دا مۇمكىن، سوعان ساي ونداعى ەكولوگيالىق تۇسىنىكتەر دە الماسادى. قىتايدا ەكولوگيا مينيسترلىگى پايدا بولعالى بەرى العاش رەت ەكولوگ باسشىلىققا كەلدى. مۇنىڭ ءوزى ءبىراز وزگەرىس اكەلەدى. ايتپەسە قىتايدىڭ تابيعي رەسۋرستارمەن كۇن كورۋى جاقسىلىقپەن اياقتالماعان بولار ەدى. قازىر كوپ ەلدەردە قورشاعان ورتانى قورعاۋ تۇسىنىگى قالىپتاسىپ كەلەدى»، - دەدى يگور كوۆالەنكو.

سونداي- اق ول تران سشەكارالىق وزەندەر قاي مەملەكەتتىڭ اۋماعىندا اعىپ جاتسا سول ەلمەن باسقارىلۋى كەرەكتىگىن ايتتى. قازىر ەكى تاراپ اراسىندا سۋ ءبولىسۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. مۇنداعى قازاقستاننىڭ ۇستانىمى - بالقاشتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ونداعى سۋدىڭ دەڭگەيىن قاجەتتى مولشەرگە كوتەرۋ.

اۆتور: ارايلىم جولداسباي