زەرگەر: كۇمىس بۇيىمدار - ادام دەنساۋلىعىنا پايدالى

None
None
قىزىلوردا. قازاقپارات - جاس زەرگەر سۇلتانعالي ابدىرەيىم كۇمىستەن ءتۇرلى بۇيىمدار جاساۋمەن اينالىسىپ كەلەدى.

ول ءوز دۇنيەلەرىن جاساۋ بارىسىندا تۇيە مەن جىلقى سۇيەكتەرىن دە پايدالانادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

جاس زەرگەر بۇل كاسىپتى اكەسىنەن ۇيرەنگەن. جاستايىن اكەسىنىڭ قاسىندا جۇرگەن ول اتا- بابادان قالعان قاسيەتتى ونەردىڭ قىر- سىرىنا قانىعادى. ونىڭ ءاربىر بولىگىنە ىجداھاتپەن كوڭىل ءبولىپ، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن بۇيىمدار جاساۋعا قىزىعۋشىلىق بىلدىرەدى. سونداي-اق، وعان اعاسى دا قولداۋ ءبىلدىرىپ، ورەلى ونەرگە باۋلي ءتۇستى. ءقازىر ءوزى دە كۇمىستەن سان الۋان اشەكەي بۇيىمدارىن جاساۋعا ءمان بەرىپ كەلەدى.

«ەرتە كەزەڭدە ءبىزدىڭ حالقىمىزدا قولى التىن زەرگەر ازاماتتار كوپ بولدى. ونداي كىسىلەر ءاربىر اۋىلدا كەزدەسىپ جاتاتىن ەدى. بەرىدە سول قۇندىلىقتار نازاردان تىس قالدى. زەرگەرلىك ونەردى زەردەسىنە توقىپ وسكەن شەبەرلەر قاتارى دا كۇن ساناپ ازايىپ بارادى. بۇگىنگى ۇرپاق سول ونەردىڭ باعاسىن بىلە بەرمەيدى. ءتىپتى، زەرگەرلىك جايىندا تۇسىنىگى قانشا ەكەندىگىن دە باعامداۋ قيىن. سول سەبەپتى ءبىز وسى ونەردى جاستاردىڭ جادىندا ساقتاۋعا ءمان بەرگەنىمىز ءجون»، - دەدى سۇلتانعالي ابدىرەيىم.

null 

جاس شەبەر جاقىندا قىزىلوردادا ورەندەرگە ارناپ، شەبەرلىك ءدارىسىن وتكىزدى. وعان جەرگىلىكتى جەردەگى ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىسىپ جۇرگەن جەتكىنشەكتەر قاتىستى. شەبەردىڭ ايتۋىنشا، جاس ورەندەردىڭ بويىنان زەرگەرلىك ونەرگە قىزىعۋشىلىق زور ەكەنىن اڭعارعان. سوندىقتان مۇنداي شارانى الداعى ۋاقىتتا تۇراقتى تۇردە ۇيىمداستىرۋعا ءمان بەرىپ وتىر.

قازاق حالقى كۇمىستەن مونشاق، بىلەزىك، ساقينا، سىرعا، القا، شولپى سەكىلدى باعالى بۇيىمداردى جاساعان.

اتا-بابالارىمىز كۇمىستىڭ ەمدىك قاسيەتىن دە جاقسى بىلگەن. بۇل باعالى مەتالدىڭ ادام اعزاسىنا پايدالى ەكەنىن ەسكەرىپ، سونداي ىدىستان اس ىشۋگە ءمان بەرگەن. ءتىپتى، قىز- كەلىنشەكتەر ودان اشەكەيلەر تاعىپ، ءسابي دۇنيەگە كەلگەندە نارەستەنى كۇمىس تەڭگە سالىپ سۋعا شومىلدىرعان. جالپى، كۇمىستىڭ پايدالى ەكەنى مەديتسينادا وڭ باعالانعان.

«قازەكەم بالانىڭ كۇنى كۇمىستەي جارىق بولسىن دەگەن نيەتىن ءبىلدىرىپ، بۇل ماقساتتا سان الۋان جورالعىسىن جاساعان. بىلەتىنىمىز، ءۇندىستان، ەگيپەت پەن رەسەيدە ەرتە كەزەڭنەن كۇمىس قوسىلعان سۋدى ءتۇرلى اۋرۋلارعا ەم رەتىندە پايدالانعان»، - دەيدى قولونەر شەبەرى.

زەرگەرلىك ونەر وتە ىجداھاتتىلىقتى قاجەت ەتەدى. ونىڭ ءاربىر تالابىنا باسا نازار اۋدارماساڭ، جاساعان بۇيىمىڭ كوڭىلدەگىدەي بولماي شىعادى. سوندىقتان ول ءۇشىن ءاربىر ادام ونىڭ ۇڭعىل- شۇڭعىلىنا دەيىن ۇڭىلۋىنە تۋرا كەلەدى.

null

«اتادان بالاعا مۇرا بولعان ونەر جويىلىپ كەتكەن جوق. دەگەنمەن قازىرگى جاستار جاعالىق جانە شولپى سەكىلدى ساندىك بۇيىمدار جايىندا كوپ ءبىل بەرمەيدى. سوندىقتان ولارمەن جۇزدەسۋ بارىسىندا وسى ءبىر قىزىقتى ونەردىڭ ءاربىر قۇپياسىن اشۋعا تىرىسامىن. ءوزىم دە ول جايىندا ۇنەمى ىزدەنىس جاساپ كەلەمىن»، - دەدى سۇلتانعالي.

سۇلتانعاليدىڭ قولونەرمەن تۇبەگەيلى اينالىسقانىنا ءتورت جىلدىڭ ءجۇزى بولىپ قالعان. جاس شەبەر ءوزىنىڭ ومىرلىك جولىندا زەرگەرلىك ونەردى تولىققاندى مەڭگەرىپ، سول باعىتتا جەمىستى ەڭبەك ەتۋدى قالايدى.

سىر وڭىرىندە مۇنداي يگىلىكتى ىستەردى اتقارۋعا «قولونەر» ۇلتتىق ناقىش ورتالىعى ۇيىتقى بولىپ كەلەدى. بۇگىنگە دەيىن ولار وسى ماقساتتا سان الۋان شارالاردى وتكىزدى.

سوڭعى جاڭالىقتار