عالىمدار: پاكەتتەگى ءسۇت باۋىرعا زيان
ال ول فتالاتتار سۇتكە جانە ونىمەن بىرگە ادام اعزاسىنا تۇسەدى. بۇل باۋىر مەن ەندوكريندى (گورمونالدى) جۇيە ءۇشىن قاۋىپتى. بۇل تۋرالى عالىمداردىڭ زەرتتەۋى فەدەرالدىق زەرتتەۋ ورتالىعىندا جاريالاندى، دەپ جازادى Stan.kz اقپاراتتىق اگەنتتىگى.
«فتالاتتار العاش رەت 1920 -جىلدارى سينتەزدەلدى. سوڭعى كۇش پەن يكەمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن پلاستماسسا وندىرىسىندەگى فتالاتتاردى بەلسەندى پايدالانۋ 1930 -جىلدارى باستالدى»، - دەلىنگەن ماقالادا.
عالىمدار پوليەتيلەن پاكەتتەرى مەن بوتەلكەلەردەگى 25 ءسۇت ۇلگىسىن الىپ، ونىڭ قۇرامىندا فتالاتتاردىڭ بار- جوعىن تەكسەردى. پاكەتتەردەگى ءسۇت ۇلگىسىنىڭ% 58 ى جانە بوتەلكەدەگى ۇلگىلەردىڭ %40 ى ۋلى زاتتار بولىپ شىقتى. ال تەتراپاكەتتەردەگى ءسۇتتىڭ قۇرامى زەرتتەلمەدى، ءبىراق بۇل قاپتامادا دا شامامەن% 20 پوليەتيلەن بار.
سودان كەيىن عالىمدار پلاستيكالىق بوتەلكەدەگى ءسۇتتى ىشەتىن بالالار مەن ەرەسەكتەردىڭ اعزاسىنا تۇسەتىن فتالاتتاردىڭ كۇندەلىكتى مولشەرىن ەسەپتەدى. مىسالى، التى جاسقا دەيىنگى بالا ءۇشىن تاۋلىكتىك دوزا 5,61 - 0,01 م گ قۇرايدى.
سونداي- اق، ولار ۇنەمى پاكەتتەگى نەمەسە پلاستيكالىق بوتەلكەلەردەگى ءسۇتتى تۇتىناتىن ادام ءۇشىن «فتالاتتاردىڭ كۇندەلىكتى دوزاسىن» ەسەپتەپ، دەنساۋلىققا كەلەتىن زياندى انىقتادى.
فتالاتتاردىڭ ءبىر ءتۇرىنىڭ قاۋىپتى يندەكسى باۋىر ءۇشىن 1,24, ال ەندوكريندىك جۇيە ءۇشىن 1,84 قۇرادى. بۇل وتە جوعارى كورسەتكىش.
«پوليمەرلى قاپتاماداعى ءسۇتتى تۇتىنعان كەزدە باۋىر مەن گورمونالدى جۇيەگە اسەر ەتەتىن ادام ءومىرى ءۇشىن قاۋىپ پايدا بولادى» ، - دەلىنگەن زەرتتەۋدە. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، فتالاتتاردىڭ كوبى مايلى سۇتتە بولۋى مۇمكىن.
فتالاتتاردىڭ ەرەكشەلىگى ولار پلاستماسسامەن مولەكۋليارلىق بايلانىستا ەمەس. سوندىقتان ولار اۋاعا، سۋعا جانە مايعا وتە جىلدام كوشەدى. سونىمەن قاتار، جىلى ورتادا ولاردىڭ تەرىس اسەر كۇشەيە تۇسەدى. مىسالى، بالا رەزەڭكە ويىنشىقتارمەن ۆاننادا وينايتىن بولسا، وندا زيانى ارتا تۇسەلدى.
پلاستيكالىق بوتەلكەلەردەگى فتالاتتار، ارينە، سۇتكە عانا ەمەس، كەز كەلگەن ونىمگە، مىسالى سۋعا تۇسەدى. جالپى العاندا، قازىرگى زاماندا ولاردان قاشىپ قۇتىلا المايسىڭ. ولار اياق- كيىمدە، جاساندى بىلعارى كيىم مەن ماتالاردا، قۇرىلىس جانە ارلەۋ ماتەريالدارىندا (جۋۋعا بولاتىن ءتۇسقاعازدار، لينولەۋم، بوياۋلار، لاكتار جانە ت. ب. ) جانە ءتىپتى ويىنشىقتاردا كەزدەسەدى.
فتالاتتار باۋىر مەن ەندوكريندىك جۇيەدەن باسقا، بۇيرەككە، وكپەگە جانە باسقا دا كوپتەگەن مۇشەلەرگە كەرى اسەر ەتەدى.