گەموگلوبيننىڭ اعزاداعى قىزمەتى
ءبىراق كەيدە قان تاپسىرۋ سەكىلدى تەكسەرۋ قورىتىندىلارىن العاننان كەيىن اعزامىزدا بەلگىلى ءبىر قۇراۋىشتار مولشەردەن كوپ نە جەتىسپەيتىنىن بىلگەندە عانا سول نارسەگە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، اقپارات جيناي باستايمىز. بۇگىن بىرەۋدە از، بىرەۋدە كوپ دەپ جاتاتىن گەموگلوبين ەلەمەنتىنىڭ قىزمەتى جونىندە مالىمەت بەرەمىز. ادام تىنىس العان كەزدە وكپەسىنە وتتەك بارادى دا، ءارى قاراي باسقا اعزالارعا تارالادى. ءبىراق ول وزدىگىنەن تارالمايدى. ونى تاسىمالداۋ قىزمەتى ەريتروتسيتتى گەموگلوبين - كۇردەلى اقۋىزىنا تيەسىلى. تىندەرگە وتتەگى تاسىمالدانعاننان كەيىن، گەموگلوبين وكپەگە قايتادان كومىرقىشقىل گازىن جەتكىزەدى، پايداسىز اۋا دەم شىعارعاندا وسىلاي سىرتقا شىعىپ كەتەدى.
سونىمەن، گەموگلوبيننىڭ نەگىزگى قىزمەتى - بۇكىل اعزانى وتتەگىمەن قامتاماسىز ەتۋ. وسى اعۋىزسىز ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس دەسەك تە بولادى. سول سەبەپتەن قان قۇرامىنداعى گەموگلوبين دەڭگەيى ءتۇسىپ نە كوتەرىلىپ كەتسە، ءتۇرلى پاتولوگيالىق اۋرۋلارعا ۇشىراتۋى ىقتيمال. ونىڭ كونسەنتراتسياسى ادامنىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن دۇرىس ۇستانۋىنا تىكەلەي بايلانىستى. نەگىزىندە گەموگلوبيننىڭ ءوزى بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. فيزيولوگيالىق (قالىپتى) نەگىزگى ەكى ءتۇرى بار: وكسيگەموگلوبين جانە كاربوگەموگلوبين. ونىڭ ءبىرىنشىسى اعزاعا وتتەگىنى جەتكىزسە، ەكىنشىسى، ياعني كاربوگەموگلوبين كومىرقىشقىل گازىن تاسىمالدايدى. ءبىراق «جامان» گەموگلوبين دە بار. ەگەر اقۋىز زياندى حيميالىق زاتتار نە ۋلى گاز ارقىلى گليۋكوزامەن بىرگە ءتۇسىپ كەتسە، ونى ديسگەموگلوبين دەپ سانايدى، ونىڭ دەنەگە ەشقانداي پايداسى جوق. مىسالى hbا1س - گليۋكوزالانعان گەموبگلوبينى مولشەردەن كوپ بولسا، ول قانت ديابەتىنە شالدىقتىرادى. سونىمەن قاتار پاتولوگيالىق گەموگلوبينگە جاتاتىن كاربوكسيگەموگلوبينى (ۋلى گاز ارقىلى) ، مەتگەموگلوبين سەكىلدى «ناشار» گەموگلوبيندەر وتكىر حيميالىق ۋلانۋ (وتراۆلەنيە) اۋرۋىنا شالدىقتىرادى.
بالا تۋا سالىسىمەن ءۇش كۇنگە دەيىن ونىڭ قان قۇرامىنداعى گەموگلوبين دەڭگەيى وتە جوعارى كورسەتكىشتە 145- 225 گ/ل بولادى. سودان سوڭ ءبىر اپتا وتكەندە 135- 215 گ/ل، ەكى اپتادان كەيىن 125- 205 گ/ل، ءبىر ايدا 110- 175 گ/ل، ەكى ايدا 90- 140 گ/ل، ءۇش ايدان التى ايعا دەيىن 90- 135 گ/ل بولىپ ازايا بەرەدى. سودان سوڭ بەس جاسقا جەتكەنشە 105- 140 گ/ل بولىپ تۇراقتالادى. ال بەس جاستان ون ەكى جاسقا دەيىن قالىپتى گەموگلوبين دەڭگەيى 115- 145 گ/ل بولۋى كەرەك. 12 جاستان اسقان سوڭ قالىپتى مولشەرى بالانىڭ جاسىنا عانا ەمەس، جىنىسىنا دا بايلانىستى بولادى. 12-15 جاس ارالىعىندا قىز بالالار ءۇشىن ۇتىمدى كورسەتكىش - 112- 152 گ/ل بولسا، ۇل بالالارعا ءسال كوبىرەك - 120- 160 گ/ل. ودان كەيىنگى كامەلەتتىك جاسقا جەتكەنشە قالىپتى كورسەتكىش قىزداردا - 115- 153, ۇلداردا - 117- 160 گ/ل بولعانى دۇرىس. ال ەرەسەك ادامدارعا بايلانىستى ايەل ادامداردىڭ گەموگلوبينى - 120-150 گ/ل، ەر ادامداردا - 130-160 گ/ل. جاس ۇلعايعان سايىن (65 جاستان كەىيىن) بۇل كورسەتكىش قايتادان تومەندەي بەرەدى.
Massaget.kz