قولونەر شەبەرى: كيىزدەن جاسالعان بۇيىمدار دەنساۋلىققا پايدالى

قىزىلوردا. قازاقپارات -  قىزىلوردا قالاسىنىڭ تۇرعىنى ايدانا الايداروۆا جۇننەن جاسالعان پاننو، باس كيىمدەر، كەۋدەشە، اكسەسسۋارلار، تەكەمەتتەر، سىرماقتار، ينتەرەردە قويۋعا ارنالعان قۇمىرالار، قورجىندار، كادە-سىي سەكىلدى بۇيىمداردى جاساپ، قازاقتىڭ قولونەرىن دامىتىپ كەلەدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

سىر وڭىرىندە ۇلتتىق مۇرانى دامىتۋدا قولونەرشى ۇلكەن ەڭبەك ءسىڭىرىپ ءجۇر. ءوزىنىڭ ءىسىن جەتىك بىلەتىن جاننىڭ قولىنان شىققان كوزدىڭ جاۋىن الاتىن بۇيىمدار تۇتىنۋشىلار تاراپىنان جوعارى سۇرانىسقا يە. بالا جاسىنان ۇلتتىق ونەردىڭ قىر-سىرىنا قانىق بولىپ وسكەن ايدانا الايداروۆا قازىرگى كۇنى ەل جادىنان وشە باستاعان ىزگى ءىستى جالعاستىرىپ جۇرگەنىنە قۋانىشتى.

«مەن بۇل تىرشىلىكتى بالا كەزىمنەن كورىپ ءوستىم. انامنىڭ ءجۇندى تازالاپ، تەكەمەت باسقانىن تالاي مارتە زەردەمىزگە توقىدىق. ول ۋاقىتتا بىزگە بارلىعى تاڭسىق كورىندى. ۇيرەنۋگە ۇمتىلدىق. ودان ەشبىر ۇتىلعان جوقپىز. قازىر سونىڭ جەمىسىن جەپ ءجۇرمىز. بۇل ونەردى اتا-انامنان ۇيرەندىم. ول كىسىلەردىڭ جاساعانىنا وتە قىزىعاتىن ەدىم. ماعان ەرىنبەي ۇيرەتتى. قازىر ۇلتتىق قازىنانى كوزىمىزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، ونى جاس ۇرپاققا ۇيرەتۋگە كوڭىل ءبولىپ كەلەمىن. ونى ەل الدىندا دارىپتەۋگە نازار اۋدارىپ ءجۇرمىن»، - دەدى ا. الايداروۆا.

تالعامى زور كوپشىلىك جۇننەن جاسالعان پاننوعا ەرەكشە قىزىعۋشىلىق ءبىلدىرىپ جاتادى. سوندىقتان وعان دەگەن سۇرانىس تا زور. ايدانا ءالايداروۆا ءوز قولىنان تابيعي كيىزدەن ۇلتتىق ويىنشىقتار جاساۋ ىسىنە دە ءمان بەرىپ ءجۇر. قازىر جۇرتشىلىق بالالارىنا وسىنداي ونىمدەردى الىپ بەرۋگە نيەت تانىتادى. ويتكەنى، بۇل ويىنشىقتاردىڭ ەرەكشەلەگى - ەكولوگيالىق تۇرعىدان تازا بولىپ كەلەدى ءارى تابيعي ەكەنى بەلگىلى. قولونەرشى ويىنشىقتاردى جاساعاندا ەشقانداي تىگىستىڭ پايدالانبايتىنىن ايتادى. بۇل دۇنيەلەر تۇتىنۋشىعا دا وتە قولايلى. ءبىر جاعىنان جىلىلىعىمەن ەرەكشەلەنسە، ەكولوگيالىق تيىمدىلىگى مەن سالماعانىڭ جەڭىل بولۋىمەن ەلدىڭ كوزىنە تۇسەدى.

كيىزدىڭ ەرەكشەلىگى - تەمپەراتۋرانى قالىپتى ۇستايدى، جۋعان سايىن جاڭارادى. قۇرعاق جىلۋ - سۋىق تيگەندە بىردەن- ءبىر ەم. جۇننەن جاسالعان بۇيىمدار، اسىرەسە، ريەۆماتيزم، وستەوحوندروز جانە راديكۋليتپەن اۋىراتىن ناۋقاستارعا ۇسىنىلاتىن بولعان.

ا. الايداروۆا - 2014-جىلدان بەرى قازاقستان قولونەرشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى. قازىر «سىرەتنوديزاين» قولونەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارادى. سىر وڭىرىندەگى ىرگەلى ءبىلىم ورداسى - قورقىت اتا اتىنداعى  قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە اعا وقىتۋشى رەتىندە جاستارعا ءدارىس بەرسە، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى اتاعىن العان. قولونەرشى ۇلتتىق ونەردى ۇيرەنۋگە ۇمتىلعان جاستارمەن جەكە جۇمىس جاساپ، ولاردىڭ شىعارماشىلىق ەڭبەكتەرىن ارتتىرىپ وتىرادى.

بۇل جونىندە ا. ءالايداروۆا «شاكىرتتەردىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە قارامايمىن. حالىقتىڭ قولدانبالى ونەرىنە قىزىعۋشىلىق تانىتاتىن جانە قولونەرمەن شۇعىلدانعىسى كەلەتىن جاس شەبەرلەرگە قازىرگى زاماناۋي تەحنولوگيانى پايدالانىپ ءداستۇرلى تابيعي ماتەريالداردان ونىمدەر جاساۋ ادىستەرىن ۇيرەتىپ ءجۇرمىن»، - دەدى.

بىلتىر قىزىلوردالىق قولونەرشى ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسىندە ءوز ونىمدەرىن ەل نازارىنا ۇسىندى. ول جاساعان بۇيىمدارعا وزگە ەلدەردەن كەلگەن مەيماندار تاراپىنان ەرەكشە قىزىعۋشىلىق بولعان ەكەن. كوپتەگەن بۇيىمداردى شەتەلدىكتەر ساتىپ العان.

قولونەر شەبەرى ءوز وتانداستارىمىزدىڭ دا ۇلتتىق بۇيىمداردى ساتىپ الۋعا ىقىلاسى ارتىپ كەلە جاتقانىن ايتادى. اسىرەسە، ءۇي جابدىقتارى، ۇلتتىق ناقىشتاعى كيىم-كەشەك پەن اكسەسسۋارلار تۇتىنۋشىلار تالعامىنان شىعىپ ءجۇر. وعان قوسا قىزدىڭ جاساۋىنا ارنالعان كورپەشە، ساندىق، كەبەجە، قورجىن سىندى بۇيىمدار دا حالىقتىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزادى.