گەرمانيا جەمقورلىقپەن كۇرەس بويىنشا تاجىريبەسىمەن ءبولىستى

استانا. قازاقپارات -  قازاقستان مەن گەرمانيا سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس بويىنشا تاجىريبە الماسىپ ءجۇر. ەلشىلىگىمىزدىڭ قولداۋىمەن بەرليندە وسى تاقىرىپقا ارنالعان كونفەرەنسيا ءوتتى.

قازاقستاندىق دەلەگاتسيانى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس- قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى اليك شپەكبايەۆ باسقارىپ بارعان. ول وسى باعىتتا ەلىمىزدە ءجۇرىپ جاتقان رەفورمالار بارىسىمەن تانىستىرىپ، ءبىرقاتار ەكىجاقتى كەزدەسۋ وتكىزدى.

 گەرمانيادا سىبايلاس جەمقورلىق جوقتىڭ قاسى. ويتكەنى بۇل ەلدە پاراعا جول بەرىلمەيدى. بۇل تۇرعىدا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە تەمىردەي تالاپ قويىلعان. ماسەلەن، قىزمەتى ءۇشىن «سىي- سياپات» العاندار تۇرمەگە توعىتىلادى.

ريۋديگەر رايفف، بەرلين قالاسى جەمقورلىقپەن كۇرەس بويىنشا ورتالىق باسقارمانىڭ باس پروكۋرورى:

 - مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر سىيلىق رەتىندە نە الۋعا بولاتىنىن جاقسى بىلەدى. بۇعان قاتىستى ەرەجە قاتال. ماسەلەن، بەرليندە زاڭ بويىنشا قۇنى 10 ەۋرودان اسپايتىن سىيلىق بەرۋگە رۇقسات. الۋشى تاراپ ونى باستىعىنا تاپسىرادى. ونىمەن نە ىستەۋ كەرەگىن باسشىلىق شەشەدى. ال زاڭدى بەلشەدەن باسقاندار 10 جىلعا دەيىن سوتتالۋى مۇمكىن.

 بەرليندە وتكەن كونفەرەنسياعا قاتىسقان قازاقستاندىق دەلەگاتسيا قازاق ەلىندەگى جەمقورلىقپەن كۇرەسۋ جولدارىن باياندادى. بۇل تۇرعىدا اۋقىمدى رەفورمالار جۇرگىزىلىپ، ارنايى ستراتەگيا دا قابىلدانعان. 2001 -جىلدان بەرى سىبايلاس جەمقورلىققا قاتىسى بار 11 مىڭعا جۋىق ادام سوتتالعان.

 اليك شپەكبايەۆ، ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس- قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى:

- مۇنداي كەزەڭنەن بارلىق ەل وتكەن. ولار جوعارى جالاقى ارقىلى مەملەكەتتىك سەكتورداعى جەمقورلىقتى تۇبەگەيلى جويدى. ءبىزدىڭ ەلدە دە جالاقى مولشەرىن كوتەرۋگە مۇمكىندىك بار. قازىرگى تاڭدا ءتورت مەملەكەتتىك ورگان قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن 2-2,5 ەسەگە وسىردىك. سايكەسىنشە، قازىر مەملەكەتتىك قىزمەت جاڭا سيپاتقا يە بولدى دەپ ايتا الامىن. ەڭ الدىمەن جوعارى ايلىق اتالمىش جۇمىسقا بەدەل سىيلاسا، ەكىنشىدەن، قىزمەتكەردى ەكونوميكالىق جاعىنان ىنتالاندىرادى.

اليك شپەكبايەۆ مەملەكەتتىك سەكتورداعى جەمقورلىق كورسەتكىشىن ازايتۋعا سيفرلى تەحنولوگيانىڭ اسەر ەتكەنىن ايتتى. قازاقستاندا كولىكتى ەسەپكە الۋدان باستاپ، جەكە كاسىپكەرلەردى تىركەۋگە دەيىن اۆتوماتتاندىرىلعان. بۇل قاعازباستىلىقتان ارىلىپ، جەمقورلىقتى ازايتۋعا سەپ بولدى. شەتەلدىك ساراپشىلار دا قازاقستانداعى تسيفرلىق رەفورماعا جوعارى باعا بەردى.

 ۆيرجينيا كۋللۋدون، «YourPublicValue» ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى:

 - قازاق ەلى «سيفرلى قازاقستان» جوباسىن جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. بۇل -  وتە ءتيىمدى باعدارلاما. مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى جاڭا تەحنولوگيالار مەملەكەت پەن حالىق اراسىنىڭ جاقىنداي تۇسكەنىن بىلدىرەدى. مەن قازاقستانعا بىرنەشە رەت باردىم، سول كەزدە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس- قيمىل اگەنتتىگىنىڭ رەفورمالارىنىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن ءوز كوزىممەن كوردىم. ارينە، ونىڭ ناتيجەلەرى جايلى ايتۋعا ءالى ەرتە، دەگەنمەن كوپتەگەن باعدارلامالاردىڭ جۇزەگە اسۋى مەن دامۋىن بايقاپ ءجۇرمىن.

«ترانسپارەنسي ينتەرنەشنل» سىندى حالىقارالىق رەيتينگ اگەنتتىكتەرى قازاقستاننىڭ سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەستە جەتىستىككە جەتكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇگىن قازاق ەلى 180 مەملەكەتتىڭ ىشىنەن 122-ورىندا تۇر. ال 2016 -جىلمەن سالىستىرعاندا قازاقستان 9 ورىنعا كوتەرىلىپ، ورتالىق ازيا ايماعىندا كوش باستادى.

www.24.kz