اينالاداعىلاردىڭ بارلىعى سىزگە قارسى بولسا، نە ىستەۋ كەرەك

 استانا. قازاقپارات - كەيدە جاعداي ءبىز ويلاعانداي بولا بەرمەيدى. بۇل كەزدە ەڭ باستىسى - ولارعا دۇرىس جاۋاپ بەرە الۋىمىز كەرەك.

ءبىزدى كوزدەگەن ماقساتىمىزدان جاڭىلدىراتىن ىشكى جانە سىرتقى شارتتاردىڭ شەكسىز لەگى بار. ولارعا قالاي قارسى تۇرۋ كەرەگىن جانە ءتىپتى ولاردى ءوز پايدامىزعا قالاي پايدالانۋعا بولاتىنى جايلى بيزنەس- ساراپشى، 30 تىلگە اۋدارىلعان بەستسەللەر اۆتورى مارشالل گولدسميت (Marshall Goldsmith) ايتىپ بەرەدى.

تريگگەرلەر قالاي جۇمىس ىستەيدى

تريگگەرلەر - ءبىزدىڭ مىنەز-قۇلقىمىزعا اسەر ەتەتىن شارتتار. ولارمەن كۇرەسۋ نەلىكتەن سونشالىقتى قيىن؟ ويتكەنى ءبىز ولارعا بەلگىلى ءبىر تۇردە جاۋاپ بەرۋگە ادەتتەنىپ كەتكەنبىز.

سۇيەككە سىڭگەن ادەتتەن ارىلۋ وڭاي ەمەس، ءبىراق ارىلۋعا بولادى ەكەن. ول ءۇشىن اۋەلى بۇل ءۇردىستىڭ ءۇش كەزەڭنەن تۇراتىنىن ءتۇسىنۋ كەرەك: شارتتار (تريگگەرلەر)، ۇلگىلەر جانە ماراپاتتار. مىسالى، تەمەكى تارتاتىن ادام ءۇشىن شارت - كۇيزەلىس، ۇلگى - نيكوتيندى پايدالانۋ، ال ماراپات - كۇيزەلىستى ۋاقىتشا باسۋ بولماق.

ادەتتەن ارىلۋدىڭ ەڭ جاقسى امالى - ماراپات پەن شارتتى ساقتاي وتىرىپ، ۇلگىنى وزگەرتۋ.

كوپتەگەن ادامداردىڭ تەمەكىنى تاستاعان كەزدە تاماقتى كوپ جەي باستايتىنى بەكەر ەمەس: بۇل ولاردىڭ كۇيزەلىسكە قارسى جاڭا جاۋابى. ارينە، بۇل ەڭ جاقسى شەشىم ەمەس. ءتاتتى بالىشتىڭ ورنىنا ءدال سونداي تابىسپەن ستاديوندى اينالىپ جۇگىرۋدى نەمەسە بوي سەرگىتەر اۋەن تىڭداۋدى تاڭداۋعا دا بولار ەدى.

ەندى ومىرىمىزدە تاعى قانداي تريگگەرلەردىڭ بار ەكەن جانە ءوزىمىزدىڭ مىنەز-قۇلقىمىزدى قالاي وزگەرتۋگە بولاتىنى جايلى اڭگىمەلەسەيىك.

بىزگە قانداي تريگگەرلەر كەدەرگى كەلتىرەدى

جايسىز جاعدايلار

بوكسشى-فيلوسوف مايك تايسون (Mike Tyson) : «ءار ادامنىڭ تۇمسىعىنا جۇدىرىق تيگەنشە جوسپارى بولادى» دەگەن. ءومىر ساپارىندا جۇرگەن بىزدەر قورشاعان ورتامىزدان وسىنداي سوققىلاردى ءجيى الامىز.

كەيدە بۇكىل الەم وزىمىزگە قارسى تۇرعانداي كۇيدە بولامىز. ارتىق اقشانى دۇرىس ەسەپتەمەگەن كاسساشى قىزعا اشۋلانامىز، ارىپتەسىمىز اياق استىنان اۋىرىپ، قاجەتتى ەسەبىن وتكىزە الماي قالسا، سالىمىز سۋعا كەتىپ قالادى، رەيس كەيىنگە قالسا، كوڭىل-كۇيىمىز ءتۇسىپ كەتەدى. ءبىراق مۇنىڭ ءبارى دۇرىس ەمەس جاۋاپتار.

جاعدايعا رەنجۋدىڭ ءمانى جوق. بۇل كۇيىپ كەتكەن شامعا رەنجىگەن سياقتى جايت. بولعان ىسكە كوڭىل- كۇيدى ءتۇسىرىپ، وعان بىرەۋدى كىنالاۋدىڭ قاجەتى جوق. سابىر ساقتاپ، جاعدايدى سول قالپىندا قابىلداڭىز دا، سوعان سايكەس ارەكەت جاساڭىز.

اينالاداعى ادامداردىڭ اعاتتىعى

ەگەر قولاستىڭىزداعى قىزمەتكەرىڭىز بايانداما جاساۋ بارىسىندا ورفوگرافيالىق قاتەلىك جىبەرىپ السا، ونى ءبارىنىڭ كوزىنشە ۇرساسىز با؟ ايەلىڭىز قويىلىمعا كەشىگىپ جاتسا، «تەزىرەك جينال دەدىم عوي» دەپ رەنجيسىز بە؟ دوسىڭىز تاۋەكەلدى ارەكەت جاساسا، مەن ەشقاشان ولاي ىستەمەس ەدىم دەپ ويلايسىز با؟

ادامداردىڭ اعاتتىعىن بەتىنە باسىپ، ءوزىڭىزدىڭ قانشالىقتى اقىلدى ەكەنىڭىزدى كورسەتۋ - جاقسى قارىم- قاتىناستى ساقتاپ قالۋدىڭ ۇتىمدى امالى ەمەس ەكەنى انىق. ەڭ باستىسى، ءسىز ەشنارسەنى دە وزگەرتپەيسىز.

ەگەر وسىنداي جاعدايعا تۇسكەن ساتتەرىڭىز بولسا، دەر كەزىندە وزىڭىزگە توقتاۋ سالۋدى ۇيرەنىڭىز. ءوزىڭىزدىڭ دۇرىستىعىڭىزدى دالەلدەۋگە تىرىسپاڭىز، جاعدايدى قالاي وزگەرتىپ، اينالاڭىزداعى جاندارعا قالاي كومەكتەسۋگە بولارىن ويلاڭىز.

شارشاۋ

كەيدە اۋىر جۇمىس كۇنىنەن كەيىن ءبىز قاتتى قالجىراپ، ءوز ارەكەتتەرىمىزدى باقىلاۋدان شىعارىپ الاتىنىمىزدى بايقاماي دا قالامىز. مۇنىڭ سالدارى ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن: بىرەۋ كەشكى جاتتىعۋدىڭ ورنىنان ديۆاندا جاتۋدى ءجون كورەدى، بىرەۋلەرى كۇنى بويى جينالعان اشۋىن ۇيىندەگى جاندارعا كەلىپ توگەدى، ال كەيبىرەۋلەر ءتىپتى ىسكەرلىك كەزدەسۋدە قاتە شەشىم قابىلدايدى.

باسقا جاعدايلارداعى سياقتى بۇل كەزدە دە تريگگەردى دەر كەزىندە اڭعارىپ، وعان جاۋاپ بەرۋدى ۇيرەنۋ كەرەك. بۇل تۇزەلۋ جولىنداعى ەڭ ماڭىزدى قادام. اۋىر جۇمىس كۇنىنەن كەيىنگى كەشتە سويلەگەن سوزىڭىزگە، ىستەگەن ىسىڭىزگە وتە مۇقيات بولىڭىز. ىڭعايسىز جاعدايعا قالماۋ ءۇشىن ۇزاققا سوزىلاتىن جينالىستاردى تاڭعى ۋاقىتقا بەلگىلەڭىز. ماڭىزدى شەشىمدەردى دە سول كەزدە قابىلداڭىز.

كۇش- قۋاتىڭىزدى سارقىپ تاستاماي، ۇنەمدەۋگە تىرىسىڭىز. ونى جاساۋدىڭ ەڭ جاقسى امالى - ءبىر كۇنگى جۇمىستاردىڭ ناقتى جوسپارىن جاساپ، باسقا نارسەلەرگە الاڭداماستان سونى ورىنداۋعا تىرىسۋ كەرەك.

الاڭداتاتىن فاكتورلار

جۇمىس ۋاقىتىن ارىپتەستەرىڭىزبەن اڭگىمە- دۇكەن قۇرۋعا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە حابار الماسۋعا نەمەسە ەلەكتروندى پوشتاڭىزداعى حاتتاردى تەكسەرۋگە جۇمساعان كەزىڭىز بولدى ما؟ ءسىز جالعىز ەمەسسىز.

قازىرگى ادامدار كوپتەگەن الاڭداتاتىن فاكتورلار ورتاسىندا جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر. ەگەر ولارعا قارسىلاسپاساڭىز، وندا مىندەتتى تۇردە اتقارىلماعان تاۋداي ىستەرمەن، شارشاۋمەن جانە كۇيزەلىسپەن بەتپە- بەت كەلەسىز.

مۇنى قالاي بولدىرماۋعا بولادى؟ ەكى ءتۇرلى ءتىزىم جاساڭىز. بىرىنشىسىنە ءبىر كۇندە ىستەلەتىن ەڭ ماڭىزدى ىستەردى ءتىزىپ جازىپ، ولارمەن قاي ۋاقىتتا اينالىساتىنىڭىزدى كورسەتىڭىز. مىسالى، جەتىدەن سەگىزگە دەيىن جاتتىعاسىز، توعىزدان تۇسكى بىرگە دەيىن ەسەپ بەرۋدى اياقتايسىز، ەكىدەن بەسكە دەيىن كليەنتتەرمەن كەزدەسەسىز، ال التىدان تۇنگى ونعا دەيىن وتباسىڭىزبەن بىرگە بولاسىز. ال ەكىنشى تىزىمگە وسى ماقساتقا جەتۋگە كەدەرگى كەلتىرەتىن نارسەلەردى ءتىزىپ جازىڭىز.

بالكىم، جۇمىس ۇستەلىڭىزدىڭ جانىنا ءجيى كەلگىشتەپ، كەشكى بوس ۋاقىتىڭىزدا نە ىستەۋ كەرەگىن ايتىپ اقىل بەرەتىن دوسىڭىزدىڭ الاڭداتۋشى تريگگەر ەكەنىن اڭعارارسىز. وندا دوسىڭىزدى ءبىراز ۋاقىتقا «قۋىپ جىبەرۋگە» تۋرا كەلەدى. نەمەسە تاڭەرتەڭ ويانا سالىپ، ۋاقىتىڭىزدى الەۋمەتتىك جەلىلەردى پاراقتاۋمەن وتكىزىپ الىپ، تاڭعى جاتتىعۋدى ۇنەمى جىبەرىپ الاتىنىڭىزدى بايقارسىز. بۇل ادەتتەن ارىلۋعا تىرىسىڭىز. جوسپارلانعان جۇمىستارىڭىزدى تولىق اياقتامايىنشا باسقا ەشنارسەگە الاڭداماڭىز.

ءتيىمدى تريگگەرلەر

بارلىق تەرىس تريگگەرلەردى جانە وعان دەگەن ءسىزدىڭ جاۋاپتارىڭىزدى سانامالاپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىراق ەندى ءسىز قانداي شارتتاردىڭ العا قويعان ماقساتىڭىزعا جەتۋگە كەدەرگى كەلتىرەتىنىن ءوزىڭىز دە انىقتاي الاسىز. ولاردى بايقاپ، مىنەز- قۇلقىڭىزدى تۇزەتۋگە تالپىنىس جاساۋىڭىزدىڭ ءوزى - ءىستى جارتىلاي ەڭسەرگەنىڭىزدىڭ بەلگىسى.

كەلەسى قادام - ءسىزدى ماقساتقا جەتەلەيتىن ءتيىمدى تريگگەرلەر جەلىسىن قۇرۋ. بۇل ءسىزدى ارەكەت ەتۋگە شابىتتاندىراتىن كەز كەلگەن شارت بولۋى مۇمكىن.

مىسالى، دوسىڭىزعا بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتا جاتتىعۋعا بارۋ كەرەگىن ەسكەرتە سال دەڭىز. جۇمىس الدىندا ماڭىزدى تاپسىرمالاردى ورىنداعان كەزدە وزىڭىزگە قالاي ريزا بولاتىنىڭىزدى ەلەستەتىڭىز. نەمەسە ءار كەش سايىن جاۋاپ بەرەتىن موتيۆاتسيالىق سۇراقتار ءتىزىمىن جاساڭىز.

«بۇگىن بارلىق مۇمكىندىكتەرىمدى پايدالانا الدىم با؟» دەگەن سويلەممەن باستاپ، ءارى قاراي وزىڭىزگە بەرگەن ۋادەلەرىڭىزدى تىزىمدەپ شىعىڭىز: دوستارمەن بايلانىستى ۇزبەۋ ءۇشىن، ءوز تانىمىڭىزدى كەڭەيتۋ ءۇشىن، دەنە شىنىقتىرۋمەن اينالىسۋ ءۇشىن، جۇمىستان ماعىنا تابۋ ءۇشىن، ۇيقىنى قاندىرۋ ءۇشىن جانە ءارى قاراي كەتە بەرەدى. مۇنداي تۇجىرىمداما ءوزىڭىزدىڭ كوپ نارسەنى وزگەرتە الاتىنىڭىزدى تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى. دامۋدىڭ بار- جوعىن كورۋ ءۇشىن، ءار تارماقتى ون بالدىق شكالامەن باعالاڭىز. ەگەر وزىڭىزگە تومەن باعالار قويساڭىز، بۇل ءسىزدى بەلسەندى ارەكەتتەر جاساۋعا ىنتالاندىرادى.

سىرتقى فاكتورلار ءبىزدىڭ باقىلاۋىمىزدا ەمەس. كوبىنەسە، ولارعا ىقپال ەتە المايتىن سياقتى كورىنەمىز. ءوزىمىزدى تاعدىر تالكەگىنە تۇسكەن جاندارداي سەزىنەمىز. ونىمىز بەكەر ەكەن. تاعدىر - بىزگە تاراتىپ بەرىلگەن كارتالار. ونىمەن قالاي ويناۋ - ءوز تاڭداۋىمىز.