قۇرمانىڭ ەمدىك قاسيەتى مەن پايداسى

None
None
 استانا. قازاقپارات - قۇرما (لات. Phoenix dactylifera) - پالمالار تۇقىمداسىنىڭ پالما تەگىنىڭ بيولوگيالىق ءتۇرى.

تىك شانشىلىپ، 24 مەتر بيىكتىككە دەيىن وسەتىن قۇرما پالماسى كوبىنە ىستىق كليماتتى ايماقتارعا ءتان. قۇرما ءوسىرۋ شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن اراب ەلدەرىنە ساۋد ساۋد ارابياسى، يراك، الجير، مىسىر، سۋدان مەملەكەتتەرى جاتادى. اتالىق جانە انالىق بولىپ بولىنەتىن قۇرما اعاشى ەسكى جاپىراقتارىنىڭ تۇبىمەن بۇرتىكتەلىپ، ءورىلىپ وسەدى. ەرەكشە كورىك بەرىپ تۇرعان توبە جاعىنداعى ادەمى شاشاقتى جاپىراقتارىنىڭ ۇزىندىعى 5 مەترگە دەيىن جەتەدى. وتىرعىزعاننان 4-5  جىلدان كەيىن بارىپ جەمىس بەرە باستايدى. سالماعى 8 ك گ- عا دەيىن جەتەتىن ءبىر شوعىرىنا مىڭنان اسا جەمىس بىتەدى. ءار اعاشىنان 40-80 ك گ جەمىس الۋعا بولادى. شامامەن 150 جىلعا دەيىن ءومىر سۇرەدى.

قۇرمانىڭ تۇرلەرى: ءاجۋا قۇرماسى -  بۇل قۇرما ءتۇرى ادام اعزاسىن ءتۇرلى ۋ مەن باكتەريالاردان تازارتادى. ەمدىك قاسيەتى مول جەمىس تۇرىنە جاتادى. جۇرەككە دە پايدالى.

ءباراني قۇرماسى -  بۇل قۇرمانىڭ تويىمدىق قاسيەتى مول. اش ادام وسى قۇرمادان جەسە تەز تويادى. اس قورىتۋعا دا پايدالى.

 قۇرما -  ادامزات بالاسىنىڭ بارلىعىنا تانىمال، ەڭ كونە جەمىس بولىپ تابىلادى. ءوزىنىڭ نازىك، ءتاتتى ءارى قۇنارلى سيپاتىمەن قازىرگى تاڭدا دا كوپتەگەن الەم ەلدەرىندەگى ماڭىزى زور جەمىس بولىپ وتىر. عالىمدار بۇل جەمىستىڭ بارلىق جاڭا قىرىن جانە تاڭقالدىرارلىق ەرەكشەلىگىن ءارى تاڭداۋلى اس ەكەندىگىن عانا ەمەس، نەبىر ءتۇرلى اۋرۋ- سىرقاۋدىڭ تاپتىرماس ەمشىسى ەكەندىگىن انىقتاپ وتىر. دارىگەرلەر ايەل ادامدارعا جۇكتىلىك كەزىندە جانە دە بوساناتىن كۇنى ۇزبەي وسى جەمىس شىرىنىن ىشۋگە كەڭەس بەرەدى. سەبەبى بۇل جەمىس شىرىنى اعزاسى السىرەگەن اناعا كۇش بەرەدى، سونىمەن قاتار بوسانۋشى ايەلدىڭ اعزاسىندا جاڭا تۋىلعان نارەستەگە ءومىرىنىڭ ەڭ العاشقى ساتىنەن باستاپ وتە قاجەتتى انا ءسۇتىن قۇرايتىن حيميالىق رەاكتسيانىڭ جۇزەگە اسۋىن قامتاماسىز ەتەدى. ەستە بولار جايت، قۇرمانىڭ قۇرامىندا ويدىڭ جۇيەلى بولۋىنا جانە دەنساۋلىققا پايدالى 10 ءتۇرلى ەلەمەنت بار. بۇگىندە عالىمدار ادام بالاسىنىڭ تەك قۇرما مەن سۋدى ازىق ەتىپ، بىرنەشە جىل ءومىر سۇرە الاتىندىعىن انىقتاپ وتىر.

 اشىعۋ (ديەتولوگيا) سالاسىنىڭ بەدەلدى مامانى، دوكتور ۆ. ح. دوۋسون ءبىر قۇرما مەن ءبىر ستاقان ءسۇت ادامنىڭ اعزاسىن ءبىر كۇندىك قاجەتتى زاتتارمەن قامتاماسىز ەتە الادى دەگەن تۇجىرىم جاساعان.



قۇرمانىڭ پايداسى: سوڭعى جىلداردا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە قۇرمانىڭ كوپتەگەن قاسيەتتەرى اشىلعان. تۇركياداعى ايگىلى سەما ەمحاناسىنىڭ تاعام تانۋ جانە ديەتا ءبولىمىنىڭ مامانى حايرەددين مۋتلۋنىڭ ايتۋىنشا، قۇرما ليف، مينەرال، فەنول تۇرعىسىنان ءارى ناتري، كالي، ماگنيي، كالتسي، تەمىر، فوسفات سەكىلدى مينەرالدارعا وتە باي. اتاپ ايتقاندا، ول قۇرمانىڭ قاسيەتتەرىن بىلاي جۇيەلەپ كورسەتكەن:

 • پروتەين، ماي، كومىر سۋىن (ۋگليەۆود) -  ۇشەۋىن قاتار قامتيتىن بىردەن ءبىر جەمىس.

 • جاس قۇرما تەرىگە وڭ ىقپال ەتەدى، جۇكتىلىك پەن كۇنگە كۇيۋدەن تۇسكەن داقتاردى كەتىرەدى؛

 • قۇرامىنداعى تەمىر قان ازدىققا پايدالى؛

B1, B2 دارۋمەندەرىنىڭ قاتار كەزدەسۋى باۋىردى ساۋىقتىرادى؛

 • تاماق اۋرۋىنا، جوتەلگە پايدالى؛

 • قاتەرلى ىسىكتەن (راك) ساقتايدى، جۇرەك قان تامىرلارىنا تاپتىرمايتىن ەم؛

 • قۇرامىندا فوسفور مەن كالتسيدىڭ مولدىعى سۇيەك اۋرۋلارىنان قورعايدى؛

جۇيكە جۇيەسىنىڭ شارشاۋىن باسادى؛

 • ميدىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن كۇشەيتەدى؛

اس قورىتۋعا پايدالى؛

تويىمدىلىق قاسيەتى وتە جوعارى.

 • بالعىن قۇرمانىڭ بويىندا 60-65 پايىز (كەپكەن قۇرمادا% 75-80) قانت بولعانىنا قاراماستان، ادامدى سەمىرتپەيدى.

 • جەڭىل بوسانۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى سونىمەن قاتار، قۇرمادا اعزاعا تەز سىڭەتىن جانە دە جىلدام ىدىراۋشى قانت شىرىنى بار. ول اعزانىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، جىلۋ كۇشىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرادى. قۇرماداعى قانت شىرىنى اعزادا قانت قۇرامىن مولشەردەن اسىرۋشى كادىمگى قانتتان، گليۋكوزادان ايىرماشىلىعى كوپ. قان قۇرامىنداعى قانتتىڭ كوتەرىلۋى بىرنەشە سىرقاتى بار جاندار ءۇشىن وتە قاۋىپتى، سونىڭ ىشىندە قانت ديابەتى كەزىندە. قان قۇرامىندا قانتتىڭ كوبەيۋى ىشكى اعزالارعا زيانىن تيگىزەدى. ەڭ ءبىرىنشى بۇيرەكتىڭ، كوزدىڭ، جۇرەك بۇلشىق ەتىنىڭ جۇيكە تالشىقتارىنىڭ قىزمەتى بۇزىلادى. قانتتىڭ كوبەيۋى ناتيجەسىندە كوپتەگەن اۋرۋلاردىڭ اۋىر ءتۇرىنىڭ سەبەبى جانە دە كورۋ قابىلەتىنەن ايىرىلۋعا، مۇشەلەردىڭ جانسىزدانۋىنا، بۇيرەك اۋرۋىنا جانە دە قانت ديابەتىنىڭ اۋىر تۇرىنە اپارۋى مۇمكىن.

 ادام مەن قۇرمانىڭ ۇقساستىعى 1. ادام سەكىلدى قۇرما اعاشتارىنىڭ دا ورتاشا جاسى 60-70 -جىل. ال ەڭ ۇزاق عۇمىرلىسى 100-110 جىل.

 2. ادام سەكىلدى قۇرما اعاشىنىڭ ەڭ جەمىستى كەزى 15-45 جاس ارالىعىندا بولادى. 60 جاستان كەيىن جەمىس بەرمەيدى. 3

. قۇرما اعاشتارى دا ادام سەكىلدى اتالىق- انالىق بولىپ بولىنەدى. ادام شاشى ءتارىزدى اتالىعىنىڭ جاپىراعى تىك جانە قىسقا بولسا، انالىق قۇرمانىڭ جاپىراعى ۇزىن جانە تومەن قاراي جايىلىپ وسەدى.

 4. ولار وزگە وسىمدىكتەر سەكىلدى توزاڭداۋ جولى ارقىلى ەمەس، ۇرىقتاندىرۋ ارقىلى كوبەيەدى. اتالىعىنىڭ ۇرىعىن الىپ، انالىعىنا سالىپ، قولدان ۇرىقتاندىرىلادى ەكەن.

 5. جاس اعاش انانىڭ قۇرساعى سەكىلدى بۇيىرىنەن تومپايىم ءوسىپ شىعادى. بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتان كەيىن ول انالىق قۇرما اعاشىنىڭ بۇيىرىنەن ءبولىپ الىنادى دا، جاقىن جەرگە وتىرعىزىلادى. ەگەر اناسىنان الىس جەرگە وتىرعىزىلسا، ءولىپ قالادى.

 6. ادام باسى سەكىلدى قۇرما اعاشىنىڭ دا جوعارعى جاعىندا "جۋمرا" اتتى دومالاق باسقارۋ جۇيەسى ورنالاسقان. باسقا اعاشتاردىڭ جوعارعى جاعىن كەسىپ الىپ تاستاساڭىز، جانىنان بۇتاعىن جايىپ، ءوسىپ كەتە بەرەدى. ال قۇرما اعاشى ولاي ەمەس. "جۇمراسىن" كەسىپ تاستاسىڭىز، اعاش قۋراپ كەتەدى. ياعني، ءولىپ قالادى.

 7. ادام سۋسىز ءومىر سۇرە المايدى. قۇرما اعاشى دا باسقا اعاشتارعا قاراعاندا سۋدى كوبىرەك قاجەت ەتەتىن وسىمدىك. اعاشتى كۇنىنە سۋارىپ تۇرۋ قاجەت ەكەن.

كۇنىنە 3 قۇرما جەۋدىڭ پايداسى قۇرما قۇرامىندا كالي مولشەرى وتە كوپ. ول جۇرەكتىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە جۇرەك اۋرۋلارى مەن تالماسىنىڭ الدىن الادى. قۇرمالار باۋىردى توكسيندەردەن تازالاۋعا كومەكتەسەدى. سونداي- اق تسيرروزدىڭ پايدا بولۋ قاتەرىن تومەندەتەدى. باۋىر فيبروزى سيمپتومدارىن جەڭىلدەتەدى. قۇرمالار كوز جانارىنىڭ كورۋ قابىلەتىن جاقسارتۋعا قابىلەتتى (ءتىپتى سابىزدەن دە پايدالى) . سەبەبى قۇرامىندا ا دارۋمەنىنىڭ مولشەرى كوپ. ەگەر ءوزىڭىزدى سەرگەك ءارى قۋاتتى سەزىنگىڭىز كەلسە قۇرما جەپ تۇرىڭىز. بار بولعانى 3 قۇرما جەسەڭىز ءبىر كۇنگە جەتەرلىك ەنەرگيا الاسىز.

قۇرما - بۇل اسقازان فۋنكتسياسى بۇزىلعان كەزدە اس قورىتۋعا تاپتىرماس ءونىم. ونى اسقازان- ىشەك جولىنىڭ اۋرۋلارى، ءتىپتى اسقازان وباسىنىڭ (راك) پروفيلاكتيكاسى ءۇشىن پايدالانۋ قاجەت. اراب ايەلدەرى كوپ عاسىرلار بويى افروديزياك رەتىندە قۇرمانى قولدانادى. جەمىسىن ۇنتاقتاپ، ەرلەردىڭ كوفەسىنە قوسادى. بۇل ءونىمنىڭ قۇرامىندا قۇمارلىقتى، جىنىستىق قابىلەتتى ارتتىراتىن ءتۇرلى امين قىشقىلدارى بار. شاش سىنعىش بولسا، تەرى قۇرعاسا، ءاجىم ەرتە پايدا بولسا قۇرما جەۋ قاجەت. ونى كوسمەتيكالىق ماسكالار قۇرامىنا قوسۋعا بولادى.

Massaget.kz

سوڭعى جاڭالىقتار